Η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών και το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, στο πλαίσιο του πολύπτυχου αφιερώματος για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, διοργανώνουν την υπαίθρια περιοδική έκθεση «1821: Η Κρήτη στην Ελληνική Επανάσταση» που θα παρουσιαστεί σε όλους τους νομούς της Κρήτης.
Αρχικά θα εγκατασταθεί στην Πλατεία Ελευθερίας του Ηρακλείου και θα είναι επισκέψιμη για το κοινό ελεύθερα, χωρίς εισιτήριο, από το μεσημέρι της Παρασκευής 14 Μαΐου 2021, εφόσον το επιτρέψουν οι υγειονομικές συνθήκες και σύμφωνα με τα μέτρα που θα ισχύουν. Η Έκθεση θα διαρκέσει ως και την 1η Ιουνίου 2021.
Η Ε.Κ.Ι.Μ. προγραμμάτισε εξαρχής τη δραστηριότητά της για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης σε χώρο ανοιχτό, συνδυάζοντας υπαίθρια παρουσίαση και ψηφιακά μέσα, αποφεύγοντας τους κλειστούς χώρους που παραμένουν υγειονομικά επίφοβοι. Η υπαίθρια έκθεση που θα αναπτυχθεί στην πλατεία Ελευθερίας περιλαμβάνει ανοικτές ξύλινες κατασκευές, η διάταξη των οποίων στο χώρο δίνει τη δυνατότητα τήρησης των αποστάσεων ασφαλείας και άνετης κίνησης των επισκεπτών υπό συνθήκες φυσικού αερισμού.
Η Έκθεση τελεί υπό την Αιγίδα της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», με χορηγό την εταιρεία Πλαστικά Κρήτης Α.Ε., πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, και υποστηρίζεται από την Περιφέρεια Κρήτης και τα Ιδρύματα Α. και Μ. Καλοκαιρινού.
Με αφετηρία τα γεγονότα του ύστερου 18ου αιώνα που σε παγκόσμια κλίμακα ανοίγουν την αυλαία για τον αιώνα των επαναστάσεων -Αμερικανική Ανεξαρτησία και Γαλλική Επανάσταση-, η Έκθεση οργανώνεται σε θεματικές ενότητες που αναδεικνύουν την συμμετοχή της Κρήτης στη μεγάλη Ελληνική Επανάσταση του 1821. Οι προεπαναστατικές συνθήκες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι τοπικές ιδιαιτερότητες, η προετοιμασία της Επανάστασης στο νησί, οι προσπάθειες οργάνωσης και σύνδεσης της Κρήτης με τις επαναστατικές αρχές του ελλαδικού χώρου, οι επιτυχίες και οι αποτυχίες των επαναστατών και οι επιπτώσεις της ταραχώδους δεκαετίας 1821-1830 στην τοπική κοινωνία τεκμηριώνονται με πλούσιο εποπτικό και εικονογραφικό υλικό από τις Συλλογές του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης. Το περιεχόμενο αναπτύσσεται σε εκτυπωμένες επιφάνειες αναρτημένες σε ειδικά σχεδιασμένες ξύλινες κατασκευές και ο επισκέπτης μπορεί να αντλήσει πρόσθετη πληροφορία με τη βοήθεια ψηφιακής εφαρμογής για «έξυπνες» συσκευές, η οποία ενεργοποιείται με QR codes.
Την ανάπτυξη του περιεχομένου επιμελήθηκε η επιστημονική ομάδα του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, η οποία περιλαμβάνει τους νέους ιστορικούς Δημήτρη Κυπριωτάκη, Μαρία Καλογεράκη, Ανδρέα Καλοκαιρινό και Ειρήνη Φουκαράκη, με υπεύθυνο συντονισμού τον επιμελητή των Ιστορικών Συλλογών του ΙΜΚ Αγησίλαο Καλουτσάκη. Την ψηφιακή εφαρμογή για «έξυπνες» συσκευές σχεδίασαν το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και το δημιουργικό γραφείο Pencilcase. Tον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της έκθεσης ανέλαβε η Βάσια Στυλιανίδη και το γραφείο 3SK Stylianidis Architects, τον γραφικό και ψηφιακό σχεδιασμό η Αριάδνη Καλοκύρη με τον Βαγγέλη Παπαδάκη (Pencilcase) και τις μεταφράσεις στα αγγλικά η Ρόζμαρι Τζανάκη και ο Ben Petre.
Η παρουσίαση της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά το απόγευμα της Παρασκευής (14.5.2021), ώρα 19:00 μέσω της πλατφόρμας Zoom, στον σύνδεσμο https://zoom.us/j/5385139621.
Χαιρετισμό θα απευθύνουν ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, ο δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός, η πρόεδρος της Επιτροπής Ελλάδα 2021, Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, η κυρία Άννα Λεμπιδάκη εκ μέρους της χορηγού εταιρείας Πλαστικά Κρήτης. Για το περιεχόμενο και τον σχεδιασμό της Έκθεσης θα μιλήσουν, από την επιστημονική ομάδα που την επιμελήθηκε, ο Αγησίλαος Καλουτσάκης και ο Δημήτρης Κυπριωτάκης, καθώς και η αρχιτέκτονας κυρία Βάσω Στυλιανίδη. Την παρουσίαση της Έκθεσης προλογίζει και συντονίζει ο πρόεδρος της Ε.Κ.Ι.Μ. καθηγητής Αλέξης Καλοκαιρινός.
Με την υποστήριξη και τον συντονισμό της Περιφέρειας Κρήτης, η Έκθεση θα ταξιδέψει και σε άλλες πόλεις του νησιού, στα Χανιά, στο Ρέθυμνο, στον Άγιο Νικόλαο μέσα στο καλοκαίρι και το φθινόπωρο, οπότε θα επιστρέψει στο Ηράκλειο.
Η Έκθεση αποτελεί τον κεντρικό άξονα του ευρύτερου αφιερώματος του ΙΜΚ στην επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, το οποίο περιλαμβάνει ακόμα τις παρακάτω παράλληλες δράσεις:
- Πρόσωπα της Επανάστασης: 12 προσωπογραφίες Κρητών αγωνιστών του ‘21 ήδη εγκατεστημένες σε δύο κεντρικά σημεία της πόλης του Ηρακλείου με τη συνδρομή του Δήμου Ηρακλείου και του Ο.Λ.Η. (στην λεωφόρο Δημοκρατίας, μπροστά στο Πάρκο Γεωργιάδη, και στην παραλιακή λεωφόρο, μπροστά από τον νέο λιμένα).
- gr: ιστοσελίδα η οποία περιέχει πληροφοριακό και εικονογραφικό υλικό για τη συμμετοχή της Κρήτης στην Επανάσταση του 1821. Η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε από την Ε.Κ.Ι.Μ. ως ψηφιακό ανάλογο της έκθεσης στον φυσικό χώρο με προσθήκη πληροφορίας που επιτρέπει το ψηφιακό μέσο, εγκαινιάστηκε στα μέσα Μαρτίου 2021 και στον προσεχή εμπλουτισμό της περιλαμβάνεται και εκπαιδευτικό υλικό.
- «Ένα νησί στην εποχή των επαναστάσεων: Κρήτη 1821-1830»: υβριδική επιστημονική συνάντηση με θέμα τη συμμετοχή της Κρήτης στην Επανάσταση του 1821 σε συνάρτηση με τις διεθνείς συνθήκες και τις εξελίξεις στον ελλαδικό χώρο (αρχές Οκτωβρίου 2021).
