Το εγχειρίδιο του καλού ψηφοφόρου

Οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι μία πολύ σημαντική υπόθεση. Στον πολιτισμένο κόσμο, η τοπική αυτοδιοίκηση δρα αυτόνομα, αλλά αποτελεί βασικό συνεκτικό κρίκο, που συνδέει τον πολίτη με τον κρατικό μηχανισμό. Οφείλει να αφουγκράζεται τις ανάγκες του πολίτη και να διευκολύνει την καθημερινότητά του.

Απ’ ότι θυμάμαι, ήταν το 2002, όταν για πρώτη φορά ένας υποψήφιος δήμαρχος μου ζήτησε να τον βοηθήσω στο στήσιμο της οπτικής επικοινωνίας της καμπάνιας του. Στήσαμε λογότυπα, έντυπα, ακόμα και ιστοσελίδα με το αναλυτικό του πρόγραμμα, πράγμα αρκετά καινοτόμο για μία εποχή που δεν είχαν ιστοσελίδες ούτε οι μεγάλοι κρατικοί φορείς. Ήταν μία δύσκολη περίπτωση, αλλά τελικά η προσπάθεια έπιασε τόπο και το αποτέλεσμα ήταν αίσιο.

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, προσπάθησα να προσεγγίσω και τη θεωρητική πλευρά, γράφοντας άρθρα σε διάφορα έντυπα, για την οπτική επικοινωνία των πολιτικών, αναλύοντας το θέμα από την πλευρά των υποψηφίων.

Πλέον, το πολιτικό παιχνίδι έχει γίνει πιο σκληρό, με περισσότερα χτυπήματα κάτω από τη μέση, ενίοτε με διασπορά fake news, το νέο φρούτο της πολιτικής πραγματικότητας, που ήρθε, δυστυχώς για να μείνει. Σκέφτηκα λοιπόν, ότι είναι σκόπιμο να γραφτεί και ένα σύντομο εγχειρίδιο-μανιφέστο, που θα αποκρυπτογραφεί τα πολιτικά μηνύματα για λογαριασμό των ψηφοφόρων. Ένα μικρό εγχειρίδιο ψηφοφόρου. Ένα εγχειρίδιο που αναδεικνύει κάποιες μικρές αυτονόητες λεπτομέρειες που θα μας βοηθήσουν να έχουμε καλύτερες πόλεις, καλύτερη καθημερινότητα.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από τα δύσκολα.

Στην τοπική αυτοδιοίκηση το μόνο που μετράει είναι η αποτελεσματικότητα μιας δημοτικής αρχής. Τα κόμματα βλέπουν τις αυτοδιοικητικές εκλογές στενόμυαλα και δημοσκοπικά, λατρεύουν να χρωματίζουν τις υποψηφιότητες. Κάποιοι υποψήφιοι επιδιώκουν το επίσημο χρίσμα του κόμματος για να πάρουν έτοιμο ένα «πακέτο ψήφων». Αυτό το γεγονός υποβαθμίζει τον ψηφοφόρο στο ρόλο καθοδηγούμενης μαριονέτας. Αν δεν σου αρέσει αυτός ο ρόλος μπες στη διαδικασία να ψηφίσεις αυτούς που πιστεύεις ότι μπορούν πραγματικά να φέρουν εις πέρας την πιο δύσκολη δουλειά, και μην ψηφίσεις με κομματικά κριτήρια. Εκτός κι αν είσαι φανατικός ψηφοφόρος του ΚΚΕ, τότε το θέμα είναι καθαρά «θρησκευτικό», μετατίθεται στη σφαίρα του μεταφυσικού, και επειδή το δόγμα είναι δόγμα, ψήφισε τον υποψήφιο του ΚΚΕ χωρίς να το πολυσκεφτείς.

Ακούγεται σκληρό, αλλά ας αποφύγεις να ψηφίσεις τον ξάδελφο, τον κουμπάρο, τον φίλο, τον παλιό συμμαθητή, αν νομίζεις ότι δεν είναι κατάλληλος. Επειδή η πόλη σου είναι μια προέκταση του προσωπικού σου χώρου, ψήφισε με βασικό γνώμονα το κοινό συμφέρον, ανθρώπους που θα φέρουν εις πέρας ένα πολύ δύσκολο έργο, διαλέγοντας τους καλύτερους. Μη σκορπίσεις τις ψήφους σου σε δημόσιες σχέσεις, άλλωστε κανένας δεν μπορεί να είναι σίγουρος αν τον ψήφισες ή όχι.

Ρίξε μια ματιά στα βιογραφικά των υποψηφίων. Οι σπουδές, η κοινωνική δράση, η επαγγελματική τους σταδιοδρομία, οι δεξιότητές τους είναι όλα σημαντικά. Ψήφισε εκείνους που έχουν τα προσόντα για να κάνουν την πιο δύσκολη και περίπλοκη γραφειοκρατική δουλειά. Φαντάσου ότι ο δήμος είναι σαν μία μεγάλη και εξαιρετικά περίπλοκη εταιρεία, χωρίς τους κατάλληλους στο τιμόνι είναι πολύ εύκολο να βυθιστεί στα χρέη. Θα την άφηνες ποτέ σε αστοιχείωτους;

Ο δήμαρχος είναι πολύ σημαντικός αλλά εξίσου σημαντική είναι και η ομάδα του. Αν επιλέξεις εξαιρετικούς δημοτικούς συμβούλους, σίγουρα ποντάρεις και στο μέλλον της πόλης σου.

Συνήθως οι επικοινωνιολόγοι και οι υπεύθυνοι τύπου που αναλαμβάνουν τους υποψήφιους προσπαθούν να αναδείξουν και να προωθήσουν τα δυνατά στοιχεία του συνδυασμού. Το προφίλ του επίδοξου δημάρχου, το πρόγραμμά του, τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους. Αν υπάρχει ισχυρό και σωστά δομημένο πρόγραμμα, είναι λογικό ότι θα δώσουν βάση στην προώθησή του, αν όχι, τότε θα καταφύγουν σε λεκτικά τεχνάσματα, σκανδαλολογία και κυνήγι εντυπώσεων χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένες, δομημένες προτάσεις. Όπου ακούς βαρύγδουπες κορώνες, μάλλον δεν υπάρχει περιεχόμενο αλλά εντυπωσιοθηρία.

Υπάρχει πολύς κόσμος που μέσα από την υποψηφιότητά του τρέφει τη ματαιοδοξία του. Είναι αυτοί οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι που ποζάρουν πολύ, σε κάθε ευκαιρία, αλλά μιλάνε ελάχιστα για το τι πρόκειται να κάνουν. Αυτοί συνήθως ξέρουν να προσφέρουν μόνο στον εαυτό τους. Μπορείς να είσαι σίγουρος πως όταν εκλεγούν, θα συνεχίσουν να κάνουν μόνο αυτό που ξέρουν καλά, να τρέφουν τη ματαιοδοξία τους!

Προβληματίσου όταν ο υποψήφιος ασχολείται περισσότερο με τους αντίπαλους υποψηφίους και λιγότερο με τις προγραμματικές του δηλώσεις. Τότε μάλλον έχει περισσότερες εμμονές και λιγότερο πρόγραμμα.

Πολλοί σημαντικοί ηγέτες στην παγκόσμια ιστορία δεν επανεκλέγησαν επειδή απλά ο κόσμος βαρέθηκε να τους βλέπει και αναζήτησε κάτι άλλο. Ένας επιτυχημένος, αποδοτικός δήμαρχος ή περιφερειάρχης, με ισχυρή ομάδα, μάλλον είναι καλό να συνεχίσει να παράγει έργο, μέχρι να βρεθεί μία καλύτερη και πιο καταρτισμένη ομάδα για να τον αντικαταστήσει.