ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ-ΕΡΕΥΝΑ

• Έρευνα για το προφίλ των τουριστών από το ΜΑΙΧ, το Πολυτεχνείο και το Πανεπιστήμιο Κρήτης

• Σημαντικά αυξημένες οι διεθνείς αφίξεις στα δυο αεροδρόμια του νησιού

Ικανοποιημένοι από τις παρεχόμενες υπηρεσίες και την κρητική φιλοξενία εμφανίζονται οι επισκέπτες του νησιού, οι οποίοι καυτηριάζουν ωστόσο τις προβληματικές υποδομές μεταφορών και το υποτυπώδες οδικό δίκτυο. Ειδικότερα, το 90% των επισκεπτών δηλώνει απόλυτα ικανοποιημένο από τις παρεχόμενες υπηρεσίες αλλά και τη συμπεριφορά των ντόπιων. Περίπου το 80% μένει ικανοποιημένο από τις υπηρεσίες των λεωφορείων, από τις καφετέριες, αλλά και από την ασφάλεια που του προσφέρει η περιοχή. Αντίθετα, ένας στους τρεις μένει δυσαρεστημένος από τις υπηρεσίες των ταξί, την καθαριότητα αλλά και από τα διαθέσιμα πάρκα. Τα πιο σημαντικά προβλήματα όμως εξακολουθούν να είναι η κακή κατάσταση του οδικού δικτύου και η ελλιπής σήμανση.

Τα παραπάνω περιλαμβάνονται σε έρευνα που πραγματοποίησαν ερευνητές του ΜΑΙΧ, του Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου Κρήτης σε συνεργασία με τους φοιτητές τους. Στην ίδια έρευνα επιβεβαιώνονται οι σημαντικά αυξημένες αφίξεις τουριστών στα αεροδρόμια της Κρήτης. Ειδικότερα, στο αεροδρόμιο των Χανίων σημειώθηκε αύξηση της τάξεως του 10,4% φτάνοντας στο ιστορικά υψηλό νούμερο των 863.168 επισκεπτών, με το 53% των συνολικών αφίξεων να προέρχεται από τις Σκανδιναβικές Χώρες (Νορβηγία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία). Ακολουθούν αλλοδαποί επισκέπτες από την Μ. Βρετανία (10,05%), Πολωνία (7,20%), Γερμανία (5,94%) και Ιταλία (5,43%). Τα τελευταία οκτώ χρόνια, παρατηρείται, ότι οι Σκανδιναβοί κυμαίνονται περίπου στα ίδια επίπεδα, μεταξύ 390 και 455 χιλιάδων αφίξεων με μικρές αυξομειώσεις. Αντίθετα, όσον αφορά τις αφίξεις μη Σκανδιναβών στο αεροδρόμιο Χανίων, σημειώνεται μια σημαντική μείωση κατά 48% την περίοδο 2007-2010, ενώ την περίοδο 2010-2014 υπερδιπλασιάστηκαν κατά 158%. Αυτό οφείλεται κυρίως στις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών που προτιμούν τη Ryanair, της οποίας το 88% των επιβατών προέρχονται από μη Σκανδιναβικές. Ωστόσο ανησυχητική είναι η τραγική μείωση των αφίξεων των κρουαζιερόπλοιων στο Νομό Χανίων, γεγονός που πρέπει να προκαλέσει την αφύπνιση, κινητοποίηση και εγρήγορση των αρμόδιων φορέων, ούτως ώστε να μη χαθεί ο τουρισμός της κρουαζιέρας, ο οποίος μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να αποφέρει στην τοπική οικονομία. Σε ότι αφορά τις αφίξεις στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου όλες οι αγορές σημείωσαν άνοδο, εκτός από τους Ισραηλινούς και Ρώσους, οι οποίοι κατέγραψαν μείωση στις αφίξεις τους κατά 21% και 11%, αντίστοιχα. Η πτώση των Ρώσων οφείλεται κυρίως στη επιβολή κυρώσεων από την Ε.Ε. στη Ρωσία αλλά και στο γεγονός ότι ρωσικά ταξιδιωτικά πρακτορεία κήρυξαν πτώχευση με αποτέλεσμα να επηρεάσει αρνητικά τις αφίξεις των Ρώσων επισκεπτών. Αντίθετα, τη μεγαλύτερη άνοδο των αφίξεων, σημείωσαν οι Πολωνοί κατά 44% και ακολουθούν οι Γερμανοί κατά 22%, οι Ελβετοί κατά 25% και οι Ολλανδοί κατά 12%.

Όπως καταδεικνύεται από την έρευνα το 82% των επισκεπτών παραμένει στον Νομό Χανιών για τις διακοπές του, ενώ το 14% προτιμά το Ρέθυμνο και πολύ μικρότερα ποσοστά από αυτούς επιλέγουν το Ηράκλειο και το Λασίθι. Το μεγαλύτερο ποσοστό των αλλοδαπών επισκεπτών και σχεδόν δύο στους τρεις αλλοδαπούς επισκέπτες προτιμούν να διαμένουν σε ξενοδοχεία, το 25% σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα/δωμάτια/στούντιο, το 4% σε ιδιόκτητα σπίτια, εξοχικά, κάμπινγκ ή φιλοξενείται, ενώ αντίστοιχο είναι και το ποσοστό που διαμένει σε ενοικιαζόμενες βίλες. Τρεις στους τέσσερις Σκανδιναβούς, σε αντίθεση με τους μισούς σχεδόν μη Σκανδιναβούς επιλέγουν να διαμένουν σε ξενοδοχεία. Όσον αφορά τα ξενοδοχειακά «πακέτα» το λεγόμενο «all inclusive package» επιλέγεται σχεδόν από το ένα τρίτο των αλλοδαπών επισκεπτών με τους μη Σκανδιναβούς να δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση.

Ο μέσος όρος διάρκειας των διακοπών είναι εννέα ημέρες, με τους μη Σκανδιναβούς να διαμένουν κατά μέσο όρο μία ημέρα παραπάνω. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι δύο στους τρεις Σκανδιναβούς προτιμούν τις διακοπές διάρκειας μίας εβδομάδας σε σύγκριση με τους μη Σκανδιναβούς, οι οποίοι ένας στους τρεις επιλέγουν τις εβδομαδιαίες διακοπές. Καταλυτικό ρόλο στην απόφασή τους να επιλέξουν τον τελικό προορισμό τους, συνεχίζουν να παίζουν το κλίμα, καθώς και οι φυσικές ομορφιές του τόπου κατά 97%. Σημαντικός παράγοντας επίσης είναι η κρητική κουζίνα κατά 81% και ακολουθούν με μικρότερα αλλά σημαντικά ποσοστά οι αρχαιολογικοί χώροι με 42%, η διασκέδαση και ψυχαγωγία με 27%. Όσον αφορά τις τιμές σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, σχεδόν δύο στους τρεις θεωρούν τις τιμές κανονικές.

Σχετικά με τον εναλλακτικό τουρισμό, παρατηρείται υψηλή προτίμηση για τον γαστρονομικό τουρισμό και τον αγροτουρισμό, αφού οι μισοί αλλοδαποί επισκέπτες εξέφρασαν έντονα το ενδιαφέρον τους. Τέσσερις στους δέκα θα ενδιαφερόντουσαν για φυσιολατρικό, αρχαιολογικό/μοναστηριακό αλλά και θαλάσσιο τουρισμό, ενώ ένας στους τρεις για ορειβατικό τουρισμό. Οι μη Σκανδιναβοί είναι εκείνοι που θα ενδιαφερόντουσαν περισσότερο για όλες τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, εκτός από το θαλάσσιο τουρισμό, τομέα όπου οι Σκανδιναβοί δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση.

Οι αλλοδαποί τουρίστες προβαίνουν περισσότερο στην αγορά κρασιού, φρέσκου χυμού πορτοκαλιού και ελαιόλαδου με ποσοστά λίγο πάνω από το 40%. Κοντά στο 30% τουριστών αγοράζει τοπικά τυριά, μέλι, τσικουδιά, λαχανικά και σαπούνι από ελαιόλαδο. Μικρότερα αλλά σημαντικά ποσοστά εμφανίζονται στην αγορά παξιμαδιού, καθώς και των αρωματικών φυτών με 16% και 8%, αντίστοιχα.

Σχετικά με τη χρήση των μεταφορικών μέσων, το 58% επί του συνόλου των αλλοδαπών επισκεπτών χρησιμοποίησε τα λεωφορεία για τις μετακινήσεις του, ακολουθούν τα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα/δίκυκλα, τα οποία προτιμήθηκαν από το 55% των τουριστών, ενώ το 44% των επισκεπτών χρησιμοποίησε ταξί. Δύο στους τρεις σχεδόν Σκανδιναβούς προτίμησε τη χρήση λεωφορείων για τις μετακινήσεις τους, ενώ ένας στους δύο χρησιμοποίησε ταξί. Το τελευταίο επιλέγεται λιγότερο από τους μη Σκανδιναβούς, δυο στους τρεις των οποίων ενοικίασε αυτοκίνητο/δίκυκλο κατά τη διάρκεια των διακοπών του.

Σύμφωνα με την αρχική επεξεργασία των στοιχείων της έρευνας και με τις πρώτες ενδείξεις που έχουμε, η μεγάλη πλειοψηφία των αλλοδαπών (ενήλικων) τουριστών ξοδεύει κατά μέσο όρο από 60 έως 80 ευρώ ημερησίως κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το κόστος των αεροπορικών του εισιτηρίων αλλά και του τουριστικού καταλύματός του, δαπανώντας αναλογικά το μεγαλύτερο μέρος από αυτά, στις ταβέρνες και καφετέριες.

Αναφορικά με τις δαπάνες που πραγματοποίησαν οι αλλοδαποί τουρίστες κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, το 87% των επισκεπτών προτίμησε να ξοδέψει τον προϋπολογισμό του στις ταβέρνες/εστιατόρια και καφετέριες, το 56% στην αγορά διαφόρων τοπικών προϊόντων και σουβενίρ, καθώς και στα μεταφορικά μέσα, όπως είναι η ενοικίαση μέσου μεταφοράς αλλά και η χρήση λεωφορείου και ταξί. Σχεδόν ένας στους τρεις επέλεξε να δαπανήσει τα χρήματά του πραγματοποιώντας ημερήσιες εκδρομές, ενώ μόλις ένας στους οκτώ προτίμησε τις νυκτερινές εξόδους σε κλαμπ και μπαρ.

Η έρευνα έχει σκοπό να διερευνήσει και να αξιολογήσει το προφίλ του αλλοδαπού τουρίστα που επιλέγει το αεροδρόμιο Χανίων ως τελικό προορισμό του, συγκεντρώνοντας πρωτογενή στοιχεία από σχεδόν 4.000 έγκυρα ερωτηματολόγια (μεταφρασμένα σε εννέα γλώσσες). Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο αεροδρόμιο Ι. Δασκαλογιάννης, στις εξόδους αναχώρησης των αλλοδαπών τουριστών καθ’ όλη τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, από 20 μεταπτυχιακούς φοιτητές προερχόμενοι από τις κυριότερες χώρες του δείγματος αλλά και από ερευνητές του ΜΑΙΧ, Πολυτεχνείου και Πανεπιστημίου Κρήτης. Η έρευνα και ανάλυση συντονίστηκε από το τμήμα Οικονομίας και Διοίκησης του ΜΑΙΧ, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης και το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Για τη δόμηση του ερωτηματολογίου και καθ´ όλη την πορεία της έρευνας υπήρξε επικοινωνία και υποστήριξη από την Περιφέρεια Κρήτης, την Ένωση Ξενοδόχων Χανίων, το Οικονομικό Επιμελητήριο Δυτικής Κρήτης, το Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Χανίων και το Διεθνή Αερολιμένα Χανίων «Ιωάννης Δασκαλογιάννης».