Στην Ιταλία βρέθηκε, από τις 10 έως και τις 15 Ιανουαρίου 2022, ομάδα μαθητών/τριών του 5ου Γυμνασίου Ρεθύμνου «Αρσάνιο Γυμνάσιο» στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ KA2 με τίτλο «Be human, be eco: grow in a sustainable environment».
Στο πρόγραμμα και τις δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν, συμμετείχαν επίσης τα σχολεία Liceul Teoretic «Tudor Arghezi» (Ρουμανία), Agrupamento de Escolas de Alfândega da Fé (Πορτογαλία) και Istitutο Omnicomprensivo Marsicovetere, (Ιταλία), το οποίο είναι και ο συντονιστής του εν λόγω προγράμματος.
Η ανάγκη ευαισθητοποίησης των νέων – σε εποχές υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων – ώστε να υποστηρίξουν την προσωπική τους ανάπτυξη σε σχέση με την περιβαλλοντική και την πολιτιστική κληρονομιά, διατηρώντας ισορροπημένη την οικονομική ανάπτυξη και το οικολογικό σύστημα, τέθηκε στο επίκεντρο του προγράμματος που έχει περιβαλλοντικό θέμα και χαρακτήρα.
Ειδικότερα, κατά την παραμονή τους στην Ιταλία οι μαθητές/τριες ασχολήθηκαν με τη θεματική «Human footprint versus nature», δηλαδή το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του ανθρώπου στη φύση. Το θέμα αυτό έχει ιδιαίτερη βαρύτητα στην περιοχή της Basilicata, όπου βρίσκεται το ιταλικό σχολείο-εταίρος, καθώς στη συγκεκριμένη επαρχία γίνονται εξορύξεις πετρελαίου που καλύπτουν σημαντικό ποσοστό της εγχώριας κατανάλωσης. Με αφορμή τη σημαντική αυτή ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση, οι μαθητές/τριες κλήθηκαν να προβληματιστούν και να προετοιμάσουν ερωτήσεις για την επικείμενη «συνέντευξη τύπου» με τον δήμαρχο, την τοπική αυτοδιοίκηση και περιβαλλοντικούς φορείς.
Αφού πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις σε σημεία ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος στην ευρύτερη περιοχή της Potenza, ώστε τα παιδιά να μπορέσουν να δημιουργήσουν μια συνολική εικόνα και να συνεκτιμήσουν όλους τους παράγοντες, ανέλαβαν ρόλο «δημοσιογράφου για μια μέρα». Εκεί οι μαθητές/τριες έθεσαν ερωτήματα σχετικά με τις δράσεις που πραγματοποιούνται για την προστασία του περιβάλλοντος στην περιοχή, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι αρνητικές συνέπειες της υπερεκμετάλλευσης του υπεδάφους.
Το πρόγραμμα των έξι ημερών ήταν γεμάτο και πολύ ενδιαφέρον. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν τα παιδιά «Η πρώτη μέρα, ημέρα ταξιδιού, ήταν μεν κουραστική, αλλά και μαγευτική. Μας δόθηκε η ευκαιρία να ξεναγηθούμε στην πρωτεύουσα της Ιταλίας, τη Ρώμη, και να θαυμάσουμε την ομορφιά και μοναδικότητά της. Επισκεφθήκαμε πολλά αξιοθέατα, όπως την Piazza Navona με την περίφημη κρήνη και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της, την Κρήνη των τεσσάρων ποταμών, το Κολοσσαίο και τον λόφο Gianicolo, απ’ όπου απολαύσαμε την πανοραμική θέα προς το κέντρο της πόλης με τους τρούλους και τα καμπαναριά της.
Τις επόμενες ημέρες τις περάσαμε στην Villa D’Agri, που ήταν και ο κύριος προορισμός μας. Την πρώτη μέρα στο σχολείο, είχε προετοιμαστεί μία εντυπωσιακή τελετή υποδοχής από τη διευθύντρια, τους καθηγητές, τους μαθητές, με προσκεκλημένο και τον δήμαρχο, όπου έγινε αναφορά στην αναγκαστική παύση του προγράμματος για δύο έτη, λόγω της πανδημίας, αλλά και στη μεγάλη χαρά και ανακούφιση, όταν κατέστη επιτέλους δυνατή η συνέχισή του. Στη συνέχεια τα σχολεία-εταίροι παρουσίασαν τον τόπο, τα σχολεία και τις δράσεις τους.
Τα απογεύματα, μετά το μεσημεριανό (και φυσικά πεντανόστιμο, τυπικό ιταλικό) φαγητό που μας προσφερόταν σε μια trattoria κοντά στο σχολείο, είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα την Villa D’Agri και τα περίχωρά της. Μαθητές και καθηγητές του σχολείου μάς συνόδευαν και μας ξεναγούσαν σε αξιοθέατα της περιοχής και σε επιλεγμένους προορισμούς βάση του προγράμματος».
«Αυτό που μου άρεσε περισσότερο ήταν όταν επικοινωνούσαμε και συνεργαζόμασταν με παιδιά διαφορετικών εθνικοτήτων, για παράδειγμα στις ομάδες εργασίας και στις παρουσιάσεις που κάναμε» αναφέρει μεταξύ άλλων η μαθήτρια Χατζηκωνσταντίνου Μαρία.
Η μαθήτρια Παντελιδάκη Άννα θυμάται: «Επισκεφτήκαμε πολλά μέρη στην Ιταλία, όπως την Ματέρα, πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2019 και γνωστή για τις κατοικίες στους βράχους μέχρι και τη δεκαετία του ΄50, την τεχνητή λίμνη «Lago del Pertusillo», ένα τεράστιο κι εντυπωσιακό φράγμα, τον αρχαιολογικό χώρο Grumentum και το παρακείμενο μουσείο, όπου σε πολλά ευρήματα/αγάλματα έχει χρησιμοποιηθεί μάρμαρο Πάρου! Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι η περιοχή γύρω από τη Villa D’Agri αποτελούσε μέρος της Μεγάλης Ελλάδας (Magna Grecia). Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό: Το γεγονός ότι ήρθαμε σε επαφή με παιδιά από άλλες χώρες και το δέσιμο που υπήρξε μεταξύ μας ήταν το πιο υπέροχο απ’ όλα! Χάρηκα παρά πολύ που μου δόθηκε μια ευκαιρία για ένα τέτοιο καταπληκτικό ταξίδι».
Τελειώνοντας, θα μας μείνουν αξέχαστα, επισημαίνουν μεταξύ άλλων οι μαθητές και οι μαθήτριες που έλαβαν μέρος: α) η ζεστή υποδοχή στο σχολείο και η φιλοξενία τους, β) η συνεργασία και η συμμετοχή των καθηγητών/τριών όλων των σχολείων-εταίρων προκειμένου να επιτύχουν το μέγιστο δυνατό των στόχων και των δράσεων που είχαν προγραμματιστεί, αλλά και να μας ευχαριστήσουν όλους, γ) η προθυμία των μαθητών από τα συνεργαζόμενα σχολεία για επικοινωνία και ανταλλαγή και οι στιγμές χαράς και γέλιου που μοιραστήκαμε και δ) η συγκινητική αποχαιρετιστήρια εκδήλωση με την απονομή των βεβαιώσεων συμμετοχής στο πρόγραμμα.
Συμφωνούμε λοιπόν όλοι και όλες με την άποψη της μαθήτριας Καρδαμίτση Ευαγγελίας: «Αυτή η εκδρομή στην Ιταλία θα μου μείνει αξέχαστη, αφού έκανα πολλούς νέους φίλους, με τους οποίους έχουμε τελικά τόσα κοινά… περάσαμε υπέροχα και κρατάμε μόνο θετικές αναμνήσεις!»
Στην ανταλλαγή συμμετείχαν οι μαθητές/τριες της Γ’ τάξης, μέλη της περιβαλλοντικής ομάδας του σχολείου: Δαφέρμος Αριστείδης, Καλλιάνη Μαρία, Καρδαμίτση Ευαγγελία , Λυρή Μαρία-Ανδριάννα, Παντελιδάκη Άννα, Πέππα Βασιλική, Χατζηκωνσταντίνου Μαρία και συνόδευσαν οι καθηγήτριες Χελιουδάκη Ελένη και Χρονάκη Χριστίνα.
Aπό το 5ο Γυμνάσιο Ρεθύμνου «Αρσάνιο Γυμνάσιο»