Δυσβάσταχτο είναι πλέον το ενεργειακό κόστος για το σύνολο των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης, καθώς αυτό έχει αυξηθεί κατά 80% αποτελώντας το 40% του συνολικού κόστους της λειτουργίας τους.
Στο σύνολο τους οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης οδηγούνται σε οικονομικό αδιέξοδο, αν άμεσα δεν ληφθούν μετρά στήριξης τους από τη κυβέρνηση. Από τη πρώτη στιγμή ο δήμαρχος Ρεθύμνου και πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ είχε μεταφέρει αναλυτικά στους αρμοδίους υπουργούς το τεράστιο πρόβλημα που θα ανακύψει, εξαιτίας της αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, δίχως όμως μέχρι σήμερα να έχει δοθεί λύση. Βασικό ζητούμενο για τις ΔΕΥΑ αποτελεί η παύση της ισχύς της ρήτρας αναπροσαρμογής για τις ΔΕΥΑ και η μείωση του ΦΠΑ στο 6%.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, ο δήμαρχος Ρεθύμνου και πρόεδρος της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης Γιώργος Μαρινάκης, το ενεργειακό θέμα είναι τεράστιο και αν άμεσα δεν ληφθούν μέτρα το σύστημα θα καταρρεύσει. Χαρακτηριστικά, μιλώντας στα «ΡΝ», ο κ. Μαρινάκης, τόνισε: «Το θέμα είναι τεράστιο για το σύνολο της τοπικής αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα των ΕΔΕΥΑ οι οποίες έχουν δεκαπλάσιες ανάγκες σε ρεύμα σε σχέση με τους δήμους με αποτέλεσμα η επιβάρυνση που υπάρχει να είναι τρομακτική και μη ανεκτή. Δεν μπορεί με τα σημερινά τιμολόγια, χωρίς καμιά βοήθεια να κρατηθεί το σύστημα. Είναι αμαρτία γιατί αυτή τη στιγμή η ΔΕΥΑΡ μας βρίσκεται σε μια έντονη αναπτυξιακή δράση με έργα δεκάδων εκατομμυρίων και ενταγμένων, αλλά και υπό ένταξη και είναι αδιανόητο να καταρρεύσει το σύστημα. Αυτό θα ήταν καταστροφικό και για την κοινωνία και για το περιβάλλον και για τους εργαζόμενους. Υπό την έννοια αυτή, εμείς είχαμε εγκαίρως ειδοποιήσει και προειδοποιήσει. Το πρώτο σύστημα που ενημέρωσε ότι θα προκύψουν προβλήματα με το ενεργειακό κόστος αν δεν ληφθούν μέτρα, ήταν η ΕΔΕΥΑ με άμεσες παρεμβάσεις και στο υπουργείο εσωτερικών και στο υπουργείο Ενεργείας. Έχουμε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις. Ζητούμε να μην ισχύει για τις ΔΕΥΑ η ρήτρα αναπροσαρμογής και να μειωθεί και ο ΦΠΑ του νερού από 13% σε 6%για να ανακουφιστούν και οι πολίτες. Ζητούσαμε επίσης ειδικό τιμολόγιο για τις ΔΕΥΑ και τους δήμους και τους μεγάλους καταναλωτές. Καμία από τις προτάσεις μας δεν έγινε δεκτή μέχρι στιγμής. Ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών και στην ΚΕΔΕ στην Θεσσαλονίκη και στην ΕΔΕΥΑ στη Αθήνα μας είχε πει ότι σύντομα θα έχουμε μέτρα. Θεωρώ οι ο κ. Πέτσας εισηγήθηκε μέτρα, αλλά δεν εισακούστηκε».
Το ενεργειακό κόστος απασχόλησε και την τελευταία συνεδρίαση της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης (Ε.Δ.Ε.Υ.Α.) στις 14 Φεβρουαρίου όπου εκφράστηκε η έντονη ανησυχία και αγωνία των μελών του ΔΣ για τις υπέρογκες αυξήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος, που όπως τονίζουν, από τον Αύγουστο μέχρι σήμερα που επιβαρύνουν τις Δ.Ε.Υ.Α. με πρόσθετο κόστος, το οποίο υπερβαίνει το 80% περίπου, και εκτινάσσει το ενεργειακό κόστος των Δ.Ε.Υ.Α. στο 40 % περίπου στο σύνολο του λειτουργικού τους κόστους. Στην ανακοίνωση της ΕΔΕΥΑ τονίζεται ότι από στοιχεία 50 Δ.Ε.Υ.Α. για τους μήνες Αύγουστο μέχρι Δεκέμβριο στην χαμηλή τάση, για ηλεκτρική ενέργεια που κόστισε 13 εκατ. ευρώ οι Δ.Ε.Υ.Α. καλούνται να πληρώσουν επιπλέον 8 εκατ. ευρώ, ενώ για τους μήνες Νοέμβριο μέχρι Δεκέμβριο στη μέση τάση, για ηλεκτρική ενέργεια που κόστισε 1,7 εκατ. ευρώ οι Δ.Ε.Υ.Α. καλούνται να πληρώσουν επιπλέον 4 εκατ. ευρώ.
Το ενεργειακό αυτό κόστος, όπως προσθέτει η Ένωση, δεν είναι πλέον διαχειρίσιμο από καμία Δ.Ε.Υ.Α. και δεν μπορεί να συμπιεσθεί με κανένα τρόπο διότι οι εγκαταστάσεις που λειτουργούν (γεωτρήσεις, αντλιοστάσια, μονάδες επεξεργασίας λυμάτων, αφαλατώσεις) είναι ενεργοβόρες, ενώ ο ενεργειακός τους σχεδιασμός για την «πράσινη μετάβαση» απαιτεί χρόνο, «χώρο» σ’ ένα δίκτυο που όμως είναι κορεσμένο, και χρηματοδότηση που δεν έχει ακόμα διασφαλισθεί από την πολιτεία.
«Οι υπερβολικές αυξήσεις της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος που έρχονται να προστεθούν στις αυξήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος το 2019, απειλούν πλέον ευθέως τη βιωσιμότητα των Δ.Ε.Υ.Α. και οδηγούν σε κατάρρευση κοινωφελείς δημοτικές επιχειρήσεις που ανήκουν και υπηρετούν τις τοπικές κοινωνίες παρέχοντας υγιεινό και ασφαλές νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης στον μισό πληθυσμό της χώρας μας. Αν συμβεί αυτό, όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε, οι συνέπειες για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία θα είναι καταστροφικές. Αλλά, οι συνέπειες θα είναι και αναπτυξιακές για τη χώρα, αφού στις Δ.Ε.Υ.Α. κατευθύνονται σημαντικοί πόροι από τα Ευρωπαϊκά Χρηματοδοτικά Προγράμματα και Ταμεία (ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) που θα μείνουν αναπορρόφητοι και αναξιοποίητοι, αφού η εμπειρία και η τεχνογνωσία των Δ.Ε.Υ.Α. είναι δυσαναπλήρωτες» υπογραμμίζεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.
Το κόστος ενέργειας υπερτερεί του μισθολογικού και αποτελεί το 39% των λειτουργικών εξόδων της δημοτικής επιχείρησης
Η διευθύντρια της ΔΕΥΑ Ρεθύμνου Βέτα Γεωργιάδου μιλώντας στα «ΡΝ» επισημαίνει παραθέτοντας αριθμούς την τεράστια αύξηση του ενεργειακού κόστους στη δημοτική επιχείρηση του Ρεθύμνου, η οποία όπως αναφέρετε έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί, αν αναλογιστεί κανείς πως τον Ιανουάριο του 2021 το κόστος του λογαριασμού της ΔΕΥΑΡ ήταν στα 136.819 και τον Ιανουαρίου του 2022 με την ίδια κατανάλωση το κόστος έφτασε τα 437.622 ευρώ.
«Η αύξηση του ενεργειακού κόστους είναι ραγδαία και οφείλεται στην εξωπραγματική αύξηση της ρήτρας αναπροσαρμογής. Δηλαδή έχουμε καταναλώσεις ηλεκτρικού ρεύματος ανάλογες με τα προηγούμενα χρόνια, αλλά οι λογαριασμοί, ειδικά του τελευταίου τριμήνου έχουν αυτή την στρέβλωση προς τα πάνω λόγω της ρήτρας αναπροσαρμογής, παρ’ όλες τις μειώσεις οι οποίες εφαρμόζονται όπως αυτά που εφαρμόζει οριζόντια η ΡΑΕ στους λογαριασμούς του ρεύματος. Ενδεικτικά τον Ιανουάριο του 2021 το κόστος ενεργείας για την ΔΕΥΑΡ ήταν 136.819 ευρώ, ενώ τον Ιανουάριο του 2022 ο λογαριασμός μας, με ίδια κατανάλωση σε κιλοβατόρες, ήταν 437.622 ευρώ. Την ίδια στιγμή το κόστος ενέργειας επί των εσόδων μας το 2021 όπου αυτή η στρέβλωση (αύξηση) καταλαμβάνει μόνο το τελευταίο πεντάμηνο, το συνολικό κόστος της ΔΕΗ για το 2021 ήταν στο 39%των εσόδων μας. το μισθολογικό μας κόστος έχει συμπιεστεί, έχει εξορθολογιστεί και έχει εκτιναχθεί το κόστος ενέργειας. Εάν συνεχίσει αυτή η κρίση με αυτό τον ρυθμό το ενεργειακό κόστος για το 2022 θα αγγίξει το 50% των εσόδων της ΔΕΥΑΡ.
Κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής και μείωση του ΦΠΑ ζητά η ΕΔΕΥΑ
Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, από τον Σεπτέμβριο του 2021 ενημέρωσε την πολιτική ηγεσία των συναρμόδιων υπουργείων (Εσωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας) για τους σοβαρούς κινδύνους από την αύξηση του ενεργειακού κόστους των Δ.Ε.Υ.Α. και ανέδειξε τεκμηριωμένα το θέμα, ενώ επεξεργάσθηκε δίκαιες και ορθολογικές λύσεις, οι οποίες συζητήθηκαν διεξοδικά στο πλαίσιο της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. στην Αθήνα, στις 12 Νοεμβρίου 2021 παρόντος του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών κ. Στέλιου Πέτσα. Ειδικότερα, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ζήτησε για να αντιμετωπισθεί από τις Δ.Ε.Υ.Α. η αύξηση των τιμής του ρεύματος, να καταργηθεί η ρήτρα αναπροσαρμογής και να ενταχθούν οι Δ.Ε.Υ.Α. στους δικαιούχους μειωμένου ΕΤΜΕΑΡ.
Ωστόσο, από τότε μέχρι σήμερα δεν υπήρξε καμιά εξέλιξη και καμιά απάντηση από τα συναρμόδια υπουργεία, ενώ, όπως τονίζεται, με έκπληξη η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. διαπίστωσε ότι απουσιάζει από τον θεσμικό διάλογο για το ενεργειακό κόστος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αφού δεν συμμετέχει στην Επιτροπή που συγκροτήθηκε για τον σκοπό αυτόν με την συμμετοχή εκπροσώπων ΚΕΔΕ-υπουργείου Εσωτερικών και υπουργείου Οικονομικών, παρότι η Ένωση πρώτη ανέδειξε την σοβαρότητα του θέματος και προειδοποίησε για τις επιπτώσεις του στις τοπικές κοινωνίες.
Οι αντιδράσεις είναι έντονες και όπως χαρακτηριστικά τονίζεται στην απόφαση της συνεδρίασης των ΔΕΥΑ, μέλη της, εξετάζουν πλέον σοβαρά το ενδεχόμενο να μην ανταποκριθούν στις οικονομικές υποχρεώσεις της αποπληρωμής των λογαριασμών ρεύματος τονίζοντας χαρακτηριστικά πως: «Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α., κι ενώ οι Δ.Ε.Υ.Α.- μέλη της εξετάζουν σοβαρά πλέον το ενδεχόμενο να μην ανταποκριθούν στην αποπληρωμή των λογαριασμών ρεύματος, επιμένει στον θεσμικό διάλογο, εξαντλώντας όλα τα μέσα για την ικανοποίηση των αιτημάτων της.
Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. τονίζει προς κάθε κατεύθυνση ότι οι Δ.Ε.Υ.Α. ως κοινωφελείς επιχειρήσεις δεν επιθυμούν να μετακυλήσουν την αύξηση του ενεργειακού κόστους στους καταναλωτές τους στο πλαίσιο της ανταποδοτικότητάς τους, διότι από την ίδρυσή τους μέχρι σήμερα υπηρετούν αδιάλειπτα την κοινή ωφέλεια και αντιλαμβάνονται ότι οι πολίτες σήμερα αντιμετωπίζουν κύμα ανατιμήσεων και ακρίβειας. Αλλά και διότι το νερό είναι κοινωνικό αγαθό και οι ενδεχόμενες αυξήσεις της τιμής του θα περιορίσουν την πρόσβαση των πολιτών και ιδίως των ευάλωτων πολιτών σ’αυτό. Αυτός, ήταν εξάλλου και ο λόγος που η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ζητά από το 2020 μείωση του Φ.Π.Α. στο νερό από 13% στο 6% ώστε να ελαφρυνθούν οι καταναλωτές.
Τέλος, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. επισημαίνει και προειδοποιεί ότι εφόσον οι θεσμικές της προσπάθειες δεν τελεσφορήσουν σ’ ένα εύλογο χρονικό διάστημα, θα κλιμακώσει τις ενέργειές της με τη συμμετοχή, τη στήριξη και την υποστήριξη των Δ.Ε.Υ.Α. – μελών της με άμεσο και προφανή στόχο να διασφαλισθεί η βιωσιμότητά τους προς όφελος του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας και των πολιτών της χώρας μας».