Αυξητική τάση καταγράφεται το τελευταίο διάστημα στην πρόθεση ιδιοκτητών ακινήτων να ενταχθούν στο νέο νόμο για τη νομιμοποίηση των αυθαίρετων κτισμάτων που κατέχουν. Πέντε μήνες περίπου μετά την εφαρμογή της διάταξης, αν και κανείς θα περίμενε ότι το ενδιαφέρον θα ήταν μεγάλο, εξαιτίας του ότι το κράτος δίνει τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να τακτοποιήσουν τις εκκρεμότητές τους, εξασφαλίζοντας πια τη νομιμότητα του ακινήτου τους, εν τούτοις στο Ρέθυμνο οι εντάξεις στη ρύθμιση είναι λιγότερες του αναμενομένου, καθώς το οικονομικό σκέλος της διαδικασίας λειτουργεί αποτρεπτικά για πολλούς.
Σύμφωνα με πολιτικούς μηχανικούς του Ρεθύμνου, το κόστος που απαιτείται, λόγω της επιβολής του προστίμου για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων (αν και καταβάλλεται σε μηνιαίες δόσεις), αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι μη έχοντας τη δυνατότητα να επιβαρυνθούν με μια ακόμα οικονομική υποχρέωση, πέραν των φόρων, των «χαρατσιών» κ.ά., διατηρούν στάση αναμονής και στέκονται με σκέψη απέναντι στη διαδικασία που βρίσκεται με εξέλιξη.
Άνθρωπος του κλάδου αναφέρει: «Ο πιο ανασταλτικός παράγοντας είναι το κόστος της ρύθμισης των αυθαιρέτων. Η διαδικασία υποβολής τρέχει για μεγάλο χρονικό διάστημα και ήδη ένας μεγάλος όγκος ενδιαφερομένων ιδιοκτητών έχει προτρέξει και έχει τακτοποιήσει τις εκκρεμότητες.
Ωστόσο, λόγω της δυσπραγίας που υπάρχει πολύς κόσμος, ειδικά στην κατηγορία των χαμηλών εισοδημάτων, παρά το γεγονός ότι έχει αυθαίρετες κατασκευές σήμερα αδυνατεί να ενταχθεί στο νόμο νομιμοποίησης των κατασκευών αυτών».
Στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των αιτήσεων και των εντάξεων στη ρύθμιση, σε επίπεδο νομού, δεν υπάρχουν συγκεντρωμένα, καθώς η διαδικασία διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος του ΤΕΕ, ωστόσο σύμφωνα με τον πρόεδρο της Νομαρχιακής Επιτροπής Ρεθύμνου του Τεχνικού Επιμελητηρίου, στο νέο νόμο εντάσσονται περισσότερο αυθαίρετες κατασκευές που σχετίζονται με επαγγελματικές χρήσεις, όπως καταστήματα ή ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και, λιγότερο κατοικίες.
«Αυθαίρετες κατασκευές που σχετίζονται με επαγγελματικές χρήσεις, όπως καταστήματα ή ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, σε μεγαλύτερο βαθμό έχουν προχωρήσει, καθώς ένας παράγοντας που παίζει ρόλο είναι ότι πλέον γίνονται πιο πιεστικοί έλεγχοι για τις άδειες λειτουργίας.
Αντιθέτως στα χαμηλά εισοδήματα και σε περιοχές με έντονα πολεοδομικά προβλήματα, όπως π.χ. στα Περιβόλια Ρεθύμνου ή στο Γάζι Ηρακλείου, το ενδιαφέρον και η ένταξη ιδιοκτητών στη ρύθμιση γίνεται σε σαφώς μικρότερο ποσοστό», τονίζει πολιτικός μηχανικός.
Τσουχτερά πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυθαίρετης κατασκευής
Όπως εκτιμούν άνθρωποι του χώρου στο εξής, και με δεδομένο ότι έχει μεσολαβήσει ικανό χρονικό διάστημα από την ημέρα εφαρμογής του νόμου, οι αιτήσεις ένταξης θα είναι λιγότερες, καθώς όπως σημειώνουν όσοι ενδιαφέρονταν πραγματικά εντάχθηκαν στη ρύθμιση κι αυτοί που απομένουν είναι είτε «αναποφάσιστοι», είτε πολίτες με χαμηλά εισοδήματα.
Πάντως, το ΤΕΕ επισημαίνει ότι πλέον τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης των αυθαίρετων κατασκευών είναι πολύ υψηλά, γεγονός που σημαίνει ότι κάποιος που δεν προχωράει σήμερα στην διαδικασία τακτοποίησης, σε οποιοδήποτε έλεγχο ή σε πιθανή διασταύρωση στοιχείων στο μέλλον, θα βρεθεί προ των ευθυνών του, και το κόστος τότε θα είναι δυσβάσταχτο.
«Θα είναι «καταστροφή» για τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων να έρθει μετά το πέρας του νόμου το κράτος και να καταλογίσει πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης κατασκευής», σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Έκπτωση έως 50% στα πρόστιμα για τα αυθαίρετα που αναβαθμίζονται ενεργειακά
Εν τω μεταξύ, εκπτώσεις έως και 50% στο πρόστιμο τακτοποίησης αυθαιρέτων προβλέπει το σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης των υπουργείων Οικονομικών και Περιβάλλοντος, προβλέποντας συμψηφισμό στα ποσά που καταβάλλονται για ενεργειακή αναβάθμιση και στατική επάρκεια στα κτίρια που κατασκευάστηκαν πριν το 2003.
Όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος, ο συμψηφισμός διενεργείται για ποσό έως το 50% του ειδικού προστίμου μη συμπεριλαμβανομένου του σχετικού παραβόλου και εφόσον οι παρεμβάσεις επιφέρουν αναβάθμιση του κτιρίου κατά μια τουλάχιστον ενεργειακή κατηγορία, ή ετήσια εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερη από το 30% της κατανάλωσης του κτιρίου.
Για την υπαγωγή, απαιτείται η διενέργεια δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων στο κτίριο, με την πρώτη να πραγματοποιείται με την υπαγωγή του κτιρίου στις ρυθμίσεις του Ν. 4178/2013 και πριν την έναρξη των παρεμβάσεων και η δεύτερη μετά την ολοκλήρωση αυτών για τη διαπίστωση της ορθής υλοποίησης των παρεμβάσεων και της επίτευξης του ενεργειακού στόχου.
Στο νέο σχέδιο εντάσσονται όσα κτίρια κατασκευάστηκαν πριν από το 2003 καθώς και τα λιθόκτιστα κτίρια που κατασκευάστηκαν προ της 28ης Ιουλίου 2011 και υπάγονται στις ρυθμίσεις του νέου νόμου 4178/2013.
To ποσό του ειδικού προστίμου, μπορεί να συμψηφίζεται με το ποσό που δαπανάται για την υλοποίηση παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων.
Από την απόφαση εξαιρούνται όσοι ιδιοκτήτες έχουν λάβει επιδότηση από κρατικά ή συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, προγράμματα που αφορούν παρεμβάσεις στον κτιριακό τομέα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης τους.
Οι παρεμβάσεις μπορεί να αφορούν τόσο στο κέλυφος του κτιρίου, περιλαμβανομένων των ανοιγμάτων, όσο και στα συστήματα θέρμανσης, ψύξης, κλιματισμού και παροχής ζεστού νερού χρήσης και εναρμονίζονται με τις απαιτήσεις του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ).
Στο συμψηφισμό λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για αγορά υλικών – εξοπλισμού, καθώς και για πρόσθετες εργασίες για την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων, όπως εργασίες αποξήλωσης – αποκομιδής, τοποθέτησης – εγκατάστασης, αποκατάστασης, τοποθέτησης ικριωμάτων, κ.λπ, καθώς και για την παροχή υπηρεσιών ενεργειακής επιθεώρησης. Στις ανωτέρω δαπάνες δεν περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ.
