Πριν από τις εκλογές του περασμένου Ιανουαρίου προβλεπόταν ανάπτυξη 2,5-2,9% για το 2015, όλοι οι οικονομικοί δείκτες ήταν ανοδικοί και η ανεργία σε πτώση. Το δημοσιονομικό κενό το υπολόγιζαν, ανάλογα με την εκτίμηση, 1-2,5 δισ. Τον Μάρτιο επρόκειτο να βγούμε στις αγορές, δηλαδή να αποκτήσουμε τον έλεγχο της οικονομίας μας, με τη βοήθεια της αποκαλούμενης «προληπτικής γραμμής στήριξης» ύψους περίπου 10 δισ. που ήσαν ήδη διαθέσιμα. Η συμμετοχή μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ θα διοχέτευε ρευστότητα στο σύστημα μέσω της αγοράς κρατικών ομολόγων και θα δημιουργούσε συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυξη.
Έξι μήνες αργότερα βρεθήκαμε στο χείλος της αβύσσου, εξαιτίας σοβαρότατων διαπραγματευτικών λαθών και παραλείψεων της νέας ελληνικής κυβέρνησης.
Ευτυχώς, μπροστά στον θανάσιμο κίνδυνο ο Πρωθυπουργός ανέκρουσε πρύμναν, εξηγώντας σε δραματικό τόνο ότι «κινδυνεύουμε να ανατιναχτεί το κράτος, δεν μιλάμε για Grexit, μιλάμε για άτακτη χρεοκοπία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται». Ακύρωσε έτσι, ή καλύτερα αντέστρεψε πλήρως, όλη την προεκλογική και μετεκλογική αντιμνημονιακή στρατηγική του κόμματός του. Στερνή μου γνώση.
Επειδή όμως η αλλαγή πορείας έγινε την ύστατη στιγμή, δηλαδή μετά την πτώχευση της Ελλάδας, το κλείσιμο των τραπεζών και την επάνοδο της οικονομίας στην ύφεση, η εθνική οικονομία και η ελληνική κοινωνία θα πληρώσουν βαρύτατο τίμημα.
Όμως τα χειρότερα είναι μπροστά μας. Αν συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε ότι φταίει ο τοίχος και όχι εμείς που ρίξαμε το όχημα επάνω του, ότι φταίνε οι ξένοι και όχι το κακό μας το κεφάλι, ότι καταγάγαμε περιφανή νίκη γιατί διασπάσαμε την Ευρωζώνη σε αντίπαλα ιδεολογικά στρατόπεδα, οι συνέπειες του τρίτου μνημονίου θα φαντάζουν παιδική χαρά μπροστά σε αυτά που έρχονται. Θα καταλήξουμε μετανάστες στην Αλβανία, τα Σκόπια και τη Βουλγαρία.
*Ο Μιχαήλ Πασχάλης είναι καθηγητής
Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης
