Ως τί, άραγε, λειτουργεί η 39η επέτειος από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ;
Είναι μήπως μια ευκαιρία αυτοκριτικής, ιστορικού απολογισμού ή ένας ηχηρός πανικός για ένα δυσοίωνο αύριο; Σίγουρα περίσσεψαν τόσο το έλλειμμα αυτογνωσίας -κυρίως από τον κ. Γ. Παπανδρέου- όσο και η δήθεν πολιτική ορθότητα και η αυταρέσκεια για όσα πολιτικά έπραξε ένα κόμμα που διαχειρίστηκε τις τύχες της χώρας για πολλά χρόνια και ευθύνεται για νοοτροπίες πολιτικές, τακτικές που κι αυτές βήμα βήμα μας έφεραν στη σημερινή χαοτική πραγματικότητα.
Ο κυβερνητισμός είναι ο συνεκτικός δεσμός για ένα πολιτικό φορέα όπως το ΠΑΣΟΚ. Κόμμα συγκροτημένο και αυτοτροφοδοτούμενο μέσα από συντεχνιακές πρακτικές και ένα λαϊκισμό (με προπέτασμα καπνού το παλαιό σύνθημα «Το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, ο ΛΑΟΣ στην εξουσία») κατόρθωσε να νέμεται την εξουσία σε όλο σχεδόν «το μήκος και το πλάτος» της δημόσιας σφαίρας και όχι μόνο… Ο κομματικο(κρατικο)δίαιτος συνδικαλισμός συνδιοικούσε σε επιχειρήσεις (ΔΕΚΟ), στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε κρατικές (τότε) τράπεζες-οργανισμούς, μιας και το κράτος με το κόμμα (θυμόμαστε όλοι τις περίφημες «κλαδικές»!) ήταν ένα! Η κληρονομιά αυτή συνεχίστηκε σε μεγάλο βαθμό και από κυβερνήσεις της ΝΔ, αφού διαφορετικά η εξουσία θα ήταν άπιαστο όνειρο…
Ο λαϊκισμός αυτός και η ταυτόχρονη ταύτιση κόμματος-κρατικού μηχανισμού σε συνδυασμό με μια οικονομική πολιτική που φόρτωνε τα κρατικά ταμεία με δάνεια και ελλείμματα, με ευρωπαϊκές επιδοτήσεις χωρίς κανένα ουσιαστικό έλεγχο υπήρξαν πολιτικά αμαρτήματα -μεταξύ άλλων…- Που θα άξιζαν μια συγγνώμη από τους συνιδρυτές, τους «κληρονόμους» και κυρίως από τους «λαθρεπιβάτες» του τρένου του ΠΑΣΟΚ…
Δεν είμαστε, όμως, απόλυτα ή μηδενιστές… Η αναδιανομή εισοδήματος -δυστυχώς συχνά με δανεικά-, το ΕΣΥ (στην αρχή του και όχι στην εξέλιξή του), η ώθηση στη μικρομεσαία τάξη (που για χρόνια αποτελούσε και την ατμομηχανή του ΠΑΣΟΚ), υπήρξαν σημαντικές αλλαγές…
Δυστυχώς, όμως, πολλά από αυτά στο πόδι και κυρίως, χωρίς να στηρίζονται σε ένα μοντέλο οικονομικής παραγωγής και ανάπτυξης που να παρέχει μελλοντικά μια στέρεη βάση για τη συνέχεια μιας κοινωνικής πολιτικής χωρίς την ανάγκη δανεικών…
Ο καθεστωτισμός, ο πλουτισμός στελεχών του με το πέρασμα των ετών οδήγησαν την ίδια στιγμή σε φθορά ηθική και επομένως σε εξαφάνιση του ηθικού του ερείσματος.
Τώρα το ΠΑΣΟΚ αισθάνεται το «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα»… Μιλάει την ίδια στιγμή για μια σύγχρονη κεντροαριστερά αν και βρίσκεται -το ίδιο- σε αδυναμία να προσδιορίσει το πολιτικό αυτό μοντέλο διακυβέρνησης…
Στελέχη του το αντιλαμβάνονται ως αναγέννηση του παλαιού ΠΑΣΟΚ (μέσω του ΣΥΡΙΖΑ). Επιστροφή, δηλαδή, σε μια αναδιανεμητική πολιτική… Με τι χρήματα, άραγε; Ο απόλυτος παραλογισμός! Φτάσαμε, ως εδώ, και με τέτοιες λαθεμένες πρακτικές, δηλαδή, με προνόμια και μη «στοχοποιημένες» κοινωνικού περιεχομένου παροχές…
Χωρίς αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους, δίχως αναδιοργάνωση της οικονομίας σε μια πραγματικά παραγωγική βάση και φυσικά χωρίς αλλαγή της φαύλης νοοτροπίας πολιτικού προσωπικού και πολιτών σε συνδυασμό με ριζική αναδιοργάνωση του κράτους (δομές, μηχανισμοί, σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο) και φυσικά με επιστροφή σε αρχές και αξίες που επιτρέψαμε να χαθούν στο πέρασμα των χρόνων είναι αδύνατον να ελπίζουμε σε ένα πιο ομαλό μέλλον…
Μιλάμε, όμως, πάλι για τα αυτονόητα!
Δυστυχώς, βέβαια, από αυτά θα πρέπει να ξεκινήσουμε… Γι’ αυτό οι πολιτικές και κοινωνικές ευθύνες τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και όσων ακολούθησαν παρόμοιες πρακτικές είναι μεγάλες…
Η διαμόρφωση δύο «μπλοκ» ένα της κεντροαριστεράς και ένα της κεντροδεξιάς δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν είναι θέμα ηγεσιών, αλλά πολιτικής και οικονομικής αξιολόγησης των δεδομένων. Είναι ζήτημα αντίληψης και θεώρησης των πραγμάτων σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Ούτε η πρακτική των άκρατων και γενικευμένων παροχών ούτε η δημιουργία ελλειμμάτων με δανεικά ούτε βέβαια ένας δημόσιος τομέας ελλειμματικός σε δομές, παροχή υπηρεσιών, ρουσφετολογικός-αναξιοκρατικός- και χωρίς αξιολόγηση προσώπων και δομών αποτελεί αριστερή πολιτική.
Η έμφαση στους όρους κεντροαριστερά-κεντροδεξιά, εντοπίζεται στο πρώτο συνθετικό. Σ’ αυτό που λέμε «κοινή λογική» ή αλλιώς «κέντρο της λογικής», όπως πολλοί το έχουν χαρακτηρίσει…
Όλα τούτα -και πολλά άλλα- δεν ακούστηκαν στην εκδήλωση για τα 39 χρόνια του ΠΑΣΟΚ.
Πως θα μπορούσε άλλωστε να γίνει αυτό;
Η αμηχανία για το αβέβαιο μέλλον, η αυταρέσκεια, το έλλειμμα πολιτικού πλαισίου και σχεδιασμού τόσο για το μέλλον του πολιτικού αυτού φορέα όσο και για το αύριο του τόπου δεν άφησαν χώρο για την ουσία.
Η αυτοκριτική, η αυτογνωσία, η συγγνώμη, ο σχεδιασμός, ο ιστορικός απολογισμός παραμένουν το μεγάλο του έλλειμμα…
pgiannoulakis@yahoo.gr