Ήταν που λέτε μια φορά κι έναν καιρό ένας μικρός φιλήσυχος λαός, άνθρωποι φτωχοί, του μεροκάματου, που ζούσαν στη μικρή τους χώρα μ’ έναν βασιλιά στο κεφάλι τους, δεν ήτανε λέει και τόσο κακός, τον είχανε (μάλλον) συνηθίσει.
Είχε όμως ο βασιλιάς αυτός και εφάρμοζε έναν πολύ άδικο νόμο: Όταν κάποιος έφτανε γερνώντας σε μιαν ορισμένη ηλικία έπρεπε υποχρεωτικά να τον κατακρημνίσουν στον «Μεγάλο Γκρεμνό». Άδικος νόμος, παράλογος και σκληρός, που όμως ο βασιλιάς απαιτούσε την αυστηρή εφαρμογή του.
Σ’ ένα σπιτάκι φτωχικό της μακρινής εκείνης χώρας ζούσε ένα καλό κι εργατικό παλληκάρι μαζί με τον γέρο – πατέρα του, τη μάνα την είχαν χάσει από καιρό. Το παλληκάρι δούλευε ολημερίς φέρνοντας όλα τα καλά ενώ ο πατέρας μαγείρευε και φρόντιζε το σπίτι.
Περνούσε λέει και κυλούσε ο καιρός ανέφελα στο φτωχικό σπιτάκι, ώσπου ήρθε η καταιγίδα του χρόνου ν’ ανακατώσει την ήσυχη ζωή των δυο απλών ανθρώπων.
Λέει μια μέρα στον πατέρα ο γιος:
Πατέρα μου, είμαι τόσο λυπημένος, μα πέρασαν τα χρόνια και γέρασες. Τώρα, σύμφωνα με τον απαράβατο νόμο του βασιλιά μας πρέπει να σε ρίξω στον γκρεμό!
Ο γέρο – πατέρας πάγωσε, λέξη δεν βγήκε από το στόμα του.
Ξέρεις, αλλιώς δεν γίνεται, ο νόμος είναι αυστηρός, ξαναείπε ο γιος. Θα με σκοτώσει ο βασιλιάς αν δεν το κάνω. Το μόνο που θα μπορούσα να κάνω για σένα, είναι να διαλέξεις από ποια πλευρά του γκρεμού θες να σε ρίξω. Διάλεξε και κανένα πρόβλημα.
Ένα δάκρυ κύλησε στο μάγουλο του γέρου, στις ρυτίδες ανάμεσα.
Ρίξε με παιδί μου από εκείνη τη μεριά που θα διαλέξεις να σε ρίξουν κι εσένα όταν έρθεις στα χρόνια μου!
Ο γιος ταράχτηκε πολύ. Λυγμοί άρχισαν να συνταράζουν το κορμί του.
– Πατέρα, όχι, δεν μπορώ να σε ρίξω στον γκρεμό. Δεν θα το κάνω.
– Αλλά τότε, πως θα ξεφύγεις από τον νόμο και την οργή του βασιλιά;
– Πατέρα μου αγαπημένε, θα χτίσω όλα τα παράθυρα του σπιτιού μας κι έτσι κανείς δεν θα σε ξαναδεί ποτέ. Έτσι δεν θα φανερωθεί το μυστικό, ο βασιλιάς δεν θα το μάθει.
Έτσι και έγινε, πατέρας και γιος συνέχισαν να ζουν όπως και πριν, αντάμα.
Κάποια μέρα το παλληκάρι ήρθε στο σπίτι σκεφτικό.
– Ο βασιλιάς αποφάσισε να βρει τον πιο σοφό στην επικράτειά του για να τον προσλάβει για σύμβουλο. Έτσι, έβαλε ένα γρίφο κι όποιος τον λύσει θα κερδίσει το βραβείο και τη θέση του συμβούλου του βασιλιά. Ο γρίφος είναι: «Τι είναι εκείνο που αξίζει περισσότερο από το μεγάλο διαμαντένιο δαχτυλίδι του βασιλιά;».
Ο γρίφος ήταν δύσκολος αλλά η συσσωρευμένη εμπειρία του γέρο-πατέρα βρήκε τη λύση αμέσως:
– Πήγαινε στον βασιλιά και δώσε του αυτή την απάντηση: «Πολυτιμότερο απ’ το μεγάλο διαμαντένιο δαχτυλίδι του βασιλιά είναι ΤΟΥ ΜΑΡΤΑΠΡΙΛΗ ΤΟ ΝΕΡΟ» (σ.σ. του ΜΑΡΤΗ & ΑΠΡΙΛΗ). Αυτό διότι αν βρέξει αρκετά αυτούς τους μήνες, η γη θα δώσει άφθονα γεννήματα, άρα τροφή στον κόσμο και ζωή, δηλαδή αγαθά σαφώς πολυτιμότερα απ’ το διαμάντι του βασιλιά.
– Είσαι ένας σοφός άνθρωπος πατέρα, είπε το παλληκάρι. Έτρεξε την άλλη μέρα στο παλάτι και έδωσε την απάντηση στον γρίφο του βασιλιά. Πραγματικά, η απάντηση αυτή θεωρήθηκε ως η σοφότερη από όλες, ώστε το παλληκάρι μας – με τη βοήθεια του σοφού γέροντα κέρδισε το βραβείο και τη θέση του πρώτου συμβούλου του βασιλιά.
Σιγά – σιγά το παλληκάρι συμβουλεύοντας τον βασιλιά κατάφερε να καταργήσει τον άδικο νόμο που θανάτωνε τους γέροντες, έτσι ώστε από τότε η δικαιοσύνη και η ισοπολιτεία βασίλεψαν πάλι στη χώρα.
Τώρα και συ αγαπητέ αναγνώστη, αναρωτήσου ποιο είναι το δίδαγμα αυτού του πανάρχαιου παραμυθιού. Κάτσε απλά και σκέψου, ότι η εποχή η σημερινή δεν διαφέρει και πολύ από την παλιά εκείνη όσον αφορά στη συμπεριφορά προς τους ηλικιωμένους. Μήπως και σήμερα δεν τους πετούν σ’ έναν γκρεμό – καιάδα αδιαφορίας; Ακούει κανείς ύμνους στα νιάτα κι αποστροφή στην τρίτη ηλικία, λες και μπορεί ποτέ να υπάρξει άνθρωπος που θα σταματήσει τον χρόνο και θα μείνει στην αιώνια νεότητα. Είναι μια γενικευμένη σήμερα νοοτροπία που δείχνει μόνο ένα πολύ χαμηλό μέσο όρο συνειδητοποίησης και φιλοσοφικής στάσης προς τη ζωή.
Οι ηλικιωμένοι περνούν τα ύστερα χρόνια του βίου τους μέσα στην πίκρα και την εγκατάλειψη κι αυτό δεν φαίνεται ν’ αλλάζει εύκολα στην ελληνική κοινωνία. Οι κοινωνίες άλλων χωρών π.χ. των σκανδιναβικών έχουν πετύχει σημαντική πρόοδο. Η δική μας, δυστυχώς, έχει πολύ ακόμη δρόμο να διανύσει.
* Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γιατρός