Παρά τα πέντε χρόνια της κρίσης (σε ό,τι τουλάχιστον αφορά την κορύφωση της οικονομικής πτυχής του φαινομένου) φαίνεται ότι δεν έχουμε διδαχθεί και πολλά τόσο ως πολιτικό σύστημα και πολιτικό προσωπικό όσο και ως κοινωνία. Όσα βιώνουμε αυτά τα χρόνια έχουν τις αιτίες τους βαθιά ριζωμένες σε φαύλες αντιλήψεις και νοοτροπίες. Η σημερινή κρίση είναι πολυεπίπεδη: κρίση θεσμών, αρχών, αξιών, κρίση του πολιτικού μας συστήματος, κρίση που αφορά την παιδεία και το εκπαιδευτικό μας σύστημα, κρίση κοινωνική και στην ουσία μια κρίση βαθιά πολιτισμική.
Κυριαρχούν λοιπόν και σήμερα οι παγιωμένες αντιλήψεις των τελευταίων δεκαετιών αυτό που ο φιλόσοφος Στέλιος Ράμφος, περιέγραψε λίγες ημέρες πριν -στην ενδιαφέρουσα εκδήλωση που διοργάνωσε «Το Ποτάμι»- ως «τσιμεντένιες νοοτροπίες», συσχετίζοντάς τες μάλιστα με την «κοντή μνήμη» που ως κοινωνία μας χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό!
Γιατί τα αναφέρουμε όλα αυτά; Μα όπως δείχνουν τα γεγονότα έτσι θα πορευτούμε μέχρι τις επόμενες βουλευτικές εκλογές είτε περάσουμε τον «κάβο» της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας είτε οδηγηθούμε σε πρόωρες κάλπες. Κι όταν λέμε ότι αυτό τον δρόμο θα βαδίσουμε- ίδιος με αυτόν που χρόνια τώρα «περπατάμε»- εννοούμε την σκληρή και τεχνητή πόλωση ενός δικομματισμού με μόνη διαφορά ότι τώρα πρωταγωνιστές είναι η Ν.Δ. και ο ΣΥΡΙΖΑ…
Δεν έχουμε λοιπόν διδαχθεί το παραμικρό. Δεν εννοούμε δηλαδή ως πολιτικό προσωπικό, αλλά και ως κοινωνία να σταματήσουμε επιτέλους να ακολουθούμε μια τεχνητή πόλωση, εμμένοντας έτσι σε μια νοοτροπία που έχει συμβάλλει τα μέγιστα, προκειμένου να φτάσουμε ως εδώ!
Σε συνθήκες όμως τεχνητής πόλωσης- προκειμένου να συρρικνωθεί ο ενδιάμεσος χώρος μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ – είναι βέβαιο ότι συρρικνώνονται και χώροι που έχουν να εκφράσουν ιδέες ή να προτείνουν μια διαφορετική οπτική στην αντιμετώπιση της πολυεπίπεδης κρίσης. Εκτός και αν ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. διεκδικούν το κάθε κόμμα για τον εαυτό του το «απόλυτο» σε όλα! Την απόλυτη αλήθεια και την απόλυτη ικανότητα να αλλάξουν τα «κακώς κείμενα» δεκαετιών! Το απόλυτο στελεχιακό δυναμικό που μπορεί να φέρει εις πέρας την μετάβαση της χώρας σε μια κανονικότητα και σε μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή τροχιά… Η εποχή των «σωτήρων» και του «από μηχανής Θεού» έχει περάσει ανεπιστρεπτί!
Άμεση συνέπεια όμως ενός τέτοιου πολιτικού κλίματος είναι ένας «διχασμός» που θα αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα, όταν μετά τις εκλογές όποιος από τους δυο εκπροσώπους του σύγχρονου δικομματισμού επικρατήσει θα έχει την ανάγκη να συνεργαστεί με κάποια από τις πολιτικές δυνάμεις που τώρα μέσω της τεχνητής πόλωσης κάνουν τα πάντα για να αφανίσουν… Μα θα πει κάποιος έτσι γίνεται στον πολιτικό στίβο… Η απάντηση όμως έχει να κάνει με τη λογική εξέλιξη των πολιτικών μας πραγμάτων, δηλαδή με ένα ορθολογικό σχεδιασμό- ένα πλάνο διακυβέρνησης άρα και με την αναζήτησή των εν δυνάμει πολιτικών συμμάχων… Ψιλά γράμματα όταν το δίδυμο του σύγχρονου δικομματισμού μπορεί ακόμα και τώρα να επιθυμεί την… «αυτοδυναμία»!
Είναι αυτό που λέμε ότι, δηλαδή, η πολυεπίπεδη κρίση έχει «νεκρώσει» τα πολιτικά και κοινωνικά αντανακλαστικά του πολιτικού μας συστήματος, αφήνοντάς το να πιστεύει ότι με τακτικές και συνταγές του παρελθόντος θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του σήμερα, ή ακόμα και του αύριο… Και κάθε φορά που αποτυγχάνει σκαρφίζεται «θεωρίες συνωμοσίας» ή ο,τι άλλο φαντάζεται πως θα το βγάλει από τη δύσκολη θέση και θα του δώσει μικρές ανάσες να συνεχίσει τον αδιέξοδο κατά τα άλλα δρόμο, τόσο για το ίδιο όσο κυρίως για τον τόπο…
Ποια είναι όμως τα «όπλα» που χρησιμοποιεί ο σύγχρονος δικομματισμός; Φόβος και παροχές… Έτσι ουσιαστικά ασκούν πόλωση και αγωνίζονται να συμπιέσουν τον ενδιάμεσο χώρο πριονίζοντας σε μεγάλο βαθμό το κλαδί, πάνω στο οποίο θα μπορούσαν να στηριχθούν μετεκλογικά, προκειμένου να κυβερνηθεί ο τόπος.
Χρησιμοποιούν τα ίδια επικοινωνιακά όπλα που παραδοσιακά έχουμε γνωρίσει στον τόπο αυτό εδώ και δεκαετίες… Σαν να μην πέρασε μια μέρα! Σαν να μην βρισκόμαστε σε μια πολυεπίπεδη κρίση…
Όμως η πόλωση δημιουργεί εσωστρέφεια… Οδηγεί σε επιλογές με άξονα το ατομικό συμφέρον και όχι το εθνικό… Δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ανάλυση και σκέψη…
Σε περιόδους κρίσης λοιπόν η τεχνητή πόλωση, όπως αυτή που τώρα βιώνουμε, μόνο αρνητικές συνέπειες μπορεί να έχει…
Καιρός είναι οι δυο «μονομάχοι»- έτσι αισθάνονται-να κάνουν λίγα βήματα πίσω σε ό,τι έχει να κάνει με την πόλωση και τους επικοινωνισμούς, αναζητώντας τομείς συνεργασίας με άλλες δυνάμεις του δημοκρατικού τόξου…
Μπορούμε να ελπίζουμε σε μια τέτοια ουσιαστική κίνηση; Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και η αναγκαιότητα για κάτι τέτοιο μεγαλώνει… Ο πολιτικός χρόνος θα δείξει…
E-Mail: pgiannoulakis@yahoo.gr
Twitter: @pgiannoulakis
