Απάντηση σε πρόσφατο δημοσίευμα των «Ρ.Ν.» που αφορούσε διαμαρτυρίες πολιτών σε σχέση με τον τρόπο καθαρισμού των ποταμών και των ρεμάτων του νομού Ρεθύμνης, επισημαίνοντας ότι καταστρέφεται από τις μπουλντόζες η βιοποικιλότητα και εν γένει το περιβάλλον στις συγκεκριμένες περιοχές, δίνει με την παρακάτω αναλυτική επιστολή της, που συνοδεύεται με φωτογραφικό υλικό, η προϊσταμένη Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, κ. Ελένη Ρανουτσάκη.
Πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας σας σχετικό με τον καθαρισμό ρεμάτων, δίνει την ευκαιρία στην υπηρεσία μας να ενημερώσει τους πολίτες του νομού για την προσπάθεια, που καταβάλλει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, να ολοκληρώσει τις αποκαταστάσεις των ζημιών, που προκλήθηκαν στις υποδομές της ΠΕ Ρεθύμνης από τις έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες που σημειώθηκαν στις 1 και 2 Ιανουαρίου 2019 (Σοφία), στις 13 και 14 Φεβρουαρίου 2019 (Χιόνη) και στις 24 και 25 Φεβρουαρίου 2019 (Ωκεανίς).
Μετά την κήρυξη τεσσάρων Δήμων του Νομού (Ρεθύμνης, Μυλοποτάμου, Αγίου Βασιλείου και Αμαρίου) σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και την επίσκεψη τεχνικών κλιμακίων του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την καταγραφή των καταστροφών, εκδόθηκε η με αρ. πρωτ. 156154/01-07-2019 (ΑΔΑ: 61257ΛΚ-ΔΑ0) Απόφαση Περιφερειάρχη Κρήτης έγκρισης διάθεσης πίστωσης 48.000.000€ για την: «Αποκατάσταση ζημιών οδικών υποδομών και των συνοδών υδραυλικών έργων στο οδικό δίκτυο και τις υποδομές της Π.Ε. Ρεθύμνης».
Στο πρόγραμμα συμπεριλήφθηκαν συνολικά 95 υποέργα (μελέτες, έργα και υπηρεσίες) και αφορούν μελέτες και έργα αποκαταστάσεων στο επαρχιακό οδικό δίκτυο, στην παλιά εθνική οδό, μελέτες και έργα οριοθετήσεων – διευθετήσεων ρεμάτων σε κρίσιμες περιοχές και καθαρισμούς ρεμάτων. Όλα τα υποέργα εκτελούνται κατ’ εφαρμογή του ν.4412/16 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών».
Οι υπάλληλοι μηχανικοί της Δ.Τ.Ε., παράλληλα με πλήθος άλλων αρμοδιοτήτων και παρά την υποστελέχωση της υπηρεσίας, δίνουν κυριολεκτικά άνισο αγώνα, «υπερβάλλοντας τον εαυτό τους», προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του προγράμματος και στην εξέταση – ικανοποίηση εκατοντάδων αιτήσεων αποκαταστάσεων που κατατέθηκαν μετά την πλημμύρα από Δήμους, φορείς, πολιτιστικούς συλλόγους και ιδιώτες.
Η αρμοδιότητα καθαρισμού και αστυνόμευσης των ρεμάτων και των απαλλοτριωμένων χώρων παρά τα ρέματα σύμφωνα με το άρθρο 224 του Ν. 4555/2018 μεταφέρθηκε αποκλειστικά στην Περιφέρεια, ήδη από την 19-07-18 οπότε και δημοσιεύτηκε ο σχετικός Νόμος. Η αρμοδιότητα ασκείται από τις αρμόδιες Διευθύνσεις Τεχνικών Έργων των Περιφερειών.
Στο πλαίσιο της προαναφερόμενης αρμοδιότητάς μας, διενεργούνται αυτοψίες στα ρέματα σε καθημερινή βάση όπου διαπιστώνουμε ότι, πέραν της τεράστιας ποσότητας φερτών υλικών, ξεριζωμένων δέντρων, καλαμιών και κάθε είδους σκουπιδιών που εναποτέθηκαν στην κοίτη των ρεμάτων μετά την πλημμύρα, τα ρέματα λειτουργούν ως «κρυφοί» υποδοχείς κάθε είδους απορριμμάτων όπως αστικά λύματα, απόβλητα ελαιουργείων, τυροκομείων και άλλων μονάδων, οικοδομικά μπάζα, προϊόντα εκσκαφής, μπετά από ξέπλυμα μπετονιέρων, λάστιχα κάθε είδους, πλαστικά, σκουπίδια, αυτοκίνητα, ψόφια ζώα, κ.α. Διαπιστώνουμε ακόμα σωρεία αυθαίρετων παρεμβάσεων (κατασκευές, δρόμους κ.α.), που παρεμποδίζουν την ομαλή απορροή των υδάτων. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν επικινδυνότητα για την ανθρώπινη ζωή, την ανθρώπινη υγεία και τις παραποτάμιες ιδιοκτησίες – περιουσίες.
Πριν ένα περίπου χρόνο είχε εκφραστεί έντονη αγωνία και ανησυχία από φορείς, τοπικό τύπο και πολίτες για την ανάγκη άμεσου και έγκαιρου καθαρισμού των ρεμάτων, προκειμένου να αποφευχθεί νέος κίνδυνος πλημμύρας αλλά και πυρκαγιάς.
Οι καθαρισμοί ρεμάτων αφορούν στην κατά το δυνατόν απομάκρυνση όλων τα παραπάνω φερτών και απορριμμάτων με σκοπό την διάνοιξη της κοίτης των ρεμάτων και την διευκόλυνση της απορροής. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία δεν απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση και εξαιρούνται της διαδικασίας οριοθέτησης. Δεν αποτελούν τεχνικά έργα αντιπλημμυρικής προστασίας παρά το ότι συμβάλλουν σημαντικά στην αντιπλημμυρική προστασία. Τα σχεδιαζόμενα αντιπλημμυρικά τεχνικά έργα αφορούν κρίσιμες θέσεις ρεμάτων και θα κατασκευασθούν σε επόμενη φάση αφού εκπονηθούν οι απαραίτητες μελέτες.
Δεδομένου του μεγάλου αριθμού αιτήσεων καθαρισμού, που έχουν κατατεθεί και συνεχίζουν να κατατίθενται μέχρι σήμερα στην υπηρεσία και προκειμένου να επιβεβαιωθεί η αναγκαιότητα εκτέλεσης των εργασιών, πριν την εκτέλεση αυτών πραγματοποιούνται επιτόπιες αυτοψίες των επιβλεπόντων μηχανικών, παρουσία του αιτούντα φορέα ή ιδιώτη.
Η Διεύθυνση Δασών Ρεθύμνης έχει εκδώσει την αρ. πρωτ. 3177/31-05-2019 σχετική οδηγία και υπάρχει διαρκής επικοινωνία και συνεργασία κατά την εξέλιξη των εργασιών, με παρουσία των κατά τόπους δασοφυλάκων. Επίσης υπάρχει συστηματική ενημέρωση και διαρκής συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και εκπροσώπους των τοπικών κοινοτήτων. Τηρείται φωτογραφικό αρχείο πριν και μετά τον καθαρισμό.
Σας ενημερώνουμε ότι πρόσφατα λάβαμε επιστολή από το ΜΦΙΚ προκειμένου να σταματήσουν οι εργασίες καθαρισμού στο Γεροπόταμο, στην οποία απαντήσαμε αναλυτικά για όλα τα θέματα που αφορούν την διαδικασία, τις αδειοδοτήσεις και την ανάγκη εκτέλεσης του εργασιών που συμβάλλουν στην ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής των ιδιοκτησιών-περιουσιών και στην προστασία της δημόσιας υγείας (επισυνάπτεται σχετική απάντηση).
Ως προαναφέρεται, οι εν λόγω εργασίες καθαρισμού από την φύση τους και από την κείμενη νομοθεσία δεν απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση, παρόλα αυτά δεν προβλέπεται καμία εργασία καθαρισμού στο τμήμα του Γεροποτάμου που ανήκει σε κηρυγμένη περιοχή Natura, ούτε στο τμήμα που ανήκει σε κηρυγμένο νησιώτικο υγροβιότοπο. Επίσης δεν εκτελούνται εργασίες καθαρισμού εκεί όπου συναντώνται νεροκολύμπες.
Διευκρινίζουμε επίσης ότι φωτογραφία που δημοσιεύτηκε στον τοπικό τύπο στην περιοχή της Βιράν Επισκοπής, δίπλα στον Ναό του Αγίου Δημητρίου, δεν αφορά εργασίες καθαρισμού ρέματος αλλά εκσκαφή προς ανακατασκευή του κατεστραμμένου από τη θεομηνία πτερυγότοιχου της γέφυρας της επαρχιακής οδού 32. Με τη συγκεκριμένη κατασκευή η οποία θα γίνει σε συνεργασία με την αρχαιολογική Υπηρεσία, θα προστατευθεί ο περίβολος του Ιερού Ναού.
Η υπηρεσία είναι ανοικτή σε σοβαρές προτάσεις που αφορούν τόσον τον τρόπο καθαρισμού, όσο και την αντιμετώπιση κάθε είδους αυθαίρετης ανθρώπινης επέμβασης που υποβαθμίζει το φυσικό περιβάλλον των ρεμάτων, που θέτει σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή, περιουσίες και την δημόσια υγεία.
