Η σημερινή ημερομηνία έχει ιδιαίτερη σημασία για έναν από τους πιο σημαντικούς φορείς του τόπου μας με πολυσχιδή κοινωνική δράση.
Σαν σήμερα ιδρύθηκε ο Σοροπτιμιστικός Όμιλος Ρεθύμνου «Ερωφίλη» από μια ομάδα συμπολιτών που έχουν κάνει περήφανη την πόλη μας με την ακούραστη διάθεσή τους να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο. Σαν σήμερα υπογράφτηκε το ιδρυτικό καταστατικό και ξεκίνησε τη δράση του, με μια από τις πιο σημαντικές Ρεθεμνιώτισσες να πρωτοστατεί.
Για την κα Βαρβάρα Σκαρβέλη θα πρέπει να διαθέσουμε αρκετό χώρο για να απαριθμήσουμε τα έργα της και τις συμμετοχές της στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Ας περιοριστούμε όμως στην ίδρυση του Σοροπτιμιστικού Ομίλου «Ερωφίλη», καθώς την επέτειό του γιορτάζει σήμερα.
Ήταν μια μέρα του Γενάρη 1993, όταν χτύπησε το κουδούνι στο φιλόξενο πάντα σπίτι της κας Σκαρβέλη. Ανοίγοντας αντίκρισε με χαρά δυο μεγάλα στελέχη του Οδηγισμού, στον οποίο επίσης έχει αφήσει το αποτύπωμά της η εκλεκτή συμπολίτισσα.
Οι κυρίες είχαν έρθει όμως με άλλο σκοπό αυτή τη φορά. Γνωρίζοντας τις ευαισθησίες της κας Σκαρβέλη της ζήτησαν να πρωτοστατήσει στην ίδρυση Σοροπτιμιστικού Ομίλου και στο Ρέθυμνο.
Για την ιστορία να προσθέσουμε ότι ο Διεθνής Σοροπτιμισμός, ο οποίος αποτελείται από 5 Ομοσπονδίες – της Ευρώπης (SI/E ), της Αμερικής (SI/A), της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας (SIGBI), του Νοτιοδυτικού Ειρηνικού (SISWP), και της Αφρικής (SIAF)- είναι μία παγκόσμια οργάνωση εθελοντριών, οι οποίες δουλεύουν μαζί για να βελτιώσουν τις ζωές των γυναικών και των κοριτσιών. Το δίκτυο που απαριθμεί περίπου 72.000 μέλη σε 121 χώρες και περιοχές δραστηριοποιείται σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο για να εκπαιδεύσει, ενδυναμώσει και να δημιουργήσει ευκαιρίες για τις γυναίκες και τα κορίτσια.
Οι δράσεις που πραγματοποιούνται σε όλο τον κόσμο επικεντρώνονται σε θέματα όπως η Βία Κατά των Γυναικών, Κανόνες Ασφαλών Συνθηκών Υγιεινής, Ανθρώπινη Διακίνηση (trafficking), Εκπαίδευση, Ηγεσία – οτιδήποτε επηρεάζει τις ζωές των γυναικών και των κοριτσιών.
Ο πρώτος Σοροπτιμιστικός Όμιλος ιδρύθηκε, τον Οκτώβριο του 1921, από μια ομάδα εμπνευσμένων επιστημόνων γυναικών στην πόλη Όκλαντ της Καλιφόρνιας.
Τα ιδρυτικά στελέχη είχαν δύο αρχικούς στόχους: α) τη δυνατότητα των γυναικών να επηρεάσουν θετικά στη διαμόρφωση ενός καλύτερου κόσμου και β) την αξία της συλλογικής προσπάθειας.
Γρήγορα ο σοροπτιμισμός απλώθηκε σε όλη τη Γη και λειτουργούν σήμερα σε περίπου 116 χώρες 3.500 όμιλοι, με πάνω από 200.000 μέλη.
Σκοποί του σοροπτιμισμού είναι η τήρηση υψηλών ηθικών αρχών στην άσκηση του επαγγέλματος, της επιστήμης και κάθε δραστηριότητας, γενικότερα, στη ζωή.
Ο αγώνας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ιδιαίτερα για την ανύψωση της θέσης της γυναίκας.
Στην Ευρώπη ο πρώτος Σοροπτιμιστικός Όμιλος ιδρύθηκε το 1924 πού αλλού; Στο Παρίσι από την πλαστικό χειρουργό δρ Susenne Noel.
Σήμερα, στη χώρα μας υπάρχουν 43 σοροπτιμιστικοί όμιλοι σε διάφορες πόλεις και περιοχές, με περίπου 3.000 μέλη. Ο αριθμός τους συνεχώς αυξάνεται.
Γιατί; Διότι περισσότερο από μια οργάνωση ο σοροπτιμισμός είναι μια ιδέα, ένας τρόπος σκέψης, μια μέθοδος ζωής. Είναι η βαθιά φιλία που ενώνει τα μέλη και προσφέρεται απλόχερα σε όλους τους ανθρώπους και με κάθε τρόπο.
(Αυτό φάνηκε και από τη δραστηριοποίηση των ομίλων – ενώσεων – ομοσπονδιών (Αμερικής, Ευρώπης, Μ. Βρετανίας – Ιρλανδίας, ΝΔ Ειρηνικού) στην υπόθεση των Αφγανών γυναικών από τότε που εγκαθιδρύθηκε το καθεστώς των Ταλιμπάν).
Ο σοροπτιμισμός, όπως λέει και το καταστατικό του, είναι ο αγώνας για το κτίσιμο ενός καλύτερου κόσμου του αύριο με την επίγνωση ότι το αύριο αυτό είναι η πράξη του σήμερα.
Γι’ αυτό πασχίζει και καλλιεργεί την ποιότητα στη σκέψη, στα αισθήματα, στις πράξεις και προάγει την ανα-ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και των αξιών, όταν η αγάπη, η ανθρωπιά και το ήθος θα έχουν ξαναβρεί το σχήμα τους.
Όπως το Ρόταρυ για τους άνδρες, ο σοροπτιμισμός είναι το κίνημα που κάθε γυναίκα με κοινωνικά και πνευματικά ενδιαφέροντα θα βρει τον χώρο που θα μπορέσει καλύτερα να αποδώσει.
Πρόσφορο έδαφος στο Ρέθυμνο
Η κα Σκαρβέλη εντυπωσιάστηκε από την πρώτη στιγμή από όσα άκουσε και αμέσως μετά ζήτησε τη γνώμη του αδελφού της γνωστού συμπολίτη τραπεζικού κ. Νίκου Σκαρβέλη γνωστού για την ευρυμάθειά του. Εκείνος ενθουσιάστηκε.
– Ναι είναι κάτι σπουδαίο της είπε. Να το κάνετε και στο Ρέθυμνο. Θα ωφεληθεί αρκετός κόσμος.
Δεν έχασε καιρό η δραστήρια συμπολίτισσά μας. Ενημέρωσε αμέσως τη γνωστή δικηγόρο κα Μαρία Συνατσάκη, η οποία και ανταποκρίθηκε πρόθυμα.
Αμέσως μετά στο σπίτι της κας Σκαρβέλη έγινε μια ενημερωτική συνάντηση με κυρίες από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες. Ήθελε η δραστήρια συμπολίτισσα να υπάρχει μια ευρύτερη συμμετοχή και το πέτυχε στο απόλυτο για να υπάρχει μια πολυφωνική έκφραση στον Όμιλο.
Η επωνυμία «Ερωφίλη» δόθηκε επειδή ο αντίστοιχος φορέας του Ηρακλείου πήρε το όνομα «Αρετούσα».
Εκλεκτές οι κυρίες που πήραν μέρος σε κείνη την πρώτη συνάντηση Ζαμπία Τσίχλη, Μαρία Σπυρλιδάκη, Ελένη Μυσιρλή και τόσες άλλες.
Άμεση ανταπόκριση
Από τις πρώτες κινήσεις του Ομίλου στο Ρέθυμνο ήταν να ενημερωθούν οι αρχές για τους σκοπούς της οργάνωσης και να μπει ένα πλαίσιο οργανωμένης παρέμβασης στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Σ’ αυτές τις πρώτες κινήσεις ήρθαν αρωγοί ο αείμνηστος Κωστής Τσίχλης και η Αγροτική Τράπεζα με πρωτοβουλία του τότε διευθυντή κ. Μανόλη Σπαντιδάκη. Πώς μπορούσε να αρνηθεί την αρωγή του σε μια από τις πιο ευσυνείδητες υπαλλήλους του;
Η πρώτη ιδρυτική συνάντηση που δόθηκαν και τα σήματα στα μέλη από την κα Σκαρβέλη έγινε 9 Ιουλίου 1994 με επίσημες παρουσίες από όλη την Ελλάδα σε μια πανηγυρική ατμόσφαιρα. Από τότε ο Σοροπτιμιστικός Όμιλος μας εντυπωσίαζε με τη δράση του, κατάμεστες οι αίθουσες που γίνονταν οι εκδηλώσεις. Οι πάντες πλάι στο προεδρείο για να προσφέρουν με τη σειρά τους. Και η κα Σκαρβέλη χωρίς ποτέ να οικειοποιηθεί καταστάσεις ενθάρρυνε όλο και περισσότερες κυρίες να συμμετέχουν ανεξάρτητα αν έφερε αξιώματα ή όχι. Όπως συνηθίζει πάντα σε όποιο τομέα δράσης κι αν συμμετέχει. Αξίζει να σημειωθεί ότι ποτέ δεν αρνήθηκε τη συμμετοχή της σε συνελεύσεις όπου κι αν έχουν οργανωθεί και πάντα με δικά της έξοδα.
Λαμπρός απολογισμός
Σήμερα ο Σοροπτιμιστικός Όμιλος με δράσεις στους τομείς υγείας, περιβάλλοντος, διεθνούς καλής θέλησης, εκπαίδευσης, οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Όλοι οι τομείς συνεργάζονται για συνολική προσφορά και εξασφαλίζουν έσοδα για τους κοινωνικούς τους σκοπούς είτε από τ’ απογευματινά με τσάι και εξαιρετικές διαλέξεις από προσωπικότητες της επιστήμης και των Γραμμάτων, είτε από το μπαζάρ. Κάθε Μεγάλη Δευτέρα θα δούμε τις κυρίες του Σοροπτιμιστικού Ομίλου να στήνουν τον πάγκο τους έξω από το Δημαρχείο και να προσφέρουν αληθινά ποιήματα των χειρών τους που γίνονται ανάρπαστα. Αυτό γίνεται από το 1995 χωρίς διακοπή.
Στο διάστημα αυτό πόσοι και πόσοι δεν ωφελήθηκαν. Η κα Βαρβάρα Σκαρβέλη μας μιλά αναλυτικά για φορείς, πρόσωπα και ποσά που ανακούφισαν ενεργά σωματεία με υψηλό στόχο όπως ο Σύλλογος «Αγάπη», αλλά πρόσφεραν και υποτροφία σε μαθητές του Μουσικού Γυμνασίου. Δεν ξεχνά πρόσωπα, ούτε και ποιοι ευεργέτησαν τον Όμιλο.
Θα θέλαμε να εξάρουμε την προσφορά όλων των κυριών που αποτελούν τον Σοροπτιμιστικό Όμιλο και τον υπηρετούν από θέσεις ευθύνης. Κάθε μια χωριστά είναι και μια σημαντική μονάδα στον κοινωνικό μας γίγνεσθαι.
Κάποιες που δεν είναι ανάμεσά μας συνεχίζουν να είναι πάντα στις αναφορές τιμής όπως το άξιζαν. Όπως η Αννίτα Μπενάκη και η Δένα Μαλλιαρού. Αξέχαστες και οι δυο αυτές Σοροπτιμίστριες.
Ο θάνατος της Αννίτας Μπενάκη είχε σημαδέψει θυμάμαι και την οικογένεια των «Ρ.Ν.» λόγω πολύχρονης συνεργασίας του Γιάννη Χαλκιαδάκη με τον εκδότη πατέρα της τον Θανάση Πώποτα.
Νωπές ακόμα οι εντυπώσεις από τις λίγες γραμμές που της αφιέρωσε με την προσυπογραφή όλων μας.
«Όταν φυσάει θάνατος στη γειτονιά της ψυχής μας, όλα ασήμαντα φαίνονται κι ανάξια. Κι απ’ όλα πιο ανάξια η γλώσσα, η φωνή, ο λόγος που καλούνται να εξορκίσουν άλλη μια φορά το ανεξόρκιστο, να ψελλίσουν μια επωδή, ήδη ηττημένη.
Δεν βρίσκω τη λέξη εκείνη που μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτή την ώρα για να αποτυπώσω με ακρίβεια τα συναισθήματα που μου προκάλεσε χθες το πρωί η πληροφορία του αρχισυντάκτη μου για τον απροσδόκητο θάνατό σου, αξέχαστη φίλη Αννίτα, και μάλιστα κάτω από τις τραγικές συνθήκες που έμαθα ότι συντελέσθηκε. Η λέξη κεραυνοβολήθηκα δεν φτάνει. Αυτή αποτυπώνει ίσως τα συναισθήματα της Ρεθεμνιώτικης κοινωνίας. Όχι όμως τα δικά μου. Τα αισθήματα ενός πραγματικού φίλου.
Τα δικά μου είχαν βαθιές ρίζες. Είχαν τις ρίζες τους στο 1979 που τρέχαμε με τον πατέρα σου στα καθολικά μοναστήρια του Βελγίου, για να σας αγοράσει τις περίφημες δαντέλες -που έπλεκαν με το χέρι τους οι καλόγριες- τις οποίες του παράγγελνε τηλεφωνικά η θαυμάσια μητέρα σου, προκειμένου να φτιάξει την προίκα τη δική σου και την προίκα των δύο αδελφάδων σου.
Θυμούμαι λίγο αργότερα με πόση χαρά ο τραγικός πατέρας Θανάσης Πώποτας -φίλος καλός και συνάδελφος διαλεκτός- μου ανήγγειλε ότι θα γίνει Ρεθεμνιώτισσα η πρωτοκόρη του.
Αυτόν τον όμορφο προσωπικό και συναδελφικό δεσμό που με συνέδεε με τους γεννήτορές της, δεν τον σεβάστηκε απλά η τρυφερή και ευαίσθητη Αννίτα, αλλά τον εμπλούτισε και τον έκαμε ακόμη πιο βαθύ και πιο στέρεο από τότε που εγκαταστάθηκε στο Ρέθυμνο.
Την αγαπούσα αυτή την πανέμορφη κοπέλα, την γεμάτη τρυφερότητα, καλοσύνη και αισιοδοξία. Και είμαι βέβαιος ότι ήταν ίδια και τα δικά της αισθήματα.
Άλλο αν δεν καταφέραμε ποτέ να βρεθούμε περισσότερο από λίγα λεπτά στο δρόμο ή τα δικαστήρια. Κάθε φορά που θελα συναντηθούμε, αυτοδεσμευόμασταν να βρούμε τον χρόνο να πιούμε ένα κρασί και να σκαλίσουμε τις μνήμες και τα συναισθήματά μας.
Αυτός ο χρόνος τελικά της μιας ευχάριστης ώρας ή της μιας βραδιά δεν βρέθηκε ποτέ, με την αξέχαστη Αννίτα, στα 15 χρόνια που πολιτογραφήθηκε Ρεθεμνιώτισσα. Εμπόδιο πάντα το δικό μου ή το δικό της βαρυφορτωμένο πρόγραμμα.
Κατεβόδιο αξέχαστη Αννίτα. Αυτό που θέλω να σε βεβαιώσω είναι ότι, το Ρέθυμνο δεν θα ξεχάσει ποτέ την όμορφη, τρυφερή Βολιώτισσα με τη χρυσή καρδιά, την οποίαν συμπλήρωναν οι αρετές της πραότητας, της καλοσύνης και της ηθικής ακεραιότητας. Θα σε θυμούμαστε πάντα με πολλή αγάπη και θα σου ανταποδίδουμε την τρυφερότητα με την οποία περιέβαλες τους ανθρώπους αυτής της πολιτείας.
Γιάννης Χαλκιαδάκης».
Η αξέχαστη Δένα Μαλλιαρού
Μια ακόμα Σοροπτιμίστρια που πένθησε το Ρέθυμνο ήταν η Δένα Μαλλιαρού.
Ποιος δεν θυμάται εκείνη την πανέμορφη κοπέλα με την γεμάτη δοτικότητα φύση και τη λατρεία που έτρεφε για το περιβάλλον.
Κόρη του Μιχάλη Μαλλιαρού εκλεκτού και πολύτιμου επίσης Ρεθεμνιώτη, είχε δείξει από νεαρή ηλικία τη δίψα της να προσφέρει στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Και βρήκε το δρόμο της στο Σοροπτιμισμό, ακολουθώντας την επιστήθια φίλη της Βαρβάρα Σκαρβέλη, που ακόμα δακρύζει όταν αναφέρεται στη Δένα. Ακόμα στο σπίτι της σε περίοπτη πάντα θέση υπάρχει η φωτογραφία της αδικοχαμένης κοπέλας.
Η Δένα που ήταν υπεύθυνη του τομέα περιβάλλοντος του Ομίλου χάθηκε κατά τραγικό τρόπο σε τροχαίο δυστύχημα. Η είδηση του θανάτου της είχε συγκλονίσει την κοινωνία μας. Και ποτέ δεν βρέθηκαν λόγια παρηγοριάς για την οικογένειά της.
Υπάρχει όμως το έργο της να τη θυμίζει. Μετά το θάνατό της στο γραφείο της έγινε ένα κέντρο περιβαλλοντικής αγωγής από το Σοροπτιμιστικό Όμιλο με πλούσιο υλικό για την ενημέρωση των αγροτών κυρίως.
Οι Σοροπτιμίστριες του Ρεθύμνου συνεχίζουν τη δράση τους όσο κι αν η πανδημία υποχρέωσε σε περιορισμό για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Μας εντυπωσίασε σε μια πρόσφατη πανηγυρική έκδοση περιοδικού του Ομίλου ένα αφιέρωμα στις γυναίκες αγωνίστριες που ετοίμασε ο δικός όμιλος η «Ερωφίλη». Καλογραμμένο και με πλήρη επάρκεια ιστορικών στοιχείων.
Ποιος ξεχνά και τη συμμετοχή των κυριών στην ταινία «Το Ρέθυμνο του ΟΧΙ» που μας έδωσε την εικόνα της πόλης λίγο πριν την έκρηξη του πολέμου.
Και όλοι βέβαια περιμένουμε ανυπόμονα την εκδήλωση που έχει προγραμματιστεί για τη βράβευση της κας Φαλής Βογιατζάκη, που θα έπρεπε από καιρό να έχει πραγματοποιηθεί με τη δέουσα λαμπρότητα. Ευτυχώς οι Σοροπτιμίστριες του Ρεθύμνου καλύπτουν και αυτό το ηθικό χρέος.
Ελπίζουμε να έρθει η πολυπόθητη στιγμή που χωρίς μέτρα πια προστασίας θα μπορεί κάθε σύλλογος να αναπτύσσει τη δραστηριότητά του. Γιατί έχουμε πολλά να δούμε από τις δικές μας σοροπτιμίστριες που δείχνουν πάντα τις ευαισθησίες τους ακόμα και με υιοθεσία παιδιών της Αφρικής, στηρίζοντας το θεσμό γνωστών φορέων.
Θα ευχηθούμε στο Σοροπτιμιστικό Όμιλο «Ερωφίλη» να έχει πάντα τις διακρίσεις που απολαμβάνει μέχρι σήμερα, με όποια κυρία αναλαμβάνει καθήκοντα ευθύνης. Όλες εκλεκτές και δραστήριες. Και να ευχηθούμε αρωγοί όπως το ζεύγος Βούρβαχη που έχει πάντα το ξενοδοχείο «Μίνως» ανοικτό για τις εκδηλώσεις των κυριών, η Αγροτική Τράπεζα, η ΑΣΕΑΡ, το Αχίλλειον, αλλά και μεμονωμένοι που με εμπιστοσύνη ενισχύουν τους σκοπούς του Ομίλου να συνεχίσουν. Κι ένα ευρώ υπέρ των Σοροπτιμιστριών πιάνει τόπο. Και δίνει χαμόγελο αισιοδοξίας. Ας το διατηρήσουμε λοιπόν. Είναι από τις μοναδικές αξίες που μπορούμε να διαχειριζόμαστε ακόμα στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε. Και φορείς σαν τον Σοροπτιμιστικό Όμιλο είναι χαραμάδα ανθρωπιάς στο σκοτεινό τούνελ των προβλημάτων που μας έχουν εγκλωβίσει οι συνθήκες.