Μέρος Α’
Συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από το 1915 που για πρώτη φορά η Κρήτη ενωμένη με την Ελλάδα, πήρε μέρος στις εθνικές εκλογές της 31-5-1915 και εξέλεξε τους βουλευτές της.
Με την ευκαιρία αυτή αναφέρουμε μετά από έρευνά μας όλες τις 36 εκλογικές αναμετρήσεις της χώρας, αλλά και τους εκλεγμένους βουλευτές Ν. Ρεθύμνου.
Οι έδρες (βουλευτές) του Ν. Ρεθύμνου από το 1915-46 ήταν πέντε, από το 1946-50 ήταν τέσσερις, το 1950-1985 τους τρεις και από το 1985-σήμερα μόλις δύο.
Οι Ρεθεμνιώτες εκπρόσωποι της βουλής υπερβαίνουν τους 65, ανάμεσα σ’ αυτούς είναι και ο μοναδικός πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός την περίοδο της Κατοχής από 21-4-41 έως 14-4-1944, ενώ χρημάτισαν και υπουργοί αρκετοί Ρεθεμνιώτες βουλευτές.
Σ’ αυτά τα 100 χρόνια είχαμε από 4-1-1926 έως 22-8-1926 την 1η Δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου. Δεύτερη Δικτατορία από τον Ιωάννη Μεταξά από 4-8-1936, μέχρι την 31-3-1946 που αναδείχτηκε η Βουλή του Βουνού.
Η 3η Δικτατορία από 21-4-1967 έως 1711-1974 από τους Παττακό, Παπαδόπουλο, Μακαρέζο και αργότερα τον Ιωαννίδη μέχρι τις 24-7-1974 με την επιστροφή του Κ. Καραμανλή.
Από το 1844-2015 στα 171 χρόνια 85 πρωθυπουργοί
Συνολικά 85 πρωθυπουργοί (οι 84 άντρες και μία γυναίκα, Γεωργία Θάνου) χρημάτισαν στο θώκο αυτό από το 1844-2015.
Από αυτούς οι 32 εκλέχτηκαν με την ψήφο του λαού, οι πέντε ήταν δικτάτορες και οι υπόλοιποι 48 ήταν διορισμένοι ή υπηρεσιακοί.
Πρώτος ήταν ο Ι. Κωλέττης το 1844.
Τα ρεκόρ κατέχουν ο Ελευθέριος Βενιζέλος που κέρδισε έξι αναμετρήσεις από το 1910-33, με 14,5 χρόνια, όπως και ο Κ. Καραμανλής σχεδόν με τον ίδιο χρόνο (νικητής σε πέντε εκλογές από το 1955-80).
Ακολουθεί ο Χαρίλαος Τρικούπης με 13 χρόνια (1875-1895), ο Κ. Σημίτης και ο Α. Παπανδρέου.
Η μικρότερη θητεία μόλις δύο μέρες 9-11 Φεβρουαρίου 1863 από τον Αριστείδη Μωραϊτίνη, ενώ δυο μέρες ήταν και ο Δ. Βούλγαρης 5-11-1865. Ο νεαρότερος πρωθυπουργός ήταν ο Επαμεινώνδας Δεληγιώργης 36 ετών το 1865.
Συνολικά 10 φορές ορκίστηκε πρωθυπουργός ο Αλ. Κουμουνδούρος, ακολουθούν, Ελ. Βενιζέλος (9) και Δ. Βούλγαρης (8).
Θρίαμβοι και πανωλεθρίες
Ο Χαρίλαος Τρικούπης το 1892 πήρε το 86,95% των ψήφων (180 έδρες από τις 207) κατέχοντας το ρεκόρ νίκης, ενώ την επόμενη χρονιά ο ίδιος δεν εκλέχτηκε, παθαίνοντας πανωλεθρία, παίρνοντας μόνο 7,2%.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1910 θριάμβευσε με 84,8%, παίρνοντας 307 από τις 362 έδρες, όπως και το 1923 που πήρε 250 έδρες από τις 327 το 1920, ενώ ήταν πρώτο κόμμα, ήρθε με το εκλογικό σύστημα δεύτερο και ο ίδιος δε βγήκε ούτε βουλευτής.
Το 1922 μέσα στην ίδια χρονιά είχαμε 7 πρωθυπουργούς, όπως και το 1865, ενώ το 1863 τους έξι, όπως και το 1924 και 1945.
Οι τέσσερις Κρητικοί Πρωθυπουργοί
Από τους 85 συνολικά πρωθυπουργούς της χώρας, οι τέσσερις είναι Κρητικοί, αυτοί είναι:
Ελευθέριος Βενιζέλος (Χανιά)
1. 6-10-1910 / 24-2-15
2. 14-6-1917 / 21-8-17
3. 3-1-1918 / 4-1-20
4. 12-1-1924 / 11-2-24
5. 4-7-1928 / 7-6-29
6. 7-6-1929 / 16-12-29
7. 16-12-1929 / 26-5-32
8. 5-6-1932 / 4-11-32
9. 16-1-1933 / 6-3-33
Εμμανουήλ Τσουδερός (Ρέθυμνο)
29-1-1941 έως 14-4-44
Σοφοκλής Βενιζέλος (Χανιά)
1. 14-4-1944 / 26-4-44
2. 23-3-1950 / 15-4-50
3. 21-8-50 / 13-9-50
4. 13-9-50 / 3-11-50
5. 3-11-50 / 27-1051
Κώστας Μητσοτάκης (Χανιά)
8-4-1990/10-10-93
100 χρόνια εκλογές 1915-2015
Με τη συμμετοχή και της Ενωμένης Κρήτης
Για πρώτη φορά στις εθνικές εκλογές πήραν μέρος το 1915 και οι Κρητικοί βουλευτές.
Αναφέρουμε όλες τις αναμετρήσεις με τους αρχηγούς των κομμάτων τα ποσοστά και τις έδρες, αλλά και τους εκλεγμένους Ρεθεμνιώτες βουλευτές.
1. 31-5-1915 (έδρες 316)
Πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος
Ελ. Βενιζέλος, 185
Δ. Γούναρης, 95
Γ. Θεοτόκης, 12
Ρεθεμνιώτες (5):
Γ. Ανδρεαδάκης, Μ. Βολουδάκης, Μιχ. Παπαμιχελάκης, Β. Σκουλάς, Εμμ. Ι. Τσουδερός.
2. 6-12-1915 (έδρες 312)
Πρωθυπουργός Στ. Σκουλούδης
Γούναρης-Σκουλούδης, 230
Θεοτόκης, 21
Ράλλης, 18
Δεν πήρε μέρος ο Βενιζέλος
Ρεθεμνιώτες (5):
Εμμ. Τσουδερός, Β. Σκουλάς, Μ. Βολουδάκης, Γ. Φραγκιουδάκης, Ευστρ. Φωτάκης.
3. 1-11-1920 (έδρες 370)
Πρωθυπουργός Δ. Ράλλης
Δ. Γούναρης, 368.000 (260)
Ε. Βενιζέλος, 375.000 (110)
Λόγω του συστήματος οι Φιλελεύθεροι του Βενιζέλου πήραν περισσότερους ψήφους, αλλά ήρθαν δεύτεροι και ο Βενιζέλος δεν εκλέχτηκε ούτε βουλευτής.
Ρεθεμνιώτες (5):
Ε. Τσουδερός, Β. Σκουλάς, Μ. Βολουδάκης, Γ. Φραγκιουδάκης, Μ. Παπαδομιχελάκης.
4. 16-12-1923 (έδρες 397)
Πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος
Ε. Βενιζέλος, 250
Αλ. Παπαναστασίου, 120
Ρεθεμνιώτες (4):
Ν. Ασκούτσης, Ι. Γοβατζιδάκης, Μ. Δημητρακάκης, Μ. Κούνδουρος.
5. 7-11-1926 (έδρες 286)
Πρωθυπουργός Αλ. Ζαϊμης
Γ. Καφαντάρης, 102
Π. Τσαλδάρης, 60
Ι. Μεταξάς, 54
Ρεθεμνιώτες (2):
Βασ. Σκουλάς, Ευστρ. Φωτάκης.
6. 19-8-1928 (έδρες 250)
Πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος
Βενιζέλος, 178
Παπαναστασίου, 20
Τσαλδάρης 19
Ρεθεμνιώτες (2):
Ν. Ασκούτσης, Β. Σκουλάς.
7. 25-9-1932 (έδρες 250)
Πρωθυπουργός Π. Τσαλδάρης
Παν. Τσαλδάρης, 84
Ελ. Βενιζέλος, 84
Γ. Καφαντάρης, 21
Ρεθεμνιώτες (3):
Ν. Ασκούτσης, Β. Σκουλάς, Ν. Τρουλλινός.
8. 5-3-1933 (έδρες 250)
Πρωθυπουργός Α. Οθωναίος
Π. Τσαλδάρης κ.α., 46,19% (136)
Ε. Βενιζέλος κ.α., 46,32% (110)
Ρεθεμνιώτες (3):
Ν. Ασκούτσης, Β. Σκουλάς, Ν. Τρουλλινός.
9. 9-6-1935 (έδρες 300)
Π. Τσαλδάρης, 255
Γ. Κονδύλης, 32
Αποχή Βενιζέλου
Ρεθεμνιώτες (3):
Μ. Παπαδογιάννης, Μιχ. Σγουρός, Ν. Τρουλλινός.
10. 26-1-1936 (έδρες 300)
Θεμ. Σοφούλης, 126
Π. Τσαλδάρης, 72
Γ. Κονδύλης κ.α., 60
Ρεθεμνιώτες (3):
Ν. Ασκούτσης, Ε. Φωτάκης, Ν. Μπιράκης.
– 4-8-1936 έως 21-4-1941
Δικτακτορία Μεταξά
21-4-41 έως 14-4-1944
Πρωθυπουργός Εμμ. Τσουδερός
11. 31-3-1946 (έδρες 354)
Πρωθυπουργός Κ. Τσαλδάρης
Κ. Τσαλδάρης, 156
Γονατάς, 38
Σοφ. Βενιζέλος, 30
Γ. Παπανδρέου, 27
Ρεθεμνιώτες (4):
Ευαγ. Δασκαλάκης, Γ. Τσουδερός, Μ. Παπαδογιάννης, Μιχ. Σκουλάς.
12. 5-3-1950 (έδρες 250)
Πρωθυπουργός Σ. Βενιζέλος
Κ. Τσαλδάρης, 62
Σ. Βενιζέλος, 56
Γ. Παπανδρέου, 35
Ε. Τσουδερός, 13
Ν. Πλαστήρας, 24
Ρεθεμνιώτες (3):
Ευαγ. Δασκαλάκης, Γ. Τσουδερός, Ι. Προκοπάκης.
13. 9-9-1951 (έδρες 258)
Πρωθυπουργός Ν. Πλαστήρας
Αλ. Παπάγος, 119
Ν. Πλαστήρας, 74
Σ. Βενιζέλος, 57
Ρεθεμνιώτες (3):
Ε. Δασκαλάκης, Γ. Τσουδερός, Γ. Βουλγαράκης.
14. 16-9-1952 (μόνιμα 300)
Πρωθυπουργός Αλ. Παπάγος
Αλ. Παπάγος, 247
Ν. Πλαστήρας, 31
Σ. Βενιζέλος, 20
Ρεθεμνιώτες (3):
Αντ. Λίτινας, Σταύρ. Μπίρης, Μιχ. Σκουλάς.
15. 19-2-1956
Πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής
ΕΡΕ Κ. Καραμανλής, 165
Φιλελεύθεροι, Σ. Βενιζέλος, 42
ΔΗΜ.ΕΝ. Γ. Παπανδρέου, 28
Ρεθεμνιώτες (3):
Παύλ. Βαρδινογιάννης, Μιχ. Σκουλάς, Ι. Τρουλλινός.
16. 11-5-1958
ΕΡΕ, Καραμανλής, 171
ΕΔΑ, Ι. Πασαλίδης, 79
Βενιζέλος-Παπανδρέου 36
Ρεθεμνιώτες (3):
Π. Βαρδινογιάννης, Ι. Κεφαλογιάννης, Μ. Παπαδογιάννης.
17. 29-10-1961
Πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής
ΕΡΕ, Καραμανλής, 176
ΕΚ, Γ. Παπανδρέου, 86
ΕΔΑ, Πασαλίδης, 22
Ρεθεμνιώτες (3): Π. Βαρδινογιάννης 16.649, Μιχ. Σκουλάς 7.069, Ι. Τρουλλινός 6.653.
18. 3-11-1963
Πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου
ΕΚ, Γ. Παπανδρέου, 138
ΕΡΕ, Κ. Καραμανλής, 132
ΕΔΑ, Ι. Πασαλίδης, 28
Ρεθεμνιώτες (3):
Π. Βαρδινογιάννης (ΕΚ), Μιχ. Σκουλάς (ΕΚ), Κ. Στεφανάκης (ΕΚ).
19. 16-2-1964
Πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου
ΕΚ, Παπανδρέου, 52,72 (171)
ΕΡΕ, Καραμανλής, 35,26 (107)
ΕΔΑ (Πασαλίδης), 11,80 (22)
Ρεθεμνιώτες (3):
Π. Βαρδινογιάννης, 16.741 (ρεκόρ ψήφων), Κ. Στεφανάκης, 12.232, Ι. Τσουδερός 7.912.
Συνέχεια στο επόμενο φύλλο
