Έναν λαμπρό φυσιολάτρη και υπέρμαχο των κρητικών παραδόσεων τίμησε το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνου.
Ο Αντώνης Πλυμάκης με τα βιβλία και τις αρθρογραφίες του προβάλει την Κρήτη με τον φυσικό και λαογραφικό της πλούτο, συμβάλλοντας στην τουριστική της προβολή πριν ακόμα γίνει επιστήμη η διαδικασία αυτή.
Ήταν ένας επιβεβλημένο χρέος του Ρεθύμνου να τιμήσει τον άνθρωπο που εργάζεται αόκνως για την προβολή του τόπου του υμνώντας από τις στήλες του κρητικού τύπου τις φυσικές καλλονές και την ιστορία του.
Ο Αντώνης Πλυμάκης παραμένει σεμνός και διακριτικός ορίζοντας με τη ζωή και το έργο του την πραγματική αποστολή κάθε Κρητικολάτρη.
Ο σπουδαίος αυτός λαογράφος δεν έκρυψε την χαρά του αλλά και τη συγκίνηση του για την εκδήλωση που έγινε προς τιμή του.
Συγκινημένος μίλησε στα «Ρ.Ν.» λέγοντας πόσο αγαπά το Ρέθυμνο και επισημαίνοντας ότι πέρασε τα χρόνια της κατοχής και μέχρι το 1947, σε αυτήν την πόλη.
«Εγώ την κατοχή την πέρασα στο Ρέθυμνο, μέχρι το 1947 που πήγαμε στα Χανιά γιατί στα Χανιά έχω γεννηθεί.
Σήμερα νιώθω υποχρεωμένος στην κ. Βογιατζάκη και στον πρωτεργάτη της εκδήλωσης, στον κ. Χάρη Στρατιδάκη τον εκπαιδευτικό, που έχει προσφέρει και στο Ρέθυμνο πάρα πολλά. Είμαι πολύ χαρούμενος αν και τα προβλήματα της ηλικίας δεν με αφήνουν να ευχαριστηθώ την εκδήλωση όσο θα ήθελα» είπε.
Ερωτώμενος τι ήταν εκείνο που τον οδήγησε στη συγγραφή των βιβλίων του με τη συγκεκριμένη θεματολογία ο κ. Πλυμάκης απάντησε:
«Δεν είχα την ικανότητα για μυθιστορήματα. Δεν έχω βγάλει μυθιστορήματα ή ποιήματα. Έχω γράψει μια 20αριά βιβλία, τα οποία όλα αφορούν τον τόπο. Αυτό το μεγάλο βιβλίο με τα μιτάτα και τους κούμους, έχει 750 φωτογραφίες από μιτάτα.
Ξεκίνησα στα 17 μου να πηγαίνω στα βουνά, στην ύπαιθρο. Αυτά με τράβηξαν και ήθελα να αποτυπώσω στα βιβλία μου τον πλούτο που υπάρχει, γιατί παλαιότερα, κυρίως οι Χανιώτες και οι Ρεθυμνιώτες, δεν είχαν ιδέα. Τώρα έχουν ξεκινήσει και τα μαθαίνουν, αλλά προκειμένου να τα μάθουν καλύτερα, έβγαλα όλα αυτά τα βιβλία εγώ.
Εμένα μου άρεσε να ταξιδεύω και να αποτυπώνω με λέξεις στο χαρτί ό,τι έβλεπα. Είχε πολλή δουλειά όλο αυτό, αλλά αν σε ευχαριστεί κάτι, δεν υπολογίζεις τα υπόλοιπα. Για να εκδοθούν αυτά τα βιβλία, βοήθησαν πολλοί άνθρωποι, χρεώθηκα και εγώ. Αν αγαπάει κάποιος αυτό που κάνει, δεν υπολογίζει το κέρδος, αν δεν το αγαπάει δε μπορεί να γράψει».
Στον χαιρετισμό της η πρόεδρος του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου κ. Φαλή Βογιατζάκη, αναφερόμενη στην απόφαση του Μουσείου να τιμήσει τον Αντώνη Πλυμάκη, ανέφερε:
«Μετά την εκδήλωση, φέτος στις 2 Απριλίου, για την παρουσίαση του έργου του Γεωργίου Σμπώκου, φωτισμένου εκπαιδευτικού από τα Ανώγεια και πρώην δημάρχου Ανωγείων, απόψε έχουμε την τιμή και τη χαρά, να παρουσιάσουμε το έργο ενός ακόμη σπουδαίου ανθρώπου, που για τις δραστηριότητές του στη Σπηλαιολογική Εταιρεία, τον Ορειβατικό Σύλλογο Χανίων και άλλους φορείς έχει βραβευθεί πολλές φορές.
Ο Αντώνης Πλυμάκης με το πλούσιο συγγραφικό έργο του, τη λαογραφική του συλλογή και τις λαογραφικές και φωτογραφικές του εκθέσεις, έχει προσφέρει πολλά και συνεχίζει να προσφέρει στον λαϊκό πολιτισμό της Κρήτης και τη λαϊκή μας παράδοση. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την περιφερειακή ενότητα Ρεθύμνης και προσωπικά την αντιπεριφερειάρχη κ. Μαίρη Λιονή και τον δήμαρχο Ρεθύμνης, κ. Γιώργο Μαρινάκη για τη στήριξή τους σε αυτήν μας την προσπάθεια. Αγαπητέ κύριε Πλυμάκη, σας ευχόμαστε να είστε πάντα καλά και να συνεχίζετε το δημιουργικό σας έργο!».
Στη συνέχεια η κ. Βογιατζάκη παρουσίασε τους ομιλητές της βραδιάς, που αναφέρθηκαν στο έργο του κ. Αντώνη Πλυμάκη και ήταν οι: Μάρκος Βαγιωνάκης, Ίλια Μοτάκη, Γιώργος Καλούδης, Μπάμπης Σκεπετζάκης, Βασίλης Σιμιτζής, Θοδωρής Βουρβαχάκης, Στέλιος Λαμπρινός, Χάρης Στρατιδάκης και Κατερίνα Τσακάλη- Δομαζάκη (μέλος Δ.Σ. Μουσείου)
«’Έργο χιλιάδων σελίδων»
Ο κ. Χάρης Στρατιδάκης γενικός γραμματέας Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Ρεθύμνης που είχε και την πρωτοβουλία της εκδήλωσης, αναφερόμενος στον κ. Πλυμάκη και το έργο του, ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Η σημερινή εκδήλωση του μουσείου είναι η δεύτερη στη σειρά παρουσίασης του έργου και τίμησης μεγάλων Κρητών, ζώντων λαογράφων. Η πρώτη εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στο έργο του Ανωγειανού, συνταξιούχου εκπαιδευτικού και πρώην δημάρχου, Γ. Σμπώκου. Η σημερινή είναι αφιερωμένη στο έργο του συγγραφέα και συνταξιούχου τραπεζικού, γνωστού ορειβάτη και σπηλαιολόγου, Αντώνη Πλυμάκη. Προσπαθήσαμε για πρώτη φορά στα ρεθεμνιώτικα δεδομένα, να οργανώσουμε μια παρουσίαση που δεν θα είναι μονοπρόσωπη. Το έργο του κ. Πλυμάκη, θα παρουσιάσουν δέκα συνολικά άνθρωποι, με διαφορετικό κομμάτι ο καθένας, ερευνητές οι περισσότεροι, από τους οποίους ανήκουν στον χώρο της ορειβασίας και της σπηλαιολογίας.
Ο Αντώνης Πλυμάκης έχει ένα έργο χιλιάδων σελίδων, πρωτότυπο λαογραφικό έργο, πρόλαβε και έζησε τις ποιμενικές, γεωργικές και αστικές κοινωνίες των Χανίων και του Ρεθύμνου, είχε την ετοιμότητα και τη μνήμη, να κρατάει σημειώσεις έτσι ώστε να μπορέσει σήμερα με αξιοπιστία να μας περιγράψει τις κοινωνίες εκείνες. Ξεκίνησε να παράγει συγγραφικό έργο σχετικά όψιμα, ουσιαστικά από τότε που βγήκε στη σύνταξη. Από κει και πέρα, μάς έχει κατακλύσει με πρωτότυπες μελέτες, οι οποίες διακρίνονται όλες όπως θα δείτε, για το πλούσιο φωτογραφικό τους υλικό. Σε μια εποχή που δεν διαθέτουμε φωτογραφικό υλικό, δεν υπάρχουν φωτογραφικές τεκμηριώσεις, ο Αντώνης Πλυμάκης, με μια απλούστατη φωτογραφική μηχανή, μπόρεσε και κράτησε με αυτόν τον τρόπο ζωντανές τις κοινωνίες του παρελθόντος. Μια από τις εισηγήσεις, όπως θα δείτε, είναι γι’ αυτό ακριβώς. Είναι πάνω στη φωτογραφική του ματιά. Και μάλιστα η οποία πάντα είχε ένα ιστορικό και λαογραφικό βάθος.
Αποφασίσαμε να τον τιμήσουμε γιατί ανήκει στους σημαντικούς Κρήτες λαογράφους. Έχει τιμηθεί αλλεπάλληλες φορές στα Χανιά, όμως στο Ρέθυμνο το έργο του δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό. Θέλουμε να το κάνουμε γνωστό και εδώ και να του πούμε ένα μικρό ευχαριστώ για το μεγάλο έργο που έχει προσφέρει τόσα χρόνια στην Κρήτη».
«Μια ιστορία ζωντανή»
Ενδιαφέρουσα η εισήγηση του κ. Στέλιου Λαμπρινού πολιτικού μηχανικού-σπηλαιολόγου που μιλώντας στα «Ρ.Ν.» είπε:
«Ο Αντώνης ο Πλυμάκης είναι μια ιστορία ζωντανή για εμάς που ασχολούμαστε με τα βουνά και τις σπηλιές και μάς έχει δώσει πολλές πληροφορίες μέσα από τα βιβλία του και όχι μόνο για όλα αυτά τα σημεία, με τα οποία ασχολούμαστε εμείς. Βρήκαμε μια ευκαιρία να τον τιμήσουμε και εμείς, με την παρουσίαση του έργου του στο Ρέθυμνο που δεν τον ξέρουν και πολλοί. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που θα το κάνουμε σήμερα εδώ. Τα βιβλία του δεν είναι δυστυχώς πολύ εύκολα προσβάσιμα, διότι είναι ειδικές εκδόσεις που δεν εκδίδονται σε πολλά αντίτυπα, ούτε μπορείς να τα αγοράσεις. Θα παρουσιάσω το βιβλίο που αφορά στη Σαμαριά. Ένα τεράστιο βιβλίο 450 σελίδων, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, που παρουσιάζει τη Σαμαριά με έναν διαφορετικό τρόπο απ’ ότι οι τουριστικοί οδηγοί. Ο κ. Πλυμάκης πήγε στη Σαμαριά το 1952, ακόμα δεν ήταν Δρυμός. Ακόμα έμεναν εκεί μόνιμοι κάτοικοι, αλλά εκείνος είχε την οξυδέρκεια και το μεράκι να καταγράφει ό,τι έβλεπε και με τη δική του φωτογραφική μηχανή και αυτές οι καταγραφές επί δεκαετίες αποτυπώθηκαν σε βιβλία μετά από πολλά χρόνια. Είναι σημαντικό, εγώ θεωρώ ότι είναι από τα καινοτόμα που έχουν γραφτεί για τη Σαμαριά, γιατί τα περισσότερα έχουν άλλη στόχευση. Η καταγραφή η δική του είναι πολύπλευρη, μπορείς να δεις την ίδια τη ζωή. Μακάρι όλοι οι ξεναγοί που θα επισκεφτούν τη Σαμαριά να μπορέσουν να διαβάσουν αυτό το βιβλίο, για να μπορέσει να περάσει στους επισκέπτες τη μαγεία αυτού του τόπου, όχι μονόπλευρα, τις ιστορίες και τις αξίες αυτού του τόπου. Μέσα σε αυτό το βιβλίο όμως υπάρχουν αξιακές καταγραφές, πολύ ζεστά περιγράφει τις ιστορίες των ανθρώπων που ζούσαν εκεί».
«Ένας σπουδαίος σπηλαιολόγος»
Από τους εξαίρετους ομιλητές ο κ. Βασίλης Σιμιτζής, μέλος της σπηλαιολογικής εταιρίας, αναφερόμενος στην προσφορά του τιμώμενου στη σπηλαιολογία, ανέφερε:
«Κληθήκαμε εδώ για να υποστηρίξουμε την πολύ ωραία δουλειά που έχει κάνει ο κ. Πλυμάκης, με μια σειρά από βιβλία. Καθένα μέλος από την ομάδα μας, επειδή ο Αντώνης ο Πλυμάκης είναι ένας σπουδαίος σπηλαιολόγος και όχι μόνο, έχει κάνει δηλαδή και πολλή δουλειά και φωτογραφική και λαογραφική, έχουμε αναλάβει να κάνουμε κάτι απ’ όλα. Εγώ έχω αναλάβει το λεύκωμα με θέμα τα Χανιά, όπου στην παρουσίασή μου θα προσπαθήσω να αποδείξω ότι ο Αντώνης Πλυμάκης έχει παρουσιάσει και πολλά λαογραφικά στοιχεία, τα οποία κρύβονται πίσω από τις φωτογραφίες του. Για παράδειγμα, περιέχει το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, από 1950, φωτογραφίες που μπορούν να δώσουν πολλές πληροφορίες και να αναγνωστούν πολλαπλώς. Δεν είναι απλά καλλιτεχνικές φωτογραφίες ή φωτογραφίες τοπίων ή πορτραίτα, αλλά πίσω από αυτά υπάρχουν π.χ. γεωργικά εργαλεία, ποιμενικές γιορτές, εργασίες-δραστηριότητες που έκαναν οι παλιοί. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι έχουμε συμβάλλει κάπως και εμείς στη μελέτη των έργων του κ. Πλυμάκη, γιατί είμαστε μαθητές του όλοι μας».
