Υψηλός ο φόρος αίματος από τα τροχαία δυστυχήματα στην Ελλάδα

Ευάλωτες ομάδες και συνήθη θύματα εντός των πόλεων είναι οι πεζοί, οι δικυκλιστές και οι ποδηλάτες, ενώ ένας άλλος παράγων εμπλοκής είναι «τα νεύρα» των οδηγών όταν επιστρέφουν από τη δουλειά τους.

Σε συνολικό επίπεδο, το 2018 η Ελλάδα εμφανίζει -σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Ευρωπαϊκoύ Συμβουλίου για την Ασφάλεια των Μεταφορών (ETSC)- μείωση στον αριθμό θανάτων από τροχαία, σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά που καταγράφονται στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά μέσον όρο.

Ωστόσο, το 2017 ήταν μια χρονιά κατά την οποία η χώρα μας κατέγραψε αρνητική επίδοση στον εν λόγω δείκτη, καθώς έχασαν τη ζωή τους στην άσφαλτο περισσότερα άτομα σε σχέση με το 2016. Συνολικά, πάντως, τονίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται ακόμη μακριά από την επίτευξη του στόχου για μείωση κατά το ήμισυ των θανάτων από τροχαία έως το 2020.

Πάντως, σύμφωνα με την ανωτέρω έκθεση του ETSC, η Ελλάδα έχει καταγράψει σημαντική βελτίωση ως προς την οδική ασφάλεια μεταξύ 2010 και 2018 -τα έτη της κρίσης δηλαδή-, οπότε και η μείωση των θανάτων ανέρχεται στο 45%. Με το ποσοστό αυτό μάλιστα η χώρα μας βρέθηκε στην πρώτη θέση μείωσης θανάτων από τροχαία το ίδιο διάστημα ανάμεσα στις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επίσης, υψηλές επιδόσεις κατέγραψαν η Λιθουανία (-43%), η Πορτογαλία (-35%), η Σλοβενία (-34%), με τον ευρωπαϊκό μέσον όρο να διαμορφώνεται στο -21%.

Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, ο αριθμός των νεκρών στην άσφαλτο παραμένει ιδιαίτερα υψηλός στην Ελλάδα. Ειδικότερα, το 2018 έχασαν τη ζωή τους 64 άτομα ανά εκατομμύριο κατοίκους έναντι 68 ατόμων ανά εκατομμύριο κατοίκους το 2017. Την ίδια χρονιά, ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν 49 νεκροί ανά εκατομμύριο κατοίκους.

Ωστόσο, θετικό στοιχείο αποτελεί το ότι ο ρυθμός μείωσης των θανάτων «ενισχύθηκε». Παράλληλα, οι θάνατοι από τροχαία σε αστικό περιβάλλον είναι στην πλειονότητα των χωρών λιγότεροι σε σχέση με αυτούς που σημειώνονται σε αυτοκινητοδρόμους και εθνικές οδούς. Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην έκθεση, η παράμετρος αυτή αφορά τις βόρειες και δυτικές χώρες της Ευρώπης. Εκ διαμέτρου αντίθετη εικόνα εμφανίζουν χώρες όπως η Ελλάδα, όπου η πλειονότητα των θανάτων από τροχαία σημειώνεται στο αστικό περιβάλλον. Η φύση των δυστυχημάτων στο συγκεκριμένο περιβάλλον είναι εντελώς διαφορετική και αφορά κατά περίπου 70% τις ευάλωτες κατηγορίες χρηστών (πεζοί, δικυκλιστές, ποδηλάτες), ποσοστό το οποίο στις μη αστικές περιοχές πέφτει στο 34%.

Ενδεικτικό είναι μάλιστα το ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του 2018 σε κατοικημένες περιοχές της Ελλάδας καταγράφηκε το 42,5% των δυστυχημάτων, που ήταν και το υψηλότερο ποσοστό. Ακολουθεί, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., το υπόλοιπο οδικό δίκτυο (28,4%), ενώ στην εθνική οδό Αθηνών – Θεσσαλονίκης το ποσοστό είναι 4% και στην Αθηνών – Πατρών 1,8%.

Ως προς την «ανθρωπογεωγραφία», οι άνω των 55 ετών κυριαρχούν αριθμητικά στην εμπλοκή σε τροχαία δυστυχήματα, ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι νέοι μεταξύ 18 και 25 ετών.

«Εντός της πόλης βλέπουμε πολύ σοβαρά ατυχήματα και δυστυχήματα», λέει εκ πείρας στην «Κ» ο 47χρονος Νίκος Γ., ο οποίος εργάζεται σε γερανοφόρο όχημα οδικής βοήθειας. «Είναι πολλά τα περιστατικά, ενώ οι ηλικιωμένοι και οι δικυκλιστές είναι τα συχνότερα θύματα. Επίσης, μεγάλοι σε ηλικία οδηγοί μπορεί να μην αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες, αλλά συχνά κινούνται στον δρόμο πολύ επικίνδυνα, μην υπολογίζοντας τους υπόλοιπους οδηγούς, όπως διαπιστώνουμε τουλάχιστον από τα ατυχήματα στα οποία καταφθάνουμε εμείς», περιγράφει.

Συγκεκριμένα, τα άτομα άνω των 55 ετών εμπλέκονται στο 45,6% των δυστυχημάτων στην άσφαλτο, σύμφωνα με τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2018 της ΕΛ.ΑΣ. και ακολουθούν οι νέοι 18-25 ετών, οι οποίοι εμπλέκονται κατά 13,9% σε δυστυχήματα, με τον αριθμό θανάτων να διαμορφώνεται στα 41 άτομα το παραπάνω διάστημα. Αντίστοιχα, 134 άτομα άνω των 55 ετών έχασαν τη ζωή τους το πρώτο εξάμηνο του 2018.

Τα υψηλά ποσοστά εμπλοκής νέων σε δυστυχήματα είναι αυτά που προκαλούν έντονο προβληματισμό ως προς την πρόβλεψη για τη δυνατότητα οδήγησης, με συνοδηγό, από την ηλικία των 17 ετών. Ο νέος ΚΟΚ προβλέπει μεν τη δυνατότητα υπό προϋποθέσεις, ωστόσο οι επικριτές φαίνεται να ανησυχούν, καθώς η περιορισμένη αστυνόμευση ενδέχεται να είναι εκείνη που πιθανότατα θα υπονομεύσει τη νέα πρόβλεψη.

Επίσης, η πλειονότητα των δυστυχημάτων σημειώνεται κατά τις ώρες αιχμής, το πρωί και το μεσημέρι προς το απόγευμα, όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία της Αστυνομίας. Συνολικά το 44,7% των δυστυχημάτων του πρώτου εξαμήνου του 2018 σημειώθηκε κατά τις παραπάνω ώρες (από τις 9:00 το πρωί έως τις 5:00 το απόγευμα), ενώ και μέχρι τις 9:00 μ.μ. τα ποσοστά φτάνουν το 21,8%. Η εξήγηση αποδίδεται στην ώρα επιστροφής από την εργασία, κατά την οποία το έντονο κυκλοφοριακό συν «η κόπωση της δουλειάς» αυξάνουν την πιθανότητα εμπλοκής σε τροχαίο «λόγω νεύρων».

Διόλου αμελητέα και τα ποσοστά των δυστυχημάτων κατά τις νυχτερινές και πρώτες πρωινές ώρες, που φτάνουν το 13,1%, με την κύρια αιτία να αποδίδεται -πού αλλού- στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.