Άμεσα συνδεδεμένο με το περιβάλλον, την υγεία, τον πολιτισμό αλλά και την οικονομία της Κρήτης είναι το ελαιόλαδο. Η ανάδειξη της σπουδαιότητας της ελιάς και του ελαιολάδου που είναι άμεσα συνδεδεμένο με την ιστορία του νησιού, αλλά και η επίλυση προβλημάτων που φρενάρουν την ενίσχυση της ελαιοπαραγωγής και της προστασίας των ελαιοδέντρων, αποτελεί ένα διαρκές στοίχημα του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης, ο οποίος μέσα από σειρά δράσεων και παρεμβάσεων τόσο προς την ίδια την πολιτεία όσο και προς τους απλούς πολίτες, επιχειρηματίες, κατοίκους, μαθητές προσπαθεί να επισημάνει τη σημασία του τοπικού προϊόντος υψηλής διατροφικής αξίας, το οποίο ωστόσο μέχρι και σήμερα δεν έχει πάρει τη θέση που του αξίζει στα ράφια των καταστημάτων και των ξένων αγορών. Η ποιότητα του κρητικού ελαιολάδου είναι αδιαμφισβήτητη και διεθνώς αναγνωρισμένη, όπως επίσης και η διατροφική του αξία, ωστόσο απαιτούνται περαιτέρω συνέργειες, ώστε το προϊόν της κρητικής γης να καταστεί ανταγωνιστικό και μέσα από δράσεις εξωστρέφειας να εδραιωθεί στις διεθνείς αγορές.
Μέσα από την ουσιαστική συνεργασία των φορέων των επιστημονικών ιδρυμάτων αλλά και των ιδιωτών, επιχειρηματιών και πολιτών καταβάλλεται τεράστια προσπάθεια για την αναγνώριση του προϊόντος και την υιοθέτηση της χρήσης τους τόσο στα καθημερινά γεύματα όσο και στα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια.
Στο πλαίσιο αυτό και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς ο ΣΕΔΗΚ σε συνεργασία με το ΜΑΙΧ, την Περιφέρεια Κρήτης και το Ινστιτούτο Ελιάς διοργανώνουν σειρά εκδηλώσεων σε όλη την Κρήτη με στόχο την ανάδειξη των βασικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων και η επισήμανση των κυριότερων προβλημάτων της ελαιοκομίας της Κρήτης στους τομείς περιβάλλον, υγεία, πολιτισμός, ποιότητα και οικονομία.
Οι εκδηλώσεις θα περιλαμβάνουν εισηγήσεις, θεατρικές παραστάσεις μαθητών και βραβεύσεις ελαιοτριβείων και ξενοδοχείων. Η αναγνώριση της ταυτότητάς του θα δώσει νέα ώθηση στην προβολή και προώθηση του προϊόντος, καθώς με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να γίνει συνείδηση των καταναλωτών.
Η διασύνδεση του πρωτογενούς τομέα με τον τουρισμό, όπως επανειλημμένως έχει τονιστεί, είναι απαραίτητη, αφού θα συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Η ελαιοκομία αποτελεί τον μεγαλύτερο πυλώνα του αγροτικού τομέα της Κρήτης, γι’ αυτό και η σωστή αξιοποίηση του προϊόντος θα ωφελήσει όλους τους τομείς της οικονομίας.
Σε σχετικές δηλώσεις του χθες κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου με αφορμή την εκδήλωση που θα γίνει το πρωί της Παρασκευής στο Σπίτι του Πολιτισμού στο Ρέθυμνο ο πρόεδρος του ΔΕΔΗΚ και δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης ανέφερε:
«Το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου που είναι ο μεγαλύτερος οργανισμός του κόσμου για την ελαιοκομία έχει καθιερώσει αυτό το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου ως ημέρες εορτασμού της ελιάς. Έχει καθιερωθεί παγκόσμια ημέρα για την ελιά. Αυτό κρατάει δεκαπέντε ημέρες με εκδηλώσεις που στην Κρήτη θα εξελιχθούν σε πέντε δήμους. Ήδη έγινε πρώτη στα Χανιά, στο Ρέθυμνο είναι την Παρασκευή, στη Γέργερη είναι 27 του μηνός και πάμε μετά στην Κριτσά και στον δήμο του Αγίου Νικολάου. Αυτή την Παγκόσμια Ημέρα της Ελιάς έχουμε καταφέρει στην Κρήτη να τη γιορτάζουμε πολλοί φορείς μαζί. Είμαστε, λοιπόν μαζί με την Περιφέρεια Κρήτης, με το ΜΑΙΧ, με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου και με τον ΣΕΔΗΚ που είναι ο σύνδεσμός των ελαιοκομικών δήμων Κρήτης. Το αγαθό «ελιά» δεν εκπροσωπεί μόνο ένα διατροφικό προϊόν που είναι πολύ μεγάλης αξίας, αλλά στην ουσία συνδεδεμένο με την ιστορία του νησιού μας και της πατρίδος μας. Απευθυνθήκαμε πλέον στα σχολεία, στη νεολαία μας, στα παιδιά εκείνα που θα μάθουν να διεκδικούν το δικαίωμα της υγιεινής διατροφής, την οποία πολύ συχνά τη στερούμε από τα παιδιά μας με τα γρήγορα φαγητά, με τις απρόσεκτες και καταστροφικές διατροφικές συνήθειες που έχουμε βάλει πλέον στη ζωή μας και στην απομάκρυνσή μας από την υγιεινή κρητική διατροφή. Αυτή λοιπόν την ανησυχία προσπαθούμε να διασκεδάσουμε όλοι εμείς οι φορείς και να ενισχύσουμε με γνώση τα παιδιά μας. Εγώ λοιπόν θέλω να πω απλώς ευχαριστίες και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση του Ρεθύμνου και στο δέκατο δημοτικό σχολείο και στον διευθυντή τον κύριο Δερεδάκη, όπου θα μας δώσει την ευκαιρία να απολαύσουμε μια εξαιρετική παράσταση την Παρασκευή στο Σπίτι του Πολιτισμού, αλλά και φυσικά να πούμε ότι όλοι εμείς οι υπόλοιποι φορείς δηλαδή η Περιφέρεια, οι δήμοι της Κρήτης και οι υπηρεσίες μας θα προσπαθήσουμε η ελιά να αποκτήσει πρωτεύουσα θέση, όχι μόνο στο επίπεδο της επικοινωνίας των προβλημάτων και των θεμάτων, αλλά και της διεκδίκησης σοβαρότατης αντιμετώπισης από την πολιτεία. Ας πούμε το θέμα της δακοκτονίας δεν μπορεί να μην έχει ακόμα επιλυθεί παρά τις πολύ σοβαρές και αξιόπιστες προτάσεις που έχει καταθέσει και η Περιφέρεια και ο ΣΕΔΗΚ και οι υπόλοιποι δήμοι της Κρήτης. Πρέπει να ακουστεί. Είναι αμαρτία αυτό το προϊόν να καταστρέφεται ή να μειώνεται η αξία του και να δημιουργείται μια τεράστια οξύτητα, επειδή κάτι εμείς δεν κάνουμε καλά τόσα χρόνια».
Από την πλευρά της η Νικολέτα Γκολφινοπούλου, γεωπόνος του δήμου και μέλος της οργανωτικής επιτροπής, ανέφερε: «Η εκδήλωση του ΣΕΔΗΚ που θα γίνει στο Ρέθυμνο την Παρασκευή εστιάζεται πιο πολύ στη χρήση του ελαιολάδου στα καταστήματα εστίασης και στα ξενοδοχεία που παρέχουν γεύματα με αποκλειστική χρήση ελαιολάδου. Γι’ αυτόν τον λόγο θα βραβευτούνε κάποια ξενοδοχεία που χρησιμοποιούν ελαιόλαδο αποκλειστικά στην κουζίνα τους, τα οποία είναι ξενοδοχειακές μονάδες μεγάλης εμβέλειας και ανταπόκρισης και από τον τουρισμό. Παράλληλα έχουμε ως στόχο σε επόμενες δράσεις να δώσουμε δυνατότητα επέκτασης του ελαιοτουρισμού, ο οποίος θα περιλαμβάνει και ανάδειξη και επισκεψιμότητα σε μνημειακά ελαιόδεντρα που έχουμε κάποια σε όλη την Κρήτη και ευελπιστούμε να τα αυξήσουμε σε αριθμό αν δηλωθεί συμμετοχή από τους ιδιοκτήτες τους».
Η Ασπασία Σταυρουλάκη, υπεύθυνη για τη διαχείριση του Κέντρου Κρητικής Γαστρονομίας εκ μέρους της περιφέρειας είπε: «Αυτές οι μέρες είναι αφιερωμένες στην ύπαιθρο και στην κρητική ύπαιθρο και στο σημαντικό αυτό προϊόν της κρητικής γης, την ελιά, στον πολιτισμό μας και στο πολιτισμικό υπόβαθρο όλων των Κρητικών γνωρίζοντας ότι χωρίς το συγκεκριμένο δέντρο η Κρήτη και οι Κρητικοί θα ήταν κάτι διαφορετικό, θα ήταν κάτι άλλο. Η Περιφέρεια Κρήτης υποστηρίζει αυτή τη δυναμική και την κουλτούρα ποιότητας του ελαιολάδου που υπάρχει στο νησί υποστηρίζοντας τους ελαιοπαραγωγούς. Στο Κέντρο Κρητικής Γαστρονομίας γίνονται και από εμάς δράσεις αξιοποιώντας το υλικό και το περιεχόμενο που έχει δημιουργήσει ο ΣΕΔΗΚ για την εκπαίδευση των παιδιών και για τη γνωριμία τους με ποιοτικά προϊόντα και το ποιοτικό ελαιόλαδο. Και φέτος είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι που συνεχίζουμε δράσεις με μαθητές από την πρωτοβάθμια κυρίως εκπαίδευση, οι οποίοι και με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών εξελίσσονται δράσεις όπως το θεατρικό που θα παρουσιαστεί και στις συγκεκριμένες εκδηλώσεις».
Ελαιόλαδο και σπορέλαια
Ελαιόλαδο και σπορέλαια είναι ο τίτλος της θεατρικής παράστασης που θα παρουσιάσουν ο μαθητές του 10ου δημοτικού σχολείου. Ο διευθυντής του σχολείου Νίκος Δερεδάκης σε σχετικές δηλώσεις του ανέφερε: «Με μεγάλη χαρά και ικανοποίηση σαν 10ο δημοτικό σχολείο Ρεθύμνου δεχτήκαμε την πρόσκληση του ΣΕΔΗΚ να συμμετέχουμε και εμείς στις εκδηλώσεις για το ελαιόλαδο που μια από αυτές θα είναι την Παρασκευή εδώ στην πόλη του Ρεθύμνου. Σαν δημοτικό σχολείο συμμετέχουμε με την παρουσίαση ενός θεατρικού έργου που έχει πολλαπλά μηνύματα μιας και πραγματεύεται τη χρήση του ελαιολάδου σε σχέση με άλλων ειδών έλαια, όπως είναι τα σπορέλαια. Οι μικροί μαθητές της πρώτης δημοτικού έχουν δώσει τον καλύτερό τους εαυτό να αναδείξουν την αξία του ελαιολάδου έναντι των άλλων ελαίων, του ελαιολάδου που πρέπει να είναι η ναυαρχίδα της ρεθυμνιώτικης και της κρητικής γεωργικής παραγωγής. Πρέπει να αποκτήσει ένα brand name, όπως λέμε, το ελαιόλαδο να είναι το κυρίαρχο προϊόν στον γεωργικό τομέα. Αυτό τα παιδιά αρχίζουν και καταλαβαίνουν και είναι πολύ σημαντικό από την πρωτοβάθμια κιόλας εκπαίδευση τα παιδιά να συνηθίσουν τόσο στην κατανάλωση, όσο και στη διάδοση του ελαιολάδου. Μετά από το θεατρικό είναι πολύ σημαντικό ότι θα παρατεθεί στα παιδιά ένας μικρός μπουφές που θα προσφέρει σε αυτά γεύσεις με ελιά, θα έχει λαδόψωμο, θα έχει ελιά, θα έχει τηγανητές πατάτες τηγανισμένες με ελαιόλαδο, ώστε να καταλάβουνε και τη διαφορά στη γεύση αλλά και το ότι πρέπει να επενδύσουνε και αυτά ως αυριανοί πολίτες αυτού του τόπου σε πράγματα τα οποία προσφέρει η κρητική γη, προσφέρει η ελληνική γη και να δώσουνε μεγαλύτερη σημασία σε αυτό. Είναι εξίσου σημαντικό ότι θα παρακολουθήσουν και δράσεις και ομιλίες μαζί με τους εκπαιδευτικούς επιστημονικού ενδιαφέροντος και επιστημονικού περιεχομένου και αυτό οπωσδήποτε θα δώσει μια νέα ώθηση και ένα νέο πνεύμα στη σκέψη τους και στην περαιτέρω πορεία τους στη ζωή».
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης της Παρασκευής
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης της Παρασκευής που θα πραγματοποιηθεί στο Σπίτι του Πολιτισμού έχει ως εξής:
09.30: Προσέλευση, εγγραφές.
Προβολή ντοκιμαντέρ ΣΕΔΗΚ: «Ο πολιτισμός της ελιάς στην Κρήτη».
10.00: Χαιρετισμοί: (εκπρόσωποι οργανωτών).
10.20: Επιδράσεις ελαιολάδου στην υγεία παιδιών και ενηλίκων
Δρ. Φραγκιαδάκης Γ., προϊστάμενος τμήματος Διατροφής και Διαιτολογίας ΤΕΙ Κρήτης.
10.40: Δυνατότητες προώθησης ελαιολάδου στα ξενοδοχεία
Πελεκανάκης Γιώργος, πρόεδρος διευθυντών Ξενοδοχείων Κρήτης.
11.00: Ελαιοτουρισμός. Μια νέα δυναμική του τουρισμού στην Κρήτη.
Ξενοδοχεία, ελαιοταβέρνες, ελαιομουσεία και επισκέψιμα ελαιοτριβεία.
Δρ. Νικ. Μιχελάκης. Επιστημονικός σύμβουλος ΣΕΔΗΚ.
11.20: Συζήτηση.
11.40: Θεατρικό «Ελαιόλαδο και σπορέλαια…».
Παρουσίαση: Μαθητές 10ου δημοτικού σχολείου (Πλατανέ) Ρεθύμνου.
Κείμενα: Αγγέλα Μάλμου, φιλόλογος νηπιαγωγός, Πρ. σχολικός σύμβουλος.
Συντονισμός: Nιργιανάκη Γεωργία, και Πετράκη Κωνσταντίνα, δασκάλες.
Θεατρικά: Γιασσάκης Κώστας, θεατρολόγος – σκηνικά: Κατράκη Στέλλα.
12.00: Απονομή βραβεύσεων σε μαθητές και εκπαιδευτικούς.
12.20: Απονομή Βραβεύσεων σε ξενοδοχεία.
(Παρουσιάσεις από Βραβευθέντες (03′ ανά περίπτωση).
13.00: Γευσιγνωσία ελαιοεδεσμάτων (μαθητές).
14.00: Λήξη εκδήλωσης.
Χάραξη κοινών πολιτικών στον ελαιοκομικό τομέα
Σε διάγγελμα του το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου μεταξύ άλλων αναφέρεται στους στόχους του οργανισμού, που δεν είναι άλλοι από το να αναδείξουν κρίσιμα ζητήματα του ελαιοκομικού τομέα, ώστε να χαράξουν κοινές πολιτικές:
«Η ελαιοκαλλιέργεια, η οποία ξεκίνησε γύρω από τη Μεσόγειο πριν από έξι χιλιάδες χρόνια, τώρα εκτείνεται σε πέντε ηπείρους. Με περίπου ένα δισεκατομμύριο ελαιόδεντρα παγκοσμίως σε πάνω από έντεκα εκατομμύρια στρώματα, είναι μια καλλιέργεια που συμβάλλει σημαντικά στη βιώσιμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Εκτός του ότι αποτελεί πηγή εισοδήματος για 30 εκατομμύρια ανθρώπους, η ελαιοκομία αποτελεί εμπόδιο στην ερημοποίηση, προστατεύει από τη διάβρωση του εδάφους και λειτουργεί ως απορροφητήρας διοξειδίου του άνθρακα.
Το ελαιόλαδο βρίσκεται στην καρδιά της μεσογειακής διατροφής, η οποία έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο της UNESCO σαν αυλή πολιτιστική κληρονομιά. Έχει ποικίλα αρώματα και γεύσεις, προσφέροντας χιλιάδες γαστρονομικές δυνατότητες, εκτός από τις αποδεδειγμένες θεραπευτικές του ιδιότητες.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ελαιοκομίας, η οποία γιορτάζεται φέτος στην έδρα του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας (Δ.Σ.Ε) και στα κράτη μέλη του, είναι μια ευκαιρία να παρουσιάσουμε αυτόν τον οργανισμό, τα επιτεύγματά του και τους στόχους του.
Το Δ.Σ.Ε, το οποίο αντιπροσωπεύει το 94% των ελαιοπαραγωγικών χωρών και το 71% των χωρών κατανάλωσης ελαιολάδου, μπήκε σε μια νέα φάση με την έναρξη ισχύος της νέας διεθνούς συμφωνίας για το ελαιόλαδο και τις επιτραπέζιες ελιές, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγματεύσεων το 2015 στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το εμπόριο και την ανάπτυξη (UNCTAD).
Οι στόχοι αυτής της νέας συμφωνίας προσανατολίζονται προς την αειφόρο ανάπτυξη, την εδραίωση της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με την οικονομία της ελιάς, τη βελτίωση των γνώσεων σχετικά με τα οφέλη των προϊόντων ελιάς καθώς και την ένταξη των καταναλωτικών χωρών. Το κέντρο τεκμηρίωσης και πληροφόρησης που θα συσταθεί το προσεχές έτος θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα που θα συμβάλει στο θέμα αυτό.
Από το τρέχον έτος το έργο του Οργανισμού βασίζεται σε ένα τετραετές σχέδιο που αποσκοπεί στο να τοποθετήσει το Δ.Σ.Ε ως παγκόσμιο φόρουμ, προκειμένου για να συζητηθούν θέματα που απασχολούν τον ελαιοκομικό τομέα με σκοπό τον προσδιορισμό των σημερινών και μελλοντικών προκλήσεων και τη χάραξη κοινών πολιτικών.
Το τετραετές αυτό σχέδιο θα παράσχει αποτελεσματική στήριξη στις χώρες μέλη του, στους τομείς της ελαιοκαλλιέργειας και της τεχνολογίας του ελαιολάδου μέσω της μεταφοράς τεχνολογίας, τεχνικής βοήθειας και κατάρτισης, διεξαγωγής μελετών σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος και εφαρμογής δικτύου ανταλλαγής φυτοϋγειονομικών πληροφοριών.
Η εκτελεστική γραμματεία του Δ.Σ.Ε., η οποία επί του παρόντος συνεργάζεται με περισσότερους από 300 εμπειρογνώμονες και 150 εργαστήρια και ομάδες γευσιγνωσίας ελαιολάδου σε κράτη μέλη αλλά και μη, θα συνεχίσει να υποστηρίζει το έργο των ομάδων εμπειρογνωμόνων και να ενισχύει τα δίκτυα αναγνωρισμένων ομάδων και εργαστηρίων προκειμένου να εξοπλιστούν τα κράτη με τα εργαλεία που απαιτούνται για τη βελτίωση και την παρακολούθηση της ποιότητας. Με τον τρόπο αυτό το Δ.Σ.Ε φιλοδοξεί να αναπτύξει το εμπόριο και να προστατεύσει τους καταναλωτές από ανέντιμες και παραπλανητικές πρακτικές.
Στον τομέα της οικονομίας αλλά και της προώθησης του ελαιολάδου ο Οργανισμός θα εργαστεί για την εδραίωση και τη διάδοση των παγκόσμιων στατιστικών για την ελαιοκομία, θα ενισχύσει τις δραστηριότητες για την προώθηση του εμπορικού της προτύπου και θα υποστηρίξει τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ελαιοκομίας».