Μια καταστροφική πυρκαγιά που έπληξε το νότιο Ρέθυμνο το 2011, κάνοντας στάχτη 25.000 στρέμματα γης με ελαιοκαλλιέργειες στην ευρύτερη περιοχή της Κρύα Βρύση, δεν στάθηκε ικανή να μπει εμπόδιο στα δημιουργικά σχέδια των κατοίκων της. Αντιθέτως, τους έδωσε ώθηση να επεξεργαστούν και τελικά να υλοποιήσουν τρόπους εναλλακτικής καλλιέργειας, προκειμένου να αξιοποιήσουν τις εκτάσεις τους, που είχαν αδιόρθωτα πληγεί, και να ανασυστήσουν τον οικονομικό ιστό της περιοχής. Αποφάσισαν, έτσι, να ζητήσουν τη συμβολή ειδικών επιστημόνων, προκειμένου να τους προταθούν ενδεδειγμένες λύσεις για καλλιέργειες στο ταλαιπωρημένο αυτό έδαφος. Με εμπεριστατωμένη επιστημονική γεωτεχνική βοήθεια, πολύ μεράκι και υπομονή, δύο χρόνια αργότερα, το 2013, δημιουργήθηκε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Φραγκόσυκου και Εναλλακτικών Καλλιεργειών «Κέδρος», που μεταμόρφωσε το σεληνικό από την πυρκαγιά τοπίο σε μια οργανωμένη καλλιεργητική έκταση 260 στρεμμάτων φραγκόσυκου δίνοντας ταυτόχρονα νέα πνοή στον τόπο και προοπτική οικονομικής ανάτασης στους μετόχους του συνεταιρισμού.
Οι εξήντα και πλέον καλλιεργητές του Συνεταιρισμού, στον καθένα από τους οποίους αντιστοιχούν περίπου διακόσια σαράντα φυτά, στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι νέοι άνθρωποι που μέχρι πρότινος δεν είχαν καμία σχέση με το επάγγελμα του αγρότη. Μέχρι 35 ετών οι περισσότεροι, με πανεπιστημιακή εκπαίδευση, μέσα από την οργανωμένη, συλλογική προσπάθεια, διέβλεψαν προοπτικές που μπορούν να δώσουν ώθηση στην τοπική οικονομία και να αποφέρουν στους ίδιους οφέλη, δίνοντάς τους παράλληλα διέξοδο από το πρόβλημα της ανεργίας.
Σήμερα μετά από δύο χρόνια εντατικής προσπάθειας, είναι σε θέση να κάνουν τον σχεδιασμό για την διάθεση του υψηλού προδιαγραφών προϊόντος τους, το οποίο μέσα στην επόμενη χρονιά αναμένεται να καλύπτει ένα μεγάλο μέρος της εγχώριας αγοράς, ενώ υπάρχει σχεδιασμός και για δημιουργία δικτύου εξαγωγών. Ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, Νίκος Βαβουράκης, μιλώντας στην εφημερίδα από το περίπτερο που διατηρεί ο «Κέδρος» στην Γιορτή Κρητικής Διατροφής, επεσήμανε τη θετική ανταπόκριση των καταναλωτών σε ένα μέχρι πρότινος άγνωστο για την αγορά προϊόν. Τόνισε, επίσης, πώς οι καλλιέργεια φραγκόσυκου, επιλέχτηκε μιας και μπορεί να αποτελέσει ένα είδος αντιπυρικής ζώνης για μια περιοχή που πλήττεται συχνά από καταστρεπτικές πυρκαγιές, ενώ παράλληλα ανοίγει και νέους ορίζοντες για την απασχόληση στον πρωτογενή τομέα για τους νέους ανθρώπους της περιοχής.
«Ξεκινήσαμε τη δημιουργία του Συνεταιρισμού μας το 2013. Αριθμούμε σήμερα εξήντα συνεταίρους που καλλιεργούμε φραγκόσυκα σε μια έκταση 260 στρεμμάτων. Η προσπάθεια ξεκίνησε μετά από μια μεγάλη πυρκαγιά που έγινε το 2011 και κατέστρεψε ολοσχερώς την γύρω από την Κρύα Βρύση περιοχή. Σκεφτήκαμε διάφορες εναλλακτικές για να ξαναζωντανέψουμε την περιοχή και μεταξύ αυτών και την καλλιέργεια φραγκόσυκου. Το φραγκόσυκο έχει το πλεονέκτημα ότι αντέχει περισσότερο από τις ελιές στην φωτιά και η δική μας περιοχή είναι μια περιοχή που πλήττεται πολύ συχνά από τις πυρκαγιές. Το φραγκόσυκο για μια περιοχή που στατιστικά πλήττεται από μια μεγάλη πυρκαγιά κάθε πέντε χρόνια λειτουργεί και σαν αντιπυρική ζώνη, άρα η επιλογή του αν και όχι μονόδρομος, σίγουρα ήταν από τις πιο καλές λύσεις για εμάς. Στο συνεταιρισμό μπήκαν και πολλά νέα παιδιά που λόγω των δύσκολων οικονομικών συνθηκών δεν είχαν δουλειές. Τα περισσότερα εξάλλου μέλη του Συνεταιρισμού μας είναι κάτω από 35 χρόνων και πτυχιούχοι» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στους στόχους του Συνεταιρισμού το επόμενο διάστημα και στην προσδοκία όσων παραγωγών ασχολούνται με την εναλλακτική αυτή καλλιέργεια, ο κ. Βαβουράκης, διευκρίνισε ότι αν και η παρούσα παραγωγή κινείται ακόμα σε χαμηλή κλίμακα, εντούτοις του χρόνου θα είναι σε θέση να καλύψουν ικανοποιητικό ποσοστό της ζήτησης στην εγχώρια αγορά, ενώ έχουν ήδη ξεκινήσει τις προωθητικές ενέργειες και τις συζητήσεις με μεγάλες εταιρείες για την απορρόφηση του προϊόντος. Επεσήμανε, επίσης, ότι ο Συνεταιρισμός έχει σχεδιάσει και την παραγωγή παράγωγων από το φραγκόσυκο προϊόντων, όπως χυμοί, γλυκά, ακόμα και αλεύρι. «Είμαστε στον δεύτερο χρόνο της καλλιέργειας για τον λόγο αυτό φέτος η παραγωγή μας είναι ακόμα μικρή, όμως την ελάχιστη αυτή παραγωγή την χρησιμοποιούμε αποσκοπώντας στο να γνωρίσει ο κόσμος το φραγκόσυκο. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, τον επόμενο χρόνο θα έχουμε μια παραγωγή σε αξιοπρεπή επίπεδα, με στόχο να τη διαθέσουμε στην αγορά τόσο την εγχώρια όσο και του εξωτερικού. Στοχεύουμε στο να τυποποιούμε το προϊόν μας σε δική μας μονάδα. Ανάλογα με το βάρος τους τα φραγκόσυκα θα επιλέγονται είτε για να βγαίνουν στην αγορά ως φρούτο, είτε για να τραβούν τον δρόμο προς την μεταποίησή τους και τη δημιουργία παράγωγων προϊόντων. Το πλάνο μας είναι να κάνουμε παραγωγή μαρμελάδας, χυμών, γλυκών αλλά και ενός ελαίου από τον καρπό του που χρησιμοποιείται ευρέως στην φαρμακοβιομηχανία και την αρωματοποιεία, καθώς επίσης και ενός αλευριού χωρίς γλουτένη που είναι περιζήτητο. Στην Ελλάδα το φραγκόσυκο δεν είναι ένα προϊόν ευρέως γνωστό. Παρ’ ολ’ αυτά, όμως σε μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ γίνεται εισαγωγή περίπου πέντε χιλιάδων τόνων. Εμείς στοχεύουμε στο να καλύψουμε αυτή την αγορά. Του χρόνου τον Αύγουστο η παραγωγή μας θα είναι σε θέση να ικανοποιήσει μεγάλο μέρος των αναγκών αυτών. Για αυτό έχουμε ήδη κάνει ενέργειες για συμβολαιακή καλλιέργεια, δηλαδή να διαθέτουμε συγκεκριμένων προδιαγραφών προϊόντα σε συγκεκριμένες ποσότητες σε κάποιες μεγάλες εταιρείες».
Αξίζει να σημειωθεί ότι στα μελλοντικά σχέδια του Συνεταιρισμού είναι και η ενασχόληση με άλλες εναλλακτικές καλλιέργειες, όπως τα βότανα.
