Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί το σπουδαιότερο περιβαλλοντικό κίνδυνο και υπολογίζεται ότι προκαλεί τον ίδιο αριθμό θανάτων με το κάπνισμα, καθώς περίπου επτά εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.). Υπολογίζεται ότι ο αέρας που αναπνέει το 90% των ανθρώπων μπορεί να χαρακτηριστεί ως τοξικός. Συνεχώς νέες έρευνες επιβεβαιώνουν τις δυσμενείς επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής στην υγεία, ιδιαίτερα για τα παιδιά τα οποία είναι και τα πλέον ευάλωτα στους ατμοσφαιρικούς ρυπαντές.
H πανελλαδική υποδομή για τη μελέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλιματικής αλλαγής (ΠΑΝΑΚΕΙΑ/ PANACEA) αποτελεί την μοναδική ολοκληρωμένη Ερευνητική Υποδομή (ΕΥ) για τη σύσταση της ατμόσφαιρας και την κλιματική αλλαγή, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη τη Νότια Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. H περιοχή αυτή αποτελεί σταυροδρόμι αέριας ρύπανσης από την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. Μεταφερόμενοι ρύποι όπως η σκόνη της Σαχάρας και οι βιομηχανικοί ρύποι προστίθενται στους τοπικά παραγόμενους ρύπους στη περιοχή.. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περισσότεροι από οκτώ χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από την ατμοσφαιρική ρύπανση, πολλοί περισσότεροι νοσούν λόγω της έκθεσης σε αυτή ενώ χιλιάδες είναι τα παιδιά που εμφανίζουν άσθμα.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2019, λαμβάνει χώρα η εκστρατεία PANACEA (PANACEA 2019) με τη συμμετοχή των κορυφαίων ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων της Ελλάδας. Στόχος της εκστρατείας είναι η καταγραφή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της επακόλουθης έκθεσης του ανθρώπου σε αυτή σε 6 αστικές περιοχές στην Ελλάδα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Γιάννενα, Βόλος, Ξάνθη). Πραγματοποιούνται ταυτόχρονες μετρήσεις χαρακτηρισμού των αιωρούμενων σωματιδίων (που αποτελούν και τον κύριο παράγοντα νοσηρότητας και θνητότητας) και οι σχετικές με την υγεία ιδιότητές τους στα προαναφερθέντα 6 μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας και στον σταθμό υποβάθρου για την Ελλάδα στο Φινοκαλιά στην Κρήτη.
Η για πρώτη φορά ταυτόχρονη χαρτογράφηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα έξι αστικά κέντρα πραγματοποιείται μέσω επιτόπιων και τηλεπισκοπικών μετρήσεων.
Το πείραμα επικεντρώνεται στα σωματίδια PM2.5 τα οποία έχουν τη μεγαλύτερη διεισδυτικότητα στο αναπνευστικό σύστημα και άρα είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν προβλήματα υγείας και στο δυναμικό πρόκλησης οξειδωτικού στρες από τα αερολύματα μέσω του προσδιορισμού των δραστικών οξειδωτικών παραγόντων.
Η εκστρατεία πραγματοποιείται από αρχές Ιουλίου έως μέσα Αυγούστου 2019 και τα αποτελέσματά της θα κοινοποιηθούν μετά το πέρας των αναλύσεων στο ευρύ κοινό και κατά το πρώτο επιστημονικό συνέδριο της PANACEA στο Αμφιθέατρο Μανασσάκη στο Πανεπιστήμιο Κρήτης στις 23-24 Σεπτεμβρίου 2019. Ταυτόχρονα μια δεύτερη εκστρατεία προγραμματίζεται στις ίδιες περιοχές για τον χειμώνα του 2019-2020 περίοδο με παραδοσιακά αυξημένες συγκεντρώσεις σωματιδίων λόγω της θέρμανσης.
Γραφείο Τύπου Πανεπιστημίου Κρήτης
