Σε απάντηση σχολίου σε δημοσίευμά μου, που είχε τον τίτλο «Η ακαταμάχητη γοητεία της αερολογίας», έχω να παρατηρήσω τα εξής.
Το άρθρο της LeMonde είναι της 8-9-14 και το υπογράφει η Morgane Tual. Τα στοιχεία προέρχονται από την έκθεση του ΠΟΥ με τίτλο Preventing Suicide: A Global Imperative, WHO 2014, και είναι προφανώς εγκυρότατα. Διαπίστωσα ότι στο φυλλάδιο του ΠΟΥ αναφέρονται δύο υπολογισμοί, μία στήλη «Crude all ages suicide rates (per 100.000)» και μια δεύτερη «Age-standardized suicide rates (per 100.000)», και η συντάκτρια του άρθρου μετέφερε μόνο τη μία στήλη, κατά την κρίση της. Όμως αυτό δεν αλλάζει τα δεδομένα, διότι η διαφοροποίηση γίνεται κατ’ αναλογίαν για όλα τα κράτη και όχι μόνον για την Ελλάδα. Αυτό ήταν το θέμα του άρθρου μου, να συγκρίνω δηλαδή τα ελληνικά με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, όσον αφορά στις αυτοκτονίες.
Θα παραθέσω όλα τα στοιχεία για τις ευρωπαϊκές χώρες, και με τους δύο τρόπους υπολογισμού, ώστε να διαπιστώσουν οι αναγνώστες σας ότι η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό αυτοκτονιών στην Ευρώπη, συγκρινόμενη ακόμη και με τις γειτονικές βαλκανικές χώρες.
Αλβανία (6,5 / 5,9), Αυστρία (15,6 /11,5), Λευκορωσία (21,8 /18,3), Βέλγιο (17,7 / 14,2), Βοσνία (13,9 / 10,8), Βουλγαρία (14,5 / 10,8), Κροατία (16,5 / 11,6), Κύπρος (5,2 / 4.7), Τσεχία (15,6 / 12,5), Δανία (11,2 / 8,8), Εσθονία (17,5 / 13,6), Φινλανδία (16,7 / 14,8), Γαλλία (15,8 / 12,3), Γερμανία (13,0 / 9,2), Ελλάδα (4,9 / 3,8), Ουγγαρία (25,3 / 19,1), Ισλανδία (15,1 / 14), Ιρλανδία (11,5 / 11,0), Ιταλία (6,4 / 4,7), Λετονία (20,4 / 16,2), Λιθουανία (33,3 / 28,2), Λουξεμβούργο (10, 8 / 8,7), Μάλτα (6,8 / 6,0), Ολλανδία (10,0 /8,2), Νορβηγία (10,2 / 9,1), Πολωνία (20,5 / 16,6), Πορτογαλία (12,5 / 8,2), Μολδαβία (16,1 / 13,7), Ρουμανία (12,8 / 10,5), Σερβία (16,8 / 12, 4), Σλοβακία (12,6 / 10,1), Ισπανία (7,1 / 5,1), Σουηδία (13,2 / 11,1), Ελβετία (12,2 / 9,2), ΦΥΡΟΜ (6,7 / 5,2), Τουρκία (8,0 /7,9), Ουκρανία (20,1 / 16,8), Ηνωμένο Βασίλειο (6,9 / 6,2).
Τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε έναν άνθρωπο, όσον αφορά στο βιοτικό του επίπεδο, από το να μείνει άνεργος και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα; Αν υπήρχε ευθέως ανάλογη σχέση ανάμεσα στην ανεργία και τις αυτοκτονίες, θα έπρεπε ο αριθμός των αυτοκτονιών στην Ελλάδα να είχε εκτοξευθεί στα ύψη, εφόσον έχουμε την υψηλότερη ανεργία στην Ευρώπη. Η Λιθουανία έχει ανεργία 10,5% και ποσοστό αυτοκτονιών 33,3/28,2, και η Ελλάδα με ανεργία 27% έχει ποσοστό αυτοκτονιών 4,9 /3,8. H Γερμανία έχει ανεργία γύρω στο 5% και ποσοστό αυτοκτονιών 13,0 /9,2. Οι αιτίες των αυτοκτονιών είναι πολυπαραγοντικές, είναι σχετικές, και είναι μεταβαλλόμενες.
Στην Ελλάδα σοβεί οικονομική κρίση εδώ και αρκετά χρόνια. Υπάρχουν όμως λαοί της Ευρώπης που έχουν χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο από το δικό μας, και όμως μας δανείζουν αγόγγυστα (ενώ κάποιοι επιδιώκουν να μην τους επιστρέψουν τα δανεικά). Και τα συγκριτικά στατιστικά στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τις αυτοκτονίες αποδεικνύουν ότι, από τη σκοπιά αυτή, δεν είμαστε ο δυστυχέστερος λαός στην Ευρώπη. Κάθε άλλο. Να το θυμόμαστε, γιατί όταν βάζουμε τις πληροφορίες σε προοπτική, τις αξιολογούμε πολύ διαφορετικά και ατενίζουμε το μέλλον με αισιοδοξία. Και κυρίως δεν γινόμαστε θύματα όσων εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη δυστυχία για λόγους ψηφοθηρικούς.
* Ο Μιχαήλ Πασχάλης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης