Το αρχαίο ελληνικό πνεύμα

  Χωρίς υπερβολή, το σύνολο του έργου των προγόνων μας αποτελεί μοναδικό σε εύρος και έκταση πνευματικό επίτευγμα και νομίζω ότι δεν υπάρχουν λόγια να το περιγράψουμε, γιατί πολύ απλά η σύλληψη των βαθιών εννοιών και το οικοδόμημα της δημοκρατίας γίνεται μυσταγωγικά, με την ψυχή.

 

  Δίκαια πρέπει να είμαστε περήφανοι και το αξίζουμε, άσχετα με την παραμόρφωση που έχουμε υποστεί σαν λαός και τη διαστρέβλωση αρχών και αξιών που μας επιβλήθηκε.

 

  Η σκέψη είναι ο αληθινός πλούτος ενός λαού, όπου εκφράζεται με τη γλώσσα κι είναι μια θλιβερή διαπίστωση η αποκοπή της νέας γενιάς από την αρχαία ελληνική. Δυστυχώς, δεν πρόλαβα την υποχρεωτική διδασκαλία της στο Γυμνάσιο και Λύκειο, με αποτέλεσμα να μην έχω τα βιώματα που είχαν οι παλιότεροι με τα «βασανιστικά» μαθήματα αρχαίων.

 

  Η ελληνική πολιτική της χώρας μας, σχετικά με τη διδασκαλία της γλώσσας μας, συμβάδισε με την εθνική μας χρεοκοπία και την καταστροφή μιας ολόκληρης γενιάς. Το πρόβλημα της γλώσσας έγινε κατά παράδοξο τρόπο έμβλημα συνεχούς πολύχρονου πολέμου ασυνεννοησίας και τελικά στη διαμόρφωση μιας καταρρακωμένης κι ανακόλουθης εθνικής ταυτότητας.

 

  Είναι γεγονός ότι η Γαλλία γαλουχήθηκε με την αρχαία ελληνική κι ο τέως πανίσχυρος Γάλλος Ζαν Κλον Τρισέ που διετέλεσε τραπεζίτης στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα, μιλάει άπταιστα αρχαία ελληνικά και γενικά η ομιλία αυτής της θεμελιακής γλώσσας αποτελεί ένα ακαταμάχητο όπλο γνώσης με απεριόριστο βάθος και ορίζοντα.

 

  Το πιο χαρακτηριστικό κατά τη γνώμη μου είναι η έννοια του ορθολογισμού και του μέτρου, κάτι που βεβαίως υπενθυμίζει την απομάκρυνσή μας από τις αληθινές μας ρίζες αν κάποιος τολμήσει μια σύγκριση.

 

  Βεβαίως έχουμε το ελαφρυντικό της τουρκοκρατίας, που μας στέρησε τη ζύμωση με τα κινήματα Αναγέννησης και Διαφωτισμού με τα οποία τροφοδοτήθηκε η πνευματική επανάσταση της Ευρώπης και γαλουχήθηκε η σύγχρονη δημοκρατία.

 

  Βεβαίως έστω και καθυστερημένα ενσωματώσαμε και ανακαλύψαμε το αρχαίο ελληνικό πνεύμα και νομίζω ότι έστω και σαν ένα κράτος απομίμηση, ολοκληρωμένης δημοκρατίας, με κατοχυρωμένες ελευθερίες και εδραιωμένη συνείδηση αξιοκρατίας, τα πάμε καλά.

 

  Θα κλείσω αυτή τη σύντομη αναφορά με τη σχέση γλώσσας, περιουσίας και νόμου, όπου πιστεύω ακράδαντα ότι η εφαρμογή νόμων με τη σωστή ευγενή εκφορά λόγου αποτελούν τη διαχρονική πνευματική και προσέξτε και υλική περιουσία. Όσοι είναι δικηγόροι και συμβολαιογράφοι καταλαβαίνουν το εννοιολογικό βάρος διατυπώσεων και πόσο σημαντικός είναι ο συμβολισμός τους.

 

  Θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν το σημείο διαφράγματος αναπνοής, το κέντρο νόησης κι όχι στο κεφάλι, όπως ευρέως έχει διαδοθεί. Εκεί τοποθετούσαν το φρένο, δηλαδή είχαν μια πολύ βαθιά ορθολογική σκέψη, που τη στήριζαν στο τρόπο αναπνοής γι’ αυτό και οι λέξεις: πνεύμα – πνοή – πνεύμονα. Πλήρως αντίθετα με τον σύγχρονο τρόπο ζωής, όπου η παραφροσύνη έχει τιμητική με την επιπολαιότητα, καθώς η καρδιά κι η πνοή είναι φυλακισμένες, ενώ το φρένο ανεξέλεγκτο κι ασύδοτο.

 

  Δεν θα μπορούσα να μην αναφέρω και τον Γ. Σεφέρη, ένα μεγάλο ποιητή, που σαν τέως διπλωμάτης και πρόξενος της Ελλάδας όρισε με τον πιο αντιπροσωπευτικό τρόπο τη χώρα μας. Είπε (πολύ συνοπτικά) ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα μικρή, που δεν έχει τίποτα άλλο εκτός από τη γλώσσα μας και τον αγώνα ενός λαού για ελευθερία και δικαιοσύνη.

 

  Το ποίημα που έγραψε με τίτλο «Άρνηση» στο τελευταίο στίχο ο μεγάλος συνθέτης Μ. Θεοδωράκης διαστρέβλωσε το νόημά του, ενώ τον είχε προειδοποιήσει ο ποιητής. Συγκεκριμένα του είχε πει: Πρόσεξε την άνω τελεία πριν τη λέξη λάθος! Για να επιβεβαιωθεί η τεράστια σημασία γλώσσας και πνεύματος.