Καθυστερήσεις καταγράφονται στη λειτουργία της μουσειακής έκθεσης για τον καιρό και την κλιματική αλλαγή, για την οποία έχουν συμφωνήσει Εθνικό Αστεροσκοπείο, Δήμος και Αρχαιολογία, καθώς απαιτείται η διαμόρφωση του χώρου, σύμφωνα με τις υποδείξεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων, ώστε να μην υπάρξει καμία παρέμβαση στο μνημείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, μιας και ο χώρος που έχει αποφασιστεί να λειτουργήσει η έκθεση είναι τα δίδυμα κτίρια της Φορτέτζας.
Αυτό ανέφερε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, ο οποίος ωστόσο ξεκαθάρισε ότι ο σχεδιασμός προχωρά και ήδη τον επόμενο μήνα θα πραγματοποιηθεί συνάντηση με την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου προκειμένου να καταλήξουν στις τελευταίες λεπτομέρειες που θα αφορούν στην διαμόρφωση του χώρου, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει η έκθεση την άνοιξη.
Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο πρόκειται για μια καινοτόμο δράση που δεν υπάρχει αντίστοιχη στην νότιο μεσόγειο.
Στον χώρο προγραμματίζεται να υπάρχει μια μόνιμη διαδραστική έκθεση, η οποία θα αφορά στην ιστορία του καιρού, η οποία όμως θα συνδυάζει και το σήμερα, δίδοντας ταυτόχρονα στους επισκέπτες και δη στα παιδιά, τη δυνατότητα μέσα από διαδραστικά παιγνίδια να ενημερώνονται τόσο για τον καιρό, για το πώς γίνεται η πρόγνωση, αλλά και για το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και τις επιπτώσεις που αυτή έχει στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό η διάρκεια της παραχώρησης θα είναι για δέκα χρόνια.
Το ακίνητο του φρουρίου της Φορτέτσας, σύμφωνα με τη συμφωνία του δήμου, της Αρχαιολογίας, και του Εθνικού Αστεροσκοπείου, θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τη στέγαση μόνιμης έκθεσης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ενώ θα απαγορεύεται η αλλαγή της συμφωνημένης χρήσης του, όπως και η παραχώρηση της χρήσης του σε τρίτους με οποιαδήποτε νομική μορφή και σχέση, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη συναίνεση του δήμου. Η μόνιμη έκθεση θα λειτουργεί κατά τις ημέρες και το ωράριο λειτουργίας του φρουρίου Φορτέτσα, ενώ τα λειτουργικά έξοδα του κτιρίου θα βαραίνουν το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Στο συμφωνητικό προβλέπεται ότι δεν θα υπάρχει αντίτιμο για είσοδο στη μόνιμη έκθεση που θα λειτουργεί στο δίδυμο κτίριο, ωστόσο θα μπορεί το Εθνικό Αστεροσκοπείο να λειτουργήσει εντός του κτιρίου πωλητήριο, τα έσοδα του οποίου θα συμβάλλουν στη εύρυθμη λειτουργία τη έκθεσης. Η δημιουργία του μουσείου ιστορίας καιρού χαρακτηρίζεται ιδιαίτερης σημασίας και για τον δήμο Ρεθύμνου, καθώς αναμένεται να αποτελέσει έναν χώρο γνώσης, εμπειρίας, αλληλεπίδρασης και διαδραστικότητας, όπου μικροί και μεγάλοι θα μπορούν μέσα από εκπαιδευτικά και ψυχαγωγικά προγράμματα και τα βιωματικά εργαστήρια που θα υπάρχουν στην αίθουσα να γνωρίσουν τα «μυστικά» του Εθνικού Αστεροσκοπείου, να μάθουν τα πάντα γύρω από τις καιρικές συνθήκες, τη βροχή, τον ήλιο, τον αέρα, να δουν πως γίνεται η πρόγνωση του καιρού και να πληροφορηθούν για την κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις, τους κινδύνους και κατά συνέπεια τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν για την προστασία του περιβάλλοντος.
Τα «Ρ.Ν.» συνομίλησαν με τον διευθυντή Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου, ο οποίος περιέγραψε το σχεδιασμό για το περιεχόμενο της έκθεσης: «Εμείς θέλαμε να κάνουμε κάτι το οποίο να είναι διαδραστικό, ψηφιακό, δηλαδή να έχει οθόνες αφής, να πηγαίνουν τα παιδιά και οι μεγάλοι να πατάνε, να βλέπουν, να παίζουν βίντεο. Η λογική μας είναι να κάνουμε πραγματικά μια ψηφιακή έκθεση για τον καιρό και το κλίμα. Δηλαδή όλες οι παρουσιάσεις να γίνονται στη μορφή οθονών, οι οποίες θα παίζουν είτε σε βίντεο είτε θα δίνουν πληροφορίες online, δηλαδή θα μπορείς να ‘χεις online πληροφορίες από τους σταθμούς που έχουμε στην περιοχή, και να υπάρχει η δυνατότητα να βλέπει κανείς πώς είναι ο καιρός την δεδομένη χρονική στιγμή. Παράλληλα, θα μπορεί όμως να βλέπει και τον καιρό του μέλλοντος, δηλαδή βασιζόμαστε στα κλιματικά σενάρια, για τις επόμενες δεκαετίες. Για παράδειγμα θα μπορεί ο χρήστης να δει πως θα εξελίσσεται η θερμοκρασία στο Ρέθυμνο, στο Ηράκλειο, αλλά και σε άλλα σημεία της Ελλάδας πιθανότατα, ή της νότιας Ελλάδας τουλάχιστον, για τις επόμενες δεκαετίες. Αυτό θα μπορεί να το βλέπει με διαγράμματα. Παράλληλα θα μπορεί να βλέπει κανείς πληροφορίες για τα έντονα καιρικά φαινόμενα, πώς δημιουργούνται για παράδειγμα οι κεραυνοί, πώς δημιουργούνται οι ανεμοστρόβιλοι… Σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή θα δείχνουμε τι είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου, πώς δημιουργείται… Και όχι μόνο γενικά αλλά και τι επιπτώσεις θα έχει. Δηλαδή φανταζόμαστε στο τέλος της έκθεσης να υπάρχει, για παράδειγμα, μια οθόνη αφής που θα μπορείς να πεις «Να, πατάω το Ρέθυμνο» και σου δίνει ένα διάγραμμα πώς θα εξελιχθεί η θερμοκρασία τα επόμενα 30-40 χρόνια ή άλλες πόλεις. Και στο τέλος θα βάζαμε μια πλατφόρμα -πλατφόρμα εννοώ ένα τραπέζι μεγάλο- όπου θα έχουμε ταμπλέτες μέσα, όπου θα υπάρχουν κάποια παιχνιδάκια, τα οποία απλά θα έχουν κουίζ για αυτά τα θέματα που έχουν δει, κάποια πράγματα σχετικά με τον καιρό, ώστε να μπορούν τα παιδιά να απασχοληθούν λίγο και με αυτό. Όλα αυτά θα παρουσιάζονται σε δύο γλώσσες, ελληνικά και αγγλικά, για να εξυπηρετούνται και οι ντόπιοι και οι τουρίστες».
Σε σχέση με την λειτουργία της μόνιμης έκθεσης για τον καιρό και το κλίμα ο κ. Λαγουβάρδος ανέφερε:
«Η έκθεση θα λειτουργεί χειμώνα-καλοκαίρι και θα υπάρχει εκεί συνεργάτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου, ο οποίος θα υποδέχεται τον κόσμο, θα κάνει περιήγηση στο χώρο και θα τους εξηγεί ότι χρειάζονται. Επίσης θα εγκαταστήσουμε και έναν σταθμό έξω, ακριβώς στον προαύλιο χώρο, όπου θα μπορούν να τους εξηγεί και μερικά πράγματα, για το πώς δουλεύει και να βλέπουν και live τις πληροφορίες μέσα. Πιστεύω ότι θα είναι πολύ χρήσιμη η λειτουργία της έκθεσης, καθώς μιλάμε όλοι για την κλιματική αλλαγή, για τον καιρό, για τα έντονα φαινόμενα αλλά οι πληροφορίες που έχουμε, όμως, σαν πολίτες, ειδικά τα μικρά παιδιά, είναι ελλιπείς. Όλοι συζητάνε, με αφορμή τις φυσικές καταστροφές, ότι χρειάζεται σε μικρές ηλικίες να υπάρχει μια ενημέρωση για τα καιρικά φαινόμενα, γιατί για τους σεισμούς υπάρχει μια ενημέρωση κι ακόμα και πώς αντιδρούμε, την έχουμε όλοι μια εμπειρία και καλώς την έχουμε, είναι καιρός να την αποκτούμε και για τα υπόλοιπα. Όπως για παράδειγμα τι κάνουμε όταν έχουμε μια πλημμύρα, τι αποφεύγουμε. Όλα αυτά τα πράγματα, αν τα μεταδώσεις μάλιστα στις μικρές ηλικίες, αυτό βοηθάει για το μέλλον. Και φυσικά είναι πολύ σημαντική η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων, των ξένων, για το πού βρίσκονται, τι περιμένουμε στην Κρήτη τα επόμενα χρόνια σε σχέση με τον καιρό και το κλίμα, ενώ είναι άξιο αναφοράς και δεν υπάρχει άλλο τέτοιο αντίστοιχο μουσείο σε όλη τη Νότια Ευρώπη, τουλάχιστον, που να είναι αφιερωμένο σε αυτό το κομμάτι… Τον Σεπτέμβριο θα κάνουμε την τελική συζήτηση με την Αρχαιολογία και με το Δήμο για το πώς θα διαμορφωθεί ο χώρος. Σίγουρα δε θα προλάβουμε αυτή την σχολική χρονιά. Εκτιμούμε όμως ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει την άνοιξη του για τους τουρίστες και να μπει από το Σεπτέμβριο του ’20 πλέον και στα σχολεία».