«Ο ελεύθερος Τύπος μπορεί να είναι είτε καλός είτε κακός, αλλά χωρίς ελευθερία, είναι απόλυτα βέβαιο ότι ο Τύπος δεν μπορεί να είναι οτιδήποτε άλλο από κακός» Αλμπέρ Καμύ.
Η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης ως ανθρώπινο δικαίωμα, σύμφωνα με το άρθρο 19 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, και conditio sine qua non της δημοκρατίας ήταν το θέμα της δεύτερης διεθνούς συνάντησης του Ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ 229 με τίτλο «DEMOCRACY MATTERS! Ηuman rights, the pillars of democracy» που πραγματοποιήθηκε στο Nuertingen της Γερμανίας (κρατίδιο Βάδης-Βυρτεμβέργης) από 1- 8 Νοεμβρίου 2019 με τη συμμετοχή σχολείων από τη Γερμανία, τη Βόρειο Ιρλανδία, την Ιταλία, τη Νορβηγία, την Τσεχία και την Ελλάδα, που εκπροσωπήθηκε από το Πειραματικό ΓΕΛ Ρεθύμνου.
Στην αποστολή του σχολείου μας συμμετείχαν τέσσερις μαθήτριες (Σοφία-Ζωή Κοκκινάκη, Αγγελίνα Περάκη, Αγγελική Ψαρουδάκη και Νίκη Ψωμά) και δυο εκπαιδευτικοί (Ειρήνη Βογιατζή και Παναγιώτης Σάμιος).
Το θερμό καλωσόρισμα στο αεροδρόμιο της Στουτγάρδης από τους εκπαιδευτικούς και τις οικογένειες που φιλοξένησαν τους μαθητές ήταν ο προάγγελος της άψογης φιλοξενίας που γευθήκαμε όλη την εβδομάδα. Αντίστοιχη της φιλοξενίας ήταν και διοργάνωση των εργασιών, οι οποίες ξεκίνησαν στις 8:00 το πρωί της Δευτέρας 2/12, στο Albert-Schäffle-Schule. Μετά την υποδοχή από τον Διευθυντή του σχολείου και τις δραστηριότητες γνωριμίας, οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες εργασίας. Κάθε ομάδα είχε το όνομα μιας διεθνούς κύρους εφημερίδας (Le Monde, The Guardian κλπ.) και περιελάμβανε μαθητές από όλες τις χώρες που παίρνουν μέρος στο πρόγραμμα. Οι ομάδες, με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών, εκπόνησαν μικρές εργασίες (συμπλήρωση φύλλων εργασίας, σκίτσα, αφίσες, μικρά θεατρικά δρώμενα) τις οποίες παρουσίασαν στην ολομέλεια. Παράλληλα, είχαμε την παρουσίαση εργασιών από κάθε εθνική αποστολή, με θέματα όπως την παρουσίαση κάθε σχολείου καθώς και βίντεο με συνεντεύξεις που είχαν προετοιμάσει οι μαθητές στις χώρες τους γύρω από την Ελευθερία του Τύπου. Μετά από τη διακοπή για το μεσημβρινό γεύμα στην καντίνα του σχολείου, παρακολουθήσαμε μια εξαιρετική διάλεξη από την Natalia Rankine-Galloway, συνεργάτιδα του DAZ (Deutsch-Amerikanisches Zentrum), με θέμα την αξιοπιστία των ΜΜΕ, τα fake news και πιθανούς τρόπους να τα εντοπίσουμε καθώς και περιπτώσεις άμεσου ή έμμεσου περιορισμού ελευθερίας του Τύπου. Στη συνέχεια, παρακολουθήσαμε βίντεο-χαιρετισμό από εκπρόσωπο του τμήματος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Ως τελευταία δραστηριότητα της ημέρας, μέχρι τις 16:00, οι μαθητές κάθε εθνικής αποστολής παρουσίασαν τις εργασίες που είχαν ετοιμάσει πριν το ταξίδι, με θέμα τρέχοντα κρούσματα παραβίασης της Ελευθερίας του Τύπου στις χώρες τους.
Την Τρίτη 3/12 ακολουθήσαμε το ίδιο πρόγραμμα, συνεχίζοντας από τις 8:00 με την προβολή βιντεοσκοπημένων συνεντεύξεων από κάθε χώρα και συζήτηση επάνω σε αυτές. Το επόμενο θέμα που μας απασχόλησε ήταν ο ρόλος των δημοσιογράφων στην κάλυψη πολεμικών συγκρούσεων, παρακολουθώντας σχετικό βίντεο από τον Guardian.
Η επόμενη εργασία που ανέλαβαν οι ομάδες ήταν η δημιουργία ενός βίντεο διάρκειας περίπου δυο λεπτών, για το οποίο θα έπρεπε να γράψουν το σενάριο, να το σκηνοθετήσουν, να το βιντεοσκοπήσουν και να το επεξεργαστούν ψηφιακά. Προς τούτο, δόθηκαν σύντομες διαλέξεις από ειδικευμένους συναδέλφους με θέμα την επεξεργασία βίντεο, την εφαρμογή iMovie και την τεχνολογία Green Screen. Μέχρι το τέλος των εργασιών της ημέρας, οι ομάδες είχαν ολοκληρώσει την προετοιμασία των σεναρίων τους, ενώ παράλληλα παρουσίαζαν τις αφίσες που έφτιαξαν με θέμα την Ελευθερία του Τύπου.
Την Τετάρτη 4/12 ταξιδέψαμε στην Φρανκφούρτη. Εκεί επισκεφτήκαμε την Γερμανική Ένωση Εκδοτών και Βιβλιοπωλών (Börsenverein des Deutschen Buchhandels), όπου παρακολουθήσαμε ενημερωτική παρουσίαση γύρω από το θέμα του περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης παγκοσμίως και τις δραστηριότητες της συγκεκριμένης Ένωσης γύρω από αυτό. Στη συνέχεια ξεναγηθήκαμε το Μουσείο Επικοινωνίας (Museum fuer Kommunikation), ακολουθώντας μια σύντομη ιστορική αναδρομή στις τεχνικές προπαγάνδας και χειραγώγησης της κοινής γνώμης.
Την Πέμπτη 5/12 επισκεφτήκαμε το Dachau της Βαυαρίας. Αρχικά, γίναμε δεκτοί στον ξενώνα-κέντρο μελετών Max Mannheimer (από το όνομα επιζώντα του Ολοκαυτώματος), όπου οι μαθητές είχαν ενημερωτικές συναντήσεις με μέλη του προσωπικού, από όπου έλαβαν υλικό για την προετοιμασία εργασιών σχετικά με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του ναζιστικού καθεστώτος. Στη συνέχεια, ξεναγηθήκαμε επί τρεις περίπου ώρες στο χώρο του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Dachau, που αποτέλεσε το πρότυπο «εργαστήριο» όπου οι ναζί επεξεργάζονταν και τελειοποιούσαν τις τεχνικές εξόντωσης και εξευτελισμού τις ανθρώπινης ύπαρξης, για να τις εφαρμόσουν σε μαζική κλίμακα στα στρατόπεδα θανάτου, όπως το Auschwitz-Birkenau. Η επίσκεψη ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία, η αξία της οποίας επιβεβαιώνει τον τίτλο του προγράμματος «DEMOCRACY MATTERS!».
Την Παρασκευή 6/12 οι ομάδες μαγνητοσκόπησαν και επεξεργάστηκαν το υλικό των βίντεο που είχαν σχεδιάσει. Οι εργασίες έληξαν με την προβολή των βίντεο και σύντομη συζήτηση γύρω από το καθένα από αυτά. Η άψογη φιλοξενία ολοκληρώθηκε με την αποχαιρετιστήρια γιορτή κατά την οποία, εκτός από τις βεβαιώσεις για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα, δόθηκαν αναμνηστικά δώρα, ενδεικτικά των γερμανικών χριστουγεννιάτικων εθίμων.
Αντίστοιχη με τη φιλοξενία ήταν η ποιότητα της διοργάνωσης του προγράμματος. Εκπαιδευτικές δραστηριότητες, σχεδιασμένες με παιδαγωγικό τρόπο, ενίσχυσαν τις γνωστικές ικανότητες αλλά και κοινωνικές-συναισθηματικές δεξιότητες μαθητών και εκπαιδευτικών σε σχέση με την ελευθερία της έκφρασης και του τύπου και προετοίμασαν με τον καλύτερο τρόπο την επόμενη συνάντηση τον Μάρτιο του 2020 στο Klobouky u Brna της Τσεχίας, την οποία θα απασχολήσει το θέμα της Ελευθερίας Συνάθροισης και Έκφρασης Γνώμης.
