Το άλογο, το σιτάρι, οι πάπυροι και οι μούμιες!
Κανείς δεν διαφωνεί πως η Μεσόγειος ήταν η κοιτίδα Πανάρχαιων πολιτισμών.
Αν η Μεσοποταμία και οι κοιλάδες του σημερινού Ιράκ ήταν οι τόποι όπου άνθισαν οι πρώτοι πολιτισμοί, η Αρχαία Αίγυπτος ήταν η επόμενη περιοχή όπου οι νεότεροι πολιτισμοί εμεγαλούργησαν!
Αν τα πρώτα οικόσιτα ζώα, όπως το πρόβατο και το άλογο, αλλά και το πρώτο καλλιεργήσιμο φυτό που ήταν το σιτάρι εξημερώθηκαν στη Μεσοποταμία την 8η χιλιετία π.Χ., στην Αρχαία Αίγυπτο αρκετούς αιώνες αργότερα, ανακαλύφθηκε η γραφή στους παπύρους που χάρις σ’ αυτήν διασώθηκαν εκατομμύρια αρχαία τεκμήρια και πληροφορίες.
Ακόμη οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι γνώριζαν και εκτελούσαν χειρουργικές πράξεις στο ανθρώπινο σώμα, όπως επίσης και συνθήκες αφαίμαξης για θεραπευτικούς λόγους αλλά και ταρίχευσης των σημαντικών τους νεκρών!
Το νησί με τα αετόμορφα ψηλά βουνά!
Ανάμεσα σε αυτές τις περιοχές όπου επραγματόνουνταν οι τρομακτικές αυτές ανακαλύψεις του τότε γνωστού κόσμου, υπήρχε ένα νησί που ήταν στο σταυροδρόμι των δρόμων επικοινωνίας των σπουδαίων αυτών πολιτισμών.
Οι κάτοικοι αυτού του νησιού με τις ατείχιστες πόλεις, ήταν ένας λαός ριψοκίνδυνος πλασμένοι στο να μην λογαριάζουν δυσκολίες και κινδύνους.
Το νησί τους, με την κακοτράχαλη τοπιογραφία και τις ελάχιστες πεδιάδες δεν είχε τη δυνατότητα να τους εξασφαλίζει τις αναγκαίες ποσότητες τροφής για αυτούς και τις οικογένειές τους.
Πράγματι η πρώτη θωριά του νησιού από τη θάλασσα σου επιφυλάσσει μεγάλη έκπληξη. Αυτό που αλήθεια αντικρίζεις είναι μόνο βουνά!
Το ορεινό του ανάγλυφου και οι λίγες εκτάσεις γης που επροσφέρονταν για καλλιέργεια τους ανάγκασε να σκεφτούν τη θάλασσα σαν το χώρο που θα τους έβγαζε από τις συνθήκες της δύσκολης διαβίωσης.
Εξ άλλου ούτε και το κυνήγι μπορούσε να τους εξασφαλίζει επάρκεια τροφής, αφού η λιγοστή χλωρίδα των εκτάσεων του νησιού τους δεν επέτρεπε σε μεγαλόσωμα άγρια ζώα να μπορέσουν να ζήσουν να αναπτυχθούν και να πολλαπλασιαστούν με εκείνες τις ισχνές συνθήκες διατροφής.
Έτσι δεν υπήρχαν ούτε αγριογούρουνα, ούτε αγριοβούβαλοι, μα ούτε και ελάφια, ζαρκάδια ή αντιλόπες που θα μπορούσαν να τους αποδίδουν ικανές ποσότητες τροφής. Όπως βέβαια δεν υπήρχαν και μεγαλόσωμα πουλιά, όπως αγριόπαπιες, αγριόχηνες, αλλά ούτε και «Στυμφαλίδες όρνιθες», αφού δεν υπήρχαν λίμνες και μεγάλα ποτάμια, όπου θα διαχείμαζαν.
Οι ναυτικοί και η «μεγάλη πράσινη θάλασσα»
Αντίθετα υπήρχαν μεγάλα δέντρα που αντέχουν στη ξηρασία, όπως οι κέδροι, τα κυπαρίσσια, οι πεύκοι, οι πρίνοι, οι αζιλακιές, οι τρικοκιές και οι βελανιδιές, στις δασωμένες πλαγιές των μεγάλων τους βουνών.
Έτσι λοιπόν, αφού δεν ήταν φιλοπόλεμοι όπως ισχυρίζονται οι ιστορικοί ερευνητές θα έπρεπε τα αγαθά που τους ήταν απαραίτητα να τα αποκτούν με ειρηνικό τρόπο, και από άλλους τόπους.
Ακολουθώντας τη μοίρα τους στον τόπο που τους έταξε, αποφάσισαν να γίνουν μεγάλοι ταξιδευτές στη «Μεγάλη Πράσινη Θάλασσα», όπως έλεγαν τη Μεσόγειο οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι! Τα δάση τους με τα λυγερόκορμα δέντρα, τους προμήθευαν ξυλεία, για να ναυπηγήσουν γρήγορα καράβια και να αναδειχτούν σε τρομερούς ναυτικούς.
Όργωναν ολόκληρη τη Μεσόγειο από τις Ηράκλειες στήλες -το σημερινό Γιβραλτάρ- ως και τη Τύρο και τη Σιδώνα στα ανατολικά, αλλά και ως τη Μαύρη θάλασσα στα Βόρεια.
Οι φίλοι τους οι Φαραώ
Τα πολλά τους όμως ταξίδια τα έκαναν προς τη μεγάλη χώρα που ήταν και κοντά τους και είχε και τα μεγάλα πλούτη.
Την Αρχαία Αίγυπτο!
Ήταν η πλέον κραταιά χώρα στο χώρο της Μεσογείου για πολλούς – πολλούς αιώνες.
Με το λαό των Αρχαίων Αιγυπτίων και τους φημισμένους της βασιλιάδες τους Φαραώ, οι Κρήτες ανέπτυξαν στενούς δεσμούς φιλίας αλλά και εμπορικούς, όσο και πολιτιστικούς.
Στις ανασκαφές των τάφων των βασιλιάδων στο μεγάλο ταφικό σύμπλεγμα του Νεμπαμούν στις Αρχαίες Θήβες της Αιγύπτου, βρέθηκαν τοιχογραφίες με τους Κρήτες ναυτικούς να προσφέρουν πολλά δώρα στο βασιλιά Φαραώ. Οι άνθρωποι που απεικονίζονται στις τοιχογραφίες, είναι οι ψιλόλιγνοι άνδρες της Κνωσσού με τη δαχτυλιδένια μέση και τα μακριά και κομψά τους πόδια.
Οι επιγραφές τους αναφέρουν ως τους ανθρώπους από την χώρα «των Κεφτιού» -keftiou- όπως ονομάτιζαν οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι τη Κρήτη.
Οι ιστορικοί ερευνητές συμπεραίνουν ότι ο όρος «Κεφτιού» προκύπτει από τη Βαβυλωνιακή λέξη καφτόρ – kaftor – που σημαίνει τοξοβόλος.
Ήταν γνωστό στον αρχαίο αυτό κόσμο ότι οι Κρήτες ήταν τρομεροί τοξοβόλοι!
Μα γι’ αυτό ήταν και οι κυρίαρχοι της Μεσογείου, με όσο φιλειρηνικό βέβαια πνεύμα αυτό μπορεί να ειδωθεί. Αυτόν το τρόπο είχαν διαλέξει για να ζουν γιατί μόνο έτσι θα κατάφερναν να θρέψουν το λαό τους, τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους, μιας κι ο τόπος τους δεν τους απέδιδε τα αναγκαία, αφού ήταν γεμάτος από βουνά.
Τα τέσσερα παλάτια και οι εκατό πόλεις!
Πέρασαν αιώνες παλεύοντας με τις θάλασσες, ώσπου τους έτυχε ο χαρισματικός τους βασιλιάς ο Μίνωας που κατάφερε να τους ενώσει όλους και να κάνει τη Κρήτη το νησί με τις εκατόν πόλεις την Εκατόμπολιν όπως την ονομάτισε ο Όμηρος!
Ήταν πολύ σοφός, πολύ δίκαιος και γι’ αυτό ο λαός του τον αγαπούσε πολύ, και ο βασιλιάς τους, τους το ανταπέδιδε δημιουργώντας και κάνοντας τη χώρα του φημισμένη σ όλη τη Μεσόγειο ώς και τη Μαύρη θάλασσα!
Έκτισε τα παλάτια του βασιλείου του, στην Κνωσσό, στη Φαιστό, στα Μάλια και στη Ζάκρο αλλά και τις άλλες πόλεις από τα Φαλάσαρνα, την Υρτακίνα και την Απτέρα στα δυτικά έως τη Λύκτο και την Ίτανο στα ανατολικά.
Αναδείχτηκε ως ένας άλλος Φαραώ της Κρήτης!
Ώσπου ήρθε η έκρηξη του μεγάλου ηφαίστειου της Θήρας.
Και το βασίλειο του Μίνωα καταστράφηκε, και ο βασιλιάς με τη πολυπληθή του οικογένεια αφανίστηκαν.
Η Κρήτη και ο μεγάλος μας Παραμυθάς!
Αργότερα οι Κρήτες ξαναδημιούργησαν τα νέα τους βασίλεια, τα Υστερομινωικά, και έκαναν και πάλι σπουδαίο και κραταιό το νησί τους και τους βασιλιάδες τους. Και όταν ο βασιλιάς των Μυκηνών ο Αγαμέμνονας τους ζήτησε να εκστρατεύσουν μαζί του στην Τροία, δεν το αρνήθηκαν.
Ήταν τόσο ντόμπροι στη συμπεριφορά τους και παρ’ όλο που δεν είχαν σχέσεις αίματος με τους Αχαιούς, εκτίμησαν το ότι ο κραταιός βασιλιάς των Μυκηνών τους ζητούσε κάτι για να υπερασπιστεί την τιμή του.
Τέτοιο ήταν το φιλότιμό τους!
Ο βασιλιάς των Κρητών ο Ιδομενέας με 80 καράβια και μερικές χιλιάδες τοξότες εκίνησε για το μεγάλο ταξίδι προς το Βορά, παρέα με τους Αχαιούς.
Αυτά μας διηγείται ο μεγάλος μας «Παραμυθάς» ο Όμηρος!
Ο βασιλιάς Ιδομενέας μετά τη άλωση και τη καταστροφή της Τροίας γύρισε με όσα καράβια του απέμειναν στο νησί του.
Πέρασαν κι άλλοι πολλοί αιώνες και συνέβησαν κι άλλες εκρήξεις των ηφαιστείων που κατέστρεψαν ξανά πολλές πόλεις του νησιού.
Και αργότερα ήρθαν και οι πρώτοι κατακτητές από το Βορά, οι Δωριείς.
Με το πέρασμα των χρόνων οι πόλεις του νησιού ξαναδημιουργήθηκαν και πάλι απέκτησαν δύναμη και αίγλη.
Μα οι κατακτητές ποτέ δεν έπαψαν να εποφθαλμιούν το «διαμάντι» της Μεσογείου!
Και έτσι ήρθαν και άλλοι και άλλοι κατακτητές «με φοβέρες και μ’ αίματα»!
Όμως το νησί με τους ανυπόταχτους κατοίκους, τους απαράβατους τοξότες και τους ριψοκίνδυνους ναυτικούς επέζησε για να συνεχίζει να δίνει το στίγμα του αιώνες και αιώνες μετά και ως τα σήμερα!
* Ο Γιώργος Ουρανός είναι γεωλόγος