Η απασχόληση στον τουρισμό στην Ελλάδα αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία 30 χρόνια με μέσο ετήσιο ρυθμό 2,8%, σύμφωνα με μελέτη του SETE Intelligence, με θέμα: «Μακροχρόνιες τάσεις (1983-2016) απασχόλησης στον τουρισμό και στους λοιπούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας».
Από τη μελέτη προκύπτει ότι η αυξητική τάση εντάθηκε από το 2014 και μετά, όταν και ολοκληρώθηκε η μεταστροφή του σε έναν κατ’ εξοχήν εξωστρεφή, διεθνώς ανταγωνιστικό, τομέα. Κατά τη διάρκεια του 2016, η απασχόληση στον τουρισμό έφθασε στο υψηλότερο επίπεδο (341,2 χιλ.) από την αρχή της έρευνας εργατικού δυναμικού, υπερβαίνοντας το προηγούμενο υψηλό σημείο του 2008 (322 χιλ.).
Παράλληλα, όπως επισημαίνει ο ΣΕΤΕ, η παρατηρούμενη αύξηση της μερικής απασχόλησης στον τουρισμό, μετά την ανάκαμψή του το 2013, ως αποτέλεσμα των διαρθρωτικών αλλαγών στην αγορά εργασίας, δεν είναι εις βάρος, αλλά επιπρόσθετη της πλήρους απασχόλησης, η οποία καταγράφει επίσης αύξηση.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω εξελίξεων και της παράλληλης μείωσης της απασχόλησης στους υπόλοιπους τομείς, η συμμετοχή του τουρισμού στην απασχόληση ανέβηκε από 3,9% το 1983 σε 9,3% το 2016.
Επίσης, το 3ο τρίμηνο του 2016, η απασχόληση στον τουρισμό αντιπροσώπευε το 10,2% της συνολικής απασχόλησης κατέχοντας την 3η θέση μετά το εμπόριο (17,8%) και τον πρωτογενή τομέα (12,2%), αλλά μπροστά από την μεταποίηση (9,5%) και τον δημόσιο τομέα (8,9%).
Διαχρονικά, και σε σχέση με τους άλλους κλάδους, η απασχόληση στον τουρισμό αυξάνει με μεγαλύτερους ρυθμούς ή μειώνεται με μικρότερους δείχνοντας την δυναμική του κλάδου ως φορέα απασχόλησης.
Η απασχόληση στον τουρισμό ανέκαμψε μετά το 2014 και μάλιστα με πολύ υψηλούς ρυθμούς (2014/2013: +14,6%, 2015/2014: +9,6% και 2016/2015: +4,8%), ακολουθώντας τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης του εισερχόμενου τουρισμού:
• 2014: +23% αφίξεις και +10,2% έσοδα,
• 2015: +7,6% αφίξεις και + 5,5% έσοδα,
• 2016: +5,1% αφίξεις και 6,8% έσοδα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η αύξηση της απασχόλησης στον τουρισμό υπερβαίνει την αύξηση των εσόδων και προσεγγίζει αυτή των αφίξεων.
Μεταξύ 2009-2013 παρατηρείται μείωση των απασχολούμενων τόσο στον τουρισμό (-23,6%) όσο και στους λοιπούς κλάδους (-24,9%), ενώ από το 2014 η πλήρης απασχόληση στον τουρισμό ανακάμπτει με υψηλούς ετήσιους ρυθμούς, +12,2% το 2014, +7,6% το 2015 και +3,0% το 2016, ενώ στους λοιπούς κλάδους η ανάκαμψη επήλθε αργότερα (2015: +1,6% και 2016: +1,2%) και πολύ ηπιότερα. Αναφορικά με τις τουριστικές Περιφέρειες, η Κεντρική Μακεδονία και το Νότιο Αιγαίο για το 2015 καταγράφουν τις υψηλότερες αυξήσεις απασχολούμενων στο σύνολο των Περιφερειών+6,6% και + 6,9% αντίστοιχα, ενώ και τα Ιόνια Νησιά καταγράφουν αύξηση αν και μικρότερη +2,6%.
Για το 2016 η εικόνα στις παραπάνω Περιφέρειες είναι μικτή με την Κρήτη +5,5%, τα Ιόνια Νησιά +3,8% και την Κεντρική Μακεδονία +3,0% να καταγράφουν αύξηση και το Νότιο Αιγαίο μείωση -1,9%. Η αύξηση που παρατηρείται το 2015 και το 2016 στις Περιφέρειες αυτές οφείλεται εν πολλοίς στον τουριστικό κλάδο (έμμεσα και άμεσα. Αναφορικά με τις μακροχρόνιες τάσεις (1988 -2016) στις 13 Περιφέρειες, ο σύνθετος ετήσιος ρυθμός μεταβολής της απασχόλησης: είναι θετικός στον τουρισμό (από 0,7% έως 3,3%), κυμαίνεται από -1,1% έως 1,5% στους λοιπούς κλάδους.
Αξιοσημείωτο είναι ότι στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, αν και αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό της Ελλάδος, ο ρυθμός ανάπτυξης της απασχόλησης στον τουρισμό είναι από τους χαμηλότερους (2,0%), πιθανότατα λόγω του ότι ήδη το 1988 η Ρόδος και η Κως είχαν έντονη τουριστική δραστηριότητα αλλά και λόγω του ότι ο τουρισμός στην Κω επλήγη έντονα το 2016 λόγω των προσφυγικών / μεταναστευτικών ροών.
Το 2016 ο τουρισμός στις τρεις νησιωτικές Περιφέρειες της χώρας που υποδέχονται τον μεγαλύτερο όγκο τουριστών συμβάλλει σε άνω του 15,9% της άμεσης απασχόλησης που καταγράφεται στις Περιφέρειες αυτές. Στις υπόλοιπες Περιφέρειες η συνεισφορά του τουρισμού είναι μικρότερη παρόλα αυτά συμβάλλει σε σημαντικά ποσοστά μεταξύ 6,7% και 11,6%.
Αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι από το 2008 και παρά την μείωση της απασχόλησης που μεσολάβησε έως και το 2013, η απασχόληση στον τουρισμό το 2016 είναι αυξημένη στις Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου (+9,9%), της Κρήτης (+8,0%) και της Κεντρικής Μακεδονίας (+18,5%) και μειωμένη στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (-2,1%). Αντίθετα, στους λοιπούς κλάδους είναι πτωτική (-8,6%, -22,0%, -20,8%, -16,5% αντίστοιχα).
Τέλος, κοινό χαρακτηριστικό και των 4 Περιφερειών είναι ότι τα έτη 2014, 2015 και 2016 η πορεία της απασχόλησης κινείται θετικά με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης με εξαίρεση την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου για το 2015 που καταγράφει μείωση -9,8%, πιθανότατα λόγω ου πλήγματος του τουρισμού στην Κω λόγω των προσφυγικών ροών και της διαχείρισής τους.
Τέλος, στους 3 κύριους νησιωτικούς προορισμούς, τα τελευταία 30 χρόνια, ο τουρισμός συμβάλλει σταθερά με περισσότερο από 10,0% επί του συνόλου των απασχολούμενων .
Ειδικά, για το 2016 ο τουρισμός συμβάλει το 23,0% των απασχολούμενων στα Ιόνια Νησιά, το 23,2% στο Νότιο Αιγαίο και το 15,9% στην Κρήτη.
Σε δηλώσεις του ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Α. Ρέτσος σημείωσε πως από την αρχή της κρίσης, ο τουρισμός έχει δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, έχει συμβάλλει στη μείωση της ανεργίας, ιδιαίτερα για κοινωνικές ομάδες μειωμένης απασχόλησης, όπως οι γυναίκες και οι νέοι και συνεχίζει να στηρίζει, τα τοπικά – οικογενειακά εισοδήματα.
«Είναι καθήκον μας να συνεχίσουμε, ακόμα πιο συστηματικά, να υπηρετούμε τον καταλυτικό ρόλο που έχουμε αναλάβει για την ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών, καθώς και την ενίσχυση του κοινωνικού αποτυπώματος και της καλλιέργειας τουριστικής συνείδησης. Οφείλουμε και θα είμαστε παρόντες στις τοπικές κοινωνίες, με συνεχή προσφορά και αλληλεπίδραση. Με σχέσεις εμπιστοσύνης και αμοιβαιότητας» πρόσθεσε.
Σημειώνεται πως η μελέτη, βασίζεται στα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ και αποτυπώνει τη μακροχρόνια τάση της απασχόλησης στην Ελλάδα, ανά μορφή απασχόλησης (πλήρους-μερικής) και ανά περιφέρεια.
