Στην συνάντηση που είχαμε στο χώρο της Δομής μας, τον περασμένο Μάρτη, με τους διευθυντές των Σχολείων, τους προέδρους των Συλλόγων Γονέων και τον υπεύθυνο εκπαίδευσης από τον Δήμο, σχετικά με τον δίαυλο επικοινωνίας για την Διαγενεακή Σύνδεση ανάμεσα στην Πρώτη και στην Τέταρτη Ηλικία, μια από τις προτάσεις των δασκάλων για το αντικείμενο της συνεργασίας μας, αφορούσε και τη διαδικασία του φυτέματος σπόρων. Προκειμένου τα παιδιά να παρακολουθήσουν ένα εξαιρετικά χρήσιμο βιωματικό εργαστήρι, που αφορά τον τρόπο που φύτευαν οι ηλικιωμένοι μας «Τα μποστάνια» στα νιάτα τους και πώς με τον τρόπο αυτό εξασφάλιζαν τη διατροφή στους οικείους τους, όσον αφορά τα φρούτα και τα λαχανικά, που μαζί με το κοτέτσι και την κατσίκα εξασφάλιζαν την πλήρη διατροφική αυτάρκεια της οικογένειάς τους.
Το θέμα «Μποστάνι» βέβαια θέλει κόπο και χρόνο, ωστόσο οι ηλικιωμένοι μας το δέχτηκαν με πολύ μεγάλη χαρά, γιατί είπαμε έτσι έχουν μάθει στη ζωή τους, με υπομονή, επιμονή και πολλή δουλειά κατάφερναν το αδύνατο!
Καθίσαμε κουβεντιάσαμε με τους ηλικιωμένους μας και αποφασίσαμε αυτό το κομμάτι να το αναλάβουν ο κ. Γιώργος ο κ. Κώστας ο κ. Γιώργος και ο κ. Νίκος.
Ορίσαμε μια μέρα, πήραμε τα μποστανικά, φυτώρια, σπορικά, σκαλιδάκια και πήγαμε στο σχολείο.
Μέχρι να πάμε στο σχολείο έπιασε βροχή, κι έτσι την πρώτη μέρα δεν φυτέψαμε αλλά κάναμε κάτι καλύτερο. Μπήκαμε στην τάξη κι αρχίσαμε την κουβέντα με τα δασκάλια (έτσι έλεγαν τους μαθητές τότε!). Είπαν και τι δεν είπαν… τι φύτευαν, πως το φύτευαν, πού εύρισκαν τους σπόρους και πώς τους συντηρούσαν, για τα μποστάνια τους, τα περιβόλια τους, τα πατατοχώραφα, τα χέρσα, τα καλουργημένα, τα άνυδρα και τα ποτιστικά χωράφια τους.
Τους είπαν πως τότε δεν υπήρχαν super market, αλλά αυτοί είχαν το «καθετί» στο σπίτι τους ολόφρεσκο, μοσχομυριστό και πεντανόστιμο! Το τρώγανε και χόρταιναν γιατί ήταν το καλύτερο σ’ ολόκληρο τον κόσμο, αφού ήταν αυτό που φύτεψαν, ξεχόρτισαν, σκάλισαν, καταβόλεψαν, τους σκότωσαν τις κάμπιες και τις κλασοπαπαδιές. Ίδρωσαν για να φτάσουν μέχρι το καλάθι που θα φέρει τα περβολικά στο σπίτι τους, στο τσικάλι, στη χόβολη και στην παραστιά, κι από κει «μαγερεμένο» στο τραπέζι να θρέψει τη φαμίλια τους!!!
Τα διηγούνταν όλα αυτά και γελούσαν τα μάτια τους, ξαναζούν την ιεροτελεστία πάλι από την αρχή, τότε που διάλεγαν τα «πατινα» για τα σπορικά, γιατί είχαν την πιο καλή ποιότητα σπόρων. Όταν ωρίμαζαν τα σπορικά, φρούτα ή λαχανικά τότε έπαιρναν τους σπόρους, τους έπλεναν και αφού τους στέγνωναν τους διατηρούσαν σε ξηρό μέρος, σε υφασμάτινο σακουλάκι για να τους χρησιμοποιήσουν τον επόμενο χρόνο ή το μεθεπόμενο, όπου θα ανανέωναν τα σπορικά τους.
Αντάλλασαν σπόρους μεταξύ τους οι άνθρωποι και είχαν τη δυνατότητα να φυτέψουν οτιδήποτε ήθελαν είτε είχαν κρατήσει σπόρους είτε δεν είχαν, γιατί ήταν εύκολο να βρούνε, αφού σε όλα τα σπίτια ήταν αυτονόητη η διαδικασία της διατήρησης των σπόρων, όπως αυτονόητη ήταν και η αλληλεγγύη που αποτελούσε δομικό στοιχείο στις σχέσεις τους!
Είχαν σπορικά για διάφορες ποικιλίες και κυρίως για άνυδρα, γιατί δεν είχαν τη δυνατότητα να τα ποτίζουν εύκολα.
Πότιζαν μόνο αυτοί που είχαν πηγάδι στο χωράφι τους, αλλιώς δεν υπήρχε δυνατότητα. Πότιζαν «απ’ αυλακιού»… δεν είχαν λάστιχα με σταγόνες και συστήματα αυτόματα.
Είχαν λοιπόν ο καθένας το «μποστάνι» του, που «έβαζε λίγο απ’ όλα» κι έτσι περνούσε το σπίτι του Χειμώνα Καλοκαίρι!
Με τον καιρό όμως εμφανίστηκαν τα φυντάνια, δηλ. οι ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες κλπ. σε μικρά φυτά τα πουλούσαν σε ματσάκια που είχαν υγρασία και τα μεταφύτευαν στο «μποστάνι» τους. Σιγά – σιγά τα φυντάνια αντικαταστάθηκαν με τα φυτώρια… αυτό ήταν… τα φυτώρια ήταν ευκολία, σίγουρη επιτυχία στη μεταφύτευση, ενώ η παραγωγή ήταν μεγαλύτερη, η εμφάνιση καλύτερη, όμως δεν είχαν καμία σχέση στη γεύση και στη μυρωδιά που είχαν όταν τα φύτευαν με τους δικούς τους σπόρους!
Στην πορεία μάθανε πώς ήταν υβρίδια και στη συνέχεια πως ήταν γενετικά τροποποιημένα, ότι δηλαδή είχαν παρέμβει στο DNA του φυτού και το διαφοροποίησαν για να είναι πιο ανθεκτικό, για να είναι πιο έντονο το χρώμα, να είναι μεγαλύτερο το μέγεθος, ανθεκτικότερο, πρωιμότερο, τελικά να είναι σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς και όχι των Ανθρώπων!
Σιγά – σιγά οι ντόπιοι σπόροι άρχισαν να χάνονται από «τη μη χρήση», αφού «είδαμε το τυρί αλλά δεν είδαμε τη φάκα». Με τη συστηματική χρήση των φυτώριων, που ως υβρίδια δε μπορούμε να κρατήσουμε σπόρους, γιατί είναι έτσι τροποποιημένα ώστε να είναι ακατάλληλα για «σπορικά» ακριβώς για να υποχρεώνονται οι άνθρωποι να αγοράζουν κάθε χρόνο φυτώρια…
Με τα χρόνια μόνο κάποιοι που βλέπουν μακριά, είδαν πως πρέπει να δημιουργηθούν τράπεζες σπόρων και εκεί να φυλάσσονται οι ντόπιοι σπόροι που έθρεψαν γενιές και γενιές, γιατί οι σπόροι αυτοί είναι ένα αγαθό κοινωνικό που πρέπει να έχουν πρόσβαση όλοι οι άνθρωποι, γιατί αυτό τους επιτρέπει να μην είναι εξαρτημένοι από αυτούς που παράγουν τα όποια φυτώρια!
Οι ηλικιωμένοι μας μίλησαν ώρα πολύ με τα παιδιά γι’ αυτά και άλλα πολλά, στη συνέχεια πήγαμε όλοι μαζί στον κήπο του Σχολείου και φυτέψαμε «μποστάνι»!
Αυτά όμως θα σας τα διηγηθώ σε επόμενο Δ.Τ. Θα σας παραθέσω όμως φωτογραφικό υλικό.
Η υπεύθυνη της Δομής, Εμμανουέλα Μαθιουδάκη
