Το Ρέθυμνο αποχαιρέτησε τον Μανό Αστρινό

Η σύζυγός του Πόπη, τα παιδιά του, οι συγγενείς τους, δεκάδες φίλοι, συνεργάτες, άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, εκπρόσωποι φορέων του νομού και απλοί γνωστοί που τον γνώρισαν, τον σεβάστηκαν και τον αγάπησαν μέσα από την πολύχρονη προσφορά του, βρέθηκαν στον Ιερό Ναό Τεσσάρων Μαρτύρων για να τον αποχαιρετίσουν και να τον συνοδεύσουν στην τελευταία του κατοικία.
Ο Μανός Αστρινός πέρασε στην αιωνιότητα, όμως οι Ρεθεμνιώτες θα τον θυμούνται πάντα, καθώς υπήρξε αξιοσέβαστος και αγαπητός χάρις στην άφθαστη ευγένεια και στο ήθος του.
Υπηρέτησε τα κοινά και πρόσφερε σημαντικά στην πόλη τόσο μέσα από την πολυετή θητεία του στο Δήμο Ρεθύμνου, ως διευθυντής, όσο και ανιδιοτελώς μέσα από τον Σύνδεσμο Διαδόσεως Καλών Τεχνών, του οποίου υπήρξε πρόεδρος επί σειρά ετών.
Ανήκε στη γενιά εκείνη που ανδρώθηκε σε χρόνια πέτρινα κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο κι ήταν γόνος οικογενείας με τεράστιο πλούτο σε αρετές που κληροδοτούσε στους απογόνους της. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του με επιτυχία, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, παρά τις αντιξοότητες που αντιμετώπιζαν οι νέοι της εποχής του και στη συνέχεια υπηρέτησε την πατρίδα επί τριετία ως έφεδρος αξιωματικός.
Επιστρέφοντας στο Ρέθυμνο διορίστηκε στο Δήμο. Ήταν οι καιροί τέτοιοι που δεν υπήρχαν ούτε και οι στοιχειώδεις υποδομές. Αυτό έκανε το νεαρό επιστήμονα να καθιερώσει μεθόδους που αρχειοθετούσαν υποδειγματικά και βοηθούσαν κάθε τμήμα στο έργο του με περισσότερη ευκολία. Άλλωστε ήταν ο πρώτος επιστήμονας που διοριζόταν στο Δήμο και είχε βάλει στόχο να δικαιώσει τις σπουδές του και να αξιοποιήσει τις γνώσεις του προσφέροντας τις πολύτιμες υπηρεσίες του στους συνδημότες του.
Η παρουσία του γενικά έφερε έναν άλλο αέρα παντού σε όποιο κοινωνικό και πολιτιστικό τομέα ασχολήθηκε.
Στο Δήμο ήταν πάντα ο αναντικατάστατος και ο πολύτιμος κ. Αστρινός. Κανένας δεν μπορούσε να διαχειριστεί τα θέματα με τόση ακρίβεια και αποτελεσματικότητα.
Έτσι παρά το γεγονός ότι ποτέ δεν το επιδίωξε, το κύρος και η επιβλητικότητά του ήταν αυτά τα στοιχεία που κέρδιζαν αμέσως κάθε υψηλό επισκέπτη του Δήμου. Κι ευτύχησε επί της εποχής του να υποδεχτεί το Ρέθυμνο εξέχουσες προσωπικότητες της σύγχρονης ιστορίας.
Τον διέκρινε το αίσθημα του δικαίου, προσόν που του αναγνώριζαν οι συνεργάτες του όλων των βαθμίδων αλλά ήταν απόλυτος στα θέματα τάξης και ευπρέπειας. Γνώριζε όσο ελάχιστοι το πρωτόκολλο και ποτέ δεν μπορούσε να γίνει μια σοβαρή εκδήλωση χωρίς να ζητηθεί η γνώμη του και από άλλους θεσμικούς παράγοντες και εκτός Δήμου.
Μέσα από το Σύνδεσμο Διαδόσεως Καλών Τεχνών πρωτοστατούσε σε κάθε προσπάθεια πολιτιστικής αναβάθμισης και για πολλά χρόνια αγωνίστηκε με πάθος για τα προβλήματα του μνημείου που στεγάζει τις δραστηριότητες του Συνδέσμου και του Ωδείου Ρεθύμνου.
Ο Μάνος Αστρινός ευτύχησε να συνδέσει τη ζωή του με την Πόπη Τσάκωνα, την επιφανή φιλόλογο, που αναδείχτηκε άξια σύντροφος και πολύτιμη συνεργάτις του συζύγου της. Δημιούργησαν μια υποδειγματική οικογένεια που κοσμούν τρία χαριτωμένα παιδιά, τρεις επιστήμονες που η τοπική κοινωνία περιβάλλει με την αγάπη και την εκτίμησή της.
Εκ μέρους της οικογένειας, συγκλονισμένος τον αποχαιρέτισε ο γιος του Γιώργος, ο οποίος τόνισε ότι από τον πατέρα του εισέπραξε πολλές χαρές, πολλές λύπες και πολλές διδαχές. «Είμαι υπερήφανος που είμαι γιος του Μανού και της Ποπούλας. Θυμάμαι, όταν έφευγα φοιτητής μου είπε: «Γιωργάκι, να μην κάνεις παρέα με λύκους γιατί θα σε μάθουν να γρυλίζεις. Να κάνεις παρέα με αετούς, γιατί θα σε μάθουν να πετάς» είπε, μεταξύ άλλων.
Με δάκρυα στα μάτια, ο Γιώργος Αστρινός αναφέρθηκε στη στιγμή που ενημερώθηκε από το νοσοκομείο, για τον θάνατο του πατέρα του: «Στις 17:50 το απόγευμα, όταν χτύπησε το κινητό μου τηλέφωνο, ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που έτρεμα για το τι θα ακούσω. Η κοπέλα στο τηλέφωνο μου είπε: «Γιώργο, αυτή τη φορά δεν τα κατάφερε…». Ο μπαμπάς μου ήταν γνωστός σε όλους στο νοσοκομείο. Όμως, ο τρόπος που μου μίλησε στο τηλέφωνο η γιατρός από τη ΜΕΘ, ήταν τέτοιος ώστε θέλω να παρακαλέσω όλους, εκ μέρους της οικογένειας, να ενισχύσουν όσο μπορούν τη ΜΕΘ του νοσοκομείου μας, γιατί είναι διαμάντι και διαθέτει ανθρώπους διαμάντια».
Στον επικήδειο λόγο που εκφώνησε ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, ανέφερε τα εξής: «Κάθε φορά που αποχαιρετούμε έναν συνάνθρωπό μας που η ζωή του ήταν άρρηκτα συνυφασμένη με τη ζωή της πόλης μας, διατρέχουμε τον κίνδυνο, λόγω συναισθηματικής φόρτισης, να αποδώσουμε έναν ελλιπή απολογισμό της συνολικής προσφοράς του.
Άλλωστε όταν κάποιος συγκεντρώνει τόσες αρετές και τόσες ικανότητες και τις θέτει με τόση γενναιοδωρία στην υπηρεσία της κοινωνίας, δεν χρειάζεται αυτό τον απολογισμό, αφού αποτυπώματα του έργου του αναγνωρίζει εύκολα κανείς σε πολλές εκδηλώσεις του πνεύματος, του πολιτισμού και των τεχνών στο Ρέθυμνο.
Έτσι ήταν ο Μάνος Αστρινός. Ο κ. Μάνος που κέρδιζε πάντοτε χωρίς προσπάθεια την αγάπη, το σεβασμό και την εκτίμηση όλων όσοι είχαμε την τύχη να τον γνωρίσουμε, ως φίλο, ως συνεργάτη, ως ενεργό πολίτη που έφερε ακέραιη την κληρονομιά της ευγένειας, της αρχοντιάς, της γενναιοδωρίας, της γνώσης και της πίστης στα ιδανικά που πρέπει να διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις.
Οι αναμνήσεις μου από την προσωπικότητα του Μάνου Αστρινού ανάγονται στην εφηβική μου ηλικία. Από τότε μου έκανε εντύπωση ο συνδυασμός του σοβαρού και συνάμα προσηνή ανθρώπου, του πνευματικά καλλιεργημένου και απλού συνομιλητή, του ανθρώπου που ήξερε να βάζει όρια την ίδια ώρα που ενέπνεε τους νέους να κυνηγήσουν τα όνειρά τους, του δασκάλου στους νέους υπαλλήλους του Δήμου, στην υπηρεσία του οποίου αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του και του μαθητή, όταν επρόκειτο να διδαχθεί κάτι καινούριο ο ίδιος αφού δεν έπαψε ποτέ ν’ αναζητά τη γνώση.
Όταν ανέλαβα τα δημαρχιακά μου καθήκοντα, διαπίστωσα με πόση εκτίμηση και σεβασμό μιλούσαν οι εργαζόμενοι για τον τέως Διευθυντή του Δήμου, τον κ. Μανό, που ακόμη κι όταν συνταξιοδοτήθηκε συνέχιζε να εργάζεται εθελοντικά προσφέροντας τις υπηρεσίες του στην κοινωνία του Ρεθύμνου και τις αστείρευτες συμβουλές του στους υπαλλήλους, δημιουργώντας ένα κλίμα οικειότητας, σχεδόν οικογενειακό, που το είχαν όλοι ανάγκη. Δεν μου έκανε εντύπωση αυτή η διαπίστωση, αφού κι εγώ γνώριζα τη θερμή αφοσίωσή του σε κάθε τι που αναλάμβανε να διεκπεραιώσει και αφορούσε την ιστορία και την εξέλιξη της πόλης μας.
Η αγάπη του για την πόλη του Ρεθύμνου, ήταν αταλάντευτη, αδιαπραγμάτευτη και ξεκάθαρη.
Το εξαιρετικό αρχειακό υλικό που συγκέντρωσε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του αποτελεί για μας μια σπουδαία ιστορική παρακαταθήκη, την οποία ελπίζω να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε και να αναδείξουμε όπως πραγματικά της αξίζει και όπως και ο ίδιος θα ήθελε, ώστε οι επερχόμενες γενιές να έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίσουν την ιστορία της πόλης μας μέσα από τη δική του καθαρή ματιά.
Όπως επίσης συμμεριζόμαστε την αγωνία του και το ακατάπαυστο ενδιαφέρον του για το Μιναρέ Ρεθύμνου για την αναστήλωση του οποίου αγωνιζόταν μέχρι την ύστατη μέρα της ζωής του ως πρόεδρος του Συλλόγου Υπέρ Διαδόσεως Καλών Τεχνών αλλά και ως ευαίσθητος Ρεθυμνιώτης που νοιάζονταν για την προστασία των μνημείων της πόλης μας.
Νομίζω λοιπόν πως το καλύτερο μνημόσυνο για τον κ. Μανό θα ήταν η εκπλήρωση των δυο αυτών μεγάλων του επιθυμιών, της αποκατάστασης του Μιναρέ και της αξιοποίησης του πλούσιου αρχείου που με τόσο κόπο κι ευαισθησία συντήρησε όλα αυτά τα χρόνια. Αυτή είναι μια υπόσχεση που πρέπει όλοι μαζί να δώσουμε, σήμερα που τον συνοδεύουμε στην τελευταία κατοικία του και να την τηρήσουμε.
Αποχαιρετούμε λοιπόν, με βαθιά συγκίνηση τον αγαπημένο μας συμπολίτη Μανό Αστρινό, τον άνθρωπο που πλούτισε τα αισθήματά μας με την ευγένεια και τη γαλήνη του, που τροφοδότησε τις κοινές μας προσπάθειες για την πρόοδο της πόλης μας με τη γνώση του, την ανιδιοτελή προσφορά του και την αφειδώλευτη αγάπη του γι’ αυτήν, που μας κινητοποίησε με την ενέργειά του και την ακούραστη συνδρομή του σε κάθε δράση που αναδείκνυε την παράδοση και τον πολιτισμό του Ρεθύμνου, που τίμησε τους ρόλους με τους οποίους ευλογήθηκε ως σύζυγος, πατέρας και παππούς, ως εξέχον μέλος του δημοτικού συστήματος, ως πολίτης με ενεργή προσφορά ακόμη κι όταν η επιβαρυμένη υγεία του του επέβαλλε ανάπαυση και αποχή από τα κοινά.
Ο Μανός Αστρινός έγραψε τη δική του προσωπική ιστορία στο Ρέθυμνο. Μια ιστορία που θα τη θυμόμαστε και θα τη λέμε στα παιδιά μας κάθε φορά που θα αποφασίζουμε να τους μιλήσουμε για Ρεθυμνιώτες που δεν πρέπει ποτέ κανείς να ξεχάσει.
Ο Θεός ας αναπαύσει την ψυχή του και να δίνει κουράγιο στην οικογένεια και τους φίλους του να τιμούν τη μνήμη και το έργο του.
Καλό κατευόδιο αγαπητέ μας κ. Μανό. Η σκέψη μας και τα πιο θερμά μας αισθήματα θα σε συνοδεύσουν στο αιώνιο ταξίδι σου».
Εκ μέρους του Συνδέσμου Διαδόσεως Καλών Τεχνών, επικήδειο εκφώνησε ο αντιπρόεδρος του Δ.Σ. Ανδρέας Αντωνίου: «Είχα την τιμή σαν άνθρωπος να γνωρίσω τον κύριο Μανό Αστρινό. Δυστυχώς όμως το πλήρωμα του χρόνου δεν μου επέτρεψε να μεταλάβω όλα όσα θα μπορούσε απλόχερα να μου προσφέρει η πληθωρική πνευματικά προσωπικότητά του. Οπαδός της γνώσης, της τέχνης, της ιστορίας, της παράδοσης δεν δίσταζε από όποια θέση και αν κατείχε να υπηρετεί τις αξίες αυτές. Ειδικά όταν αυτές αφορούσαν την πόλη του το Ρέθυμνο.
Ως πρόεδρος του Συνδέσμου Διαδόσεως Καλών Τεχνών ο κ. Αστρινός έκανε αυτό που ήξερε καλύτερα. Να προασπίζει, να καλλιεργεί και να μεταλαμπαδεύει την αγάπη του για την τέχνη κυρίως όμως για την τέχνη στο Ρέθυμνο.
Φεύγοντας αφήνει πίσω του μια κληρονομιά σπουδαία. Ελπίζω η κοινωνία του Ρεθύμνου, όλοι εμείς, να αντιληφθούμε την απώλεια αυτή και να φανούμε άξιοι κληρονόμοι του.
Κύριε Αστρινέ σας ευχαριστούμε πολύ. Καλό ταξίδι».
Επίσης, για το ήθος και την προσφορά του μίλησε ο φίλος, συνεργάτης του και καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού Ωδείου Μπάμπης Πραματευτάκης: «Αγαπημένε μου φίλε
Είναι η πρώτη φορά, που δεν θα ζητήσω την πολύτιμη βοήθειά σου για να ανταποκριθώ σε ένα τόσο θλιβερό καθήκον. Γιατί είναι η μνήμη και η καρδιά μου, αυτή τη φορά, που καθοδηγούν το λόγο και τα συναισθήματά μου. Είχα την τύχη να περάσουν μέχρι σήμερα από τη ζωή μου άνθρωποι που σημάδεψαν τις μέρες και τους στόχους μου με την παρουσία τους. Αλλά κανένας δεν ήταν ο επιστήθιος φίλος, ο πολύτιμος συνεργάτης, κανένας δεν ήταν ο Μανός.
Η μνήμη με παρασύρει σε μέρες μακρινές που είχαμε την ευκαιρία να συμπορευθούμε σε κακές και καλές στιγμές. Ειλικρινά δεν μπορούσα να φανταστώ μια δραστηριότητά μου μέσα στο Ωδείο μας ή μακριά από αυτό, χωρίς τη σφραγίδα της δικής σου επιμέλειας. Έτσι κατάφερνα να προσεγγίσω το καλύτερο. Αναρίθμητες οι αρετές σου όσο και η αγάπη σου για το Ρέθυμνο και το Ωδείο μέσα στο οποίο πέρασες ένα μεγάλο μέρος της ζωής σου υπηρετώντας το.
Άραγε πως θα είναι το Ωδείο μας χωρίς εσένα τώρα Μανό μου.
Ήσουν πάντα παρόν σε κάθε κάλεσμα για πολιτιστική δράση. Και δεν έπαυα να σε καμαρώνω και να θαυμάζω την αξιοσύνη σου αρχειοθετώντας μια εκδήλωση. Ο πληρέστατος φάκελος με στοιχεία από κάθε μου εκδήλωση, ακόμα και αν δεν την είχαμε οργανώσει μαζί, ήταν το μεγαλύτερο δώρο.
Στις δυσκολίες μας είχαμε πάντα τον παρήγορο λόγο σου και στη χαρά μας την ευτυχία της παρουσίας σου.
Ακριβέ μου φίλε. Πρέπει να σε αποχαιρετήσω σήμερα, αλλά δεν νομίζω ότι μπορώ να το κάνω, γιατί θέλω να σε κρατήσω κοντά μου για να μοιραζόμαστε μαζί, εκεί σε μια γωνιά του Ωδείου μας συζητώντας πάντα τα προβλήματά του.
Όμως η πικρή πραγματικότητα είναι άλλη, Γι’ αυτό φίλε μου ώρα σου καλή. Σε συνοδεύει η αγάπη μας φωτίζοντας το σκοτεινό δρόμο που τώρα διαβαίνεις.
Καλότυχη η γειτονιά των αγγέλων που θα σε υποδεχτεί σε ένα κόσμο αρμονίας, αυτή την αρμονία που πάντα ήθελες να σε περιβάλει και που σου εξασφάλιζαν στην επίγεια ζωή σου η λατρευτή σου σύντροφος και τα χαρισματικά παιδιά σου.
Κατευόδιο φίλε ακριβέ. Η απουσία σου αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό, γιατί δεν υπάρχει κάτι αντάξιο να σε αναπληρώσει στην καρδιά και στην σκέψη μας».