Αυτή η μορφή της τέχνης του δρόμου συναντάται παντού. Σε τοίχους, πάνω σε παγκάκια, έξω από πόρτες καταστημάτων, σε μάντρες, σε αυτοκίνητα, ακόμα και πάνω σε κάδους απορριμμάτων. Και, για να είμαστε σαφείς, αυτό το φαινόμενο δεν είναι πρωτοεμφανιζόμενο. Ας μην ξεχνάμε πως σε κάθε δύσκολη εποχή οι «συγγραφείς» έγραφαν τη δική τους «ιστορία» πάνω στους τοίχους. Ατράνταχτα τέτοια παραδείγματα τα συνθήματα της Αντίστασης επί γερμανικής Κατοχής, μετέπειτα αυτά κατά της Χούντας, με το αιώνιο «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία», αργότερα της μεταπολίτευσης κι έπειτα, σε μια πιο εξελιγμένη και σύγχρονη μορφή, τα δικά μας συνθήματα, αυτά της κρίσης, των αγανακτισμένων πολιτών, των μνημονίων και της τόσο «τυραννισμένης» Ελλάδας. Εύλογο, λοιπόν, συμπέρασμα είναι ότι το σύνθημα από τότε μέχρι και σήμερα ενέχει τη μορφή της αντίστασης.
Υπάρχει, βέβαια, ποικιλία θεμάτων. Πέρα από τα αντικαθεστωτικά, υπάρχουν και τα (αντι)ρατσιστικά, τα αναρχικά, τα οικολογικά, τα θρησκευτικά, τα συνθήματα γηπέδου. Επιπλέον, κάποια από αυτά είναι απλές δηλώσεις, καταπιεσμένες εξομολογήσεις, ακόμα και στιχάκια τραγουδιών, που έχουν δημιουργήσει «ρεύμα».
Όσοι τα γράφουν, θέλουν να εκφράσουν συναισθήματα, σκέψεις, όνειρα. Να κρίνουν και να κατακρίνουν. Προσπαθούν να ανοίξουν μία δίοδο διαλόγου, να βρουν έναν τρόπο, ναι μεν περίεργο, αλλά εν τέλει αποτελεσματικό, να «ακουστούν». Έχουν σκοπό να μας προτρέψουν, να μας αφυπνίσουν.
Αυτό, βέβαια, που ενοχλεί πολλές φορές την κοινή γνώμη είναι το μέρος που αποφασίζουν να γράψουν κάτι. Γιατί μπορεί να είναι ωραίο να βλέπεις συνθήματα και στιχάκια σε ένα παγκάκι ή σε έναν τοίχο κάποιου ακατοίκητου σπιτιού, αλλά σίγουρα προκαλούν αντιδράσεις όταν υπάρχουν σε μνημεία, σε αγάλματα, σε εκκλησίες ή μπροστά σε καταστήματα.
Τα «Ρ.Ν.» περπάτησαν, έψαξαν και φωτογράφησαν κάποια ευφάνταστα κι επιτυχημένα συνθήματα στους δρόμους του Ρεθύμνου. Από την Παραλιακή μέχρι την Παλιά πόλη, από τη μία άκρη του Ρεθύμνου μέχρι την άλλη, οι τοίχοι της πόλης έχουν… την δική τους ιστορία, γραμμένη με συνθήματα.
Τα περισσότερα αφορούν στην κρίση και την άσχημη κατάσταση της χώρας μας, κάποια άλλα σχολιάζουν την επικαιρότητα, μερικά έχουν στόχο να «ξυπνήσουν» τους εφησυχασμένους πολίτες κι άλλα απλώς δηλώνουν, παραδέχονται, εξομολογούνται κάτι.
«Ιστορία ή μουντζούρες»
Παρ’ όλο που οι τοίχοι «μιλούν» από μόνοι τους, βρήκαμε και ρωτήσαμε κάποιους Ρεθεμνιώτες πώς βλέπουν εκείνοι τα συνθήματα στους τοίχους, αν συμφωνούν ή διαφωνούν με τη σημερινή κατάσταση στους δρόμους του Ρεθύμνου:
«Είναι άσχημο να μη βλέπεις έναν καθαρό τοίχο και να υπάρχουν μουντζούρες στα περισσότερα σημεία. Επηρεάζει την καθαριότητα του τόπου, χαλάει την εικόνα των δρόμων», μας λέει ο κ. Γιάννης, που διατηρεί κατάστημα στην Παλιά Πόλη του Ρεθύμνου.
«Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τα διάφορα συνθήματα στους τοίχους, όταν, βέβαια, αυτά δεν είναι προσβλητικά. Με κάποια γελάω, με άλλα συγκινούμαι, αλλά γενικά μου αρέσει να τα βλέπω», δηλώνει η Μαρία.
«Με ενοχλούν μόνο οι προσβολές και τα άσχημα σχόλια, αλλά όταν δω κάτι ευφυές, κάποιο ωραίο ρητό ή στιχάκι, ίσως, που περνάει μηνύματα, το βγάζω φωτογραφία. Είναι μία μορφή τέχνης κι αυτή, είναι η ιστορία μας γραμμένη σε τοίχους ή παγκάκια», αναφέρει η Στέλλα, που όταν κι αυτή ήταν μαθήτρια έγραφε πάντα στα θρανία και στις πόρτες με στυλό τη δικιά της «ιστορία».
