Τον τελευταίο καιρό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχει μια αντιπολιτευόμενη φράση που αναφέρεται στο τέλος κάθε επικριτικής αναφοράς (είτε δικαιολογημένης, είτε άστοχης) για τους χειρισμούς της κυβέρνησης στη διαχείριση της πανδημίας. «Από τύχη ζούμε ακόμα». Είναι μια φράση που προσπαθεί να αντισταθμίσει επικοινωνιακά εκείνη που ακούγεται από μεγάλο μέρος της κοινωνίας, αυτή του «τι θα γινόταν αν».
Κανείς δεν αρνείται την έννοια της «τύχης». Όπως εξάλλου έλεγε ο Νικολό Μακιαβέλι τον 16ο αιώνα, υπάρχουν δύο βασικές δυνάμεις που καθορίζουν τις ιστορικές εξελίξεις. Η τύχη (fortuna), με την έννοια της ευνοϊκής συγκυρίας και η ικανότητα-αρετή (virtu), με την έννοια των πολιτικών δεξιοτήτων που επιτρέπουν την παρέμβαση στη συγκυρία. Σίγουρα λοιπόν υπάρχει τύχη και ατυχία όσον αφορά της γενικότερες συνθήκες που επικρατούν σε μια δεδομένη ιστορική στιγμή.
Για παράδειγμα, είναι θέμα τύχης να πορεύεσαι πολιτικά εντός μιας συγκυρίας οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, αλλά είναι θέμα δεξιοτήτων το πως θα εκμεταλλευτείς αυτή την «τύχη» για να έχεις τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Είναι ατυχία να βρεθείς αντιμέτωπος ιστορικά με την διαχείριση μιας κρίσης (οικονομικής, μεταναστευτικής, υγειονομικής, φυσικής καταστροφής κτλ.), αλλά ο τρόπος διαχείρισής της δεν έχει να κάνει καθόλου με την τύχη ή την ατυχία. Έχει να κάνει κατά κύριο λόγο με τις ικανότητες εκείνων που λαμβάνουν τις πολιτικές αποφάσεις.
Όλοι αυτοί που πιστεύουν ότι από «τύχη» έχουμε γλυτώσει τα χειρότερα στην πανδημική κρίση, είναι οι ίδιοι που σχεδόν ένα χρόνο πριν έλεγαν ότι από «τύχη» γλυτώσαμε την έξαρση του κορονοϊού επειδή η Ελλάδα βρίσκεται στα Βαλκάνια. Είναι επίσης οι ίδιοι που πιστεύουν σε ιδεοληπτικές ουτοπίες και που πίστευαν ότι οι αγορές θα παρακαλάνε να μας δανείσουν υπό τους ήχους των νταουλιών. Είναι οι ίδιοι που πιστεύουν ότι ο ιός κολλάει παντού εκτός από τα συλλαλητήρια ή που αξίζει να πάρουμε το ρίσκο να κολλήσουμε σε αυτά. Και αν το αναλύσουμε σε βάθος, όλοι αυτοί που πιστεύουν ότι γλυτώσαμε από «τύχη», διαπιστώνεται πόσα πολλά κοινά έχουν με όλους εκείνους που πιστεύουν ότι γλυτώσαμε επειδή δεν υπάρχει κορονοϊός.
Στο ίδιο πνεύμα μάλλον και ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος είπε στην πρόσφατη συνέντευξη του ότι εφόσον νομοθετεί η βουλή, πρέπει να δεχόμαστε και τα συλλαλητήρια. «Εκτός αν αποφασίσουμε ότι η Βουλή θα αναστείλει τις εργασίες της και θα νομοθετεί μονάχα για ζητήματα που αφορούν την πανδημία. Να μην υπάρχουν τότε ούτε συγκεντρώσεις ούτε διαμαρτυρίες», όπως είπε χαρακτηριστικά. Σε αυτήν την «τύχη» λοιπόν προτείνει ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αφεθεί η λειτουργία του κράτους και να μην προβαίνει η κυβέρνηση στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις (τις οποίες ψηφίστηκε από τους πολίτες για να υλοποιήσει), λες και το μοναδικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή η χώρα είναι η πανδημία.
Στην λήψη πολιτικών αποφάσεων δεν υπάρχει τύχη ή ατυχία. Υπάρχει πρόβλημα – δράση – αποτέλεσμα. Δηλαδή ο χαρακτηρισμός ενός ζητήματος ως πρόβλημα, η εφαρμογή πολιτικών επίλυσης του βάσει στόχων και η αξιολόγηση των επιλεγμένων πολιτικών με βάση την αποτελεσματικότητας τους. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι 23η (από 27 χώρες) στην ΕΕ σε θανάτους ανά πληθυσμό από COVID-19. Επίσης η Ελλάδα είναι 11η στην ΕΕ σε εμβολιασμένους πολίτες ανά πληθυσμό, τρεις θέσεις πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Καλό θα είναι να προσέχουν όσοι βαφτίζουν ως «τύχη» τα καλά αποτελέσματα. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί εύκολα να «ξεπλένουν» τα κακά ως «ατυχία».