«Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, ίνα ευ σοι γένηται και ίνα μακροχρόνιος γένη επί της γης». Αυτή την εντολή τήρησαν η Άννα και ο Διονύσης Φιλιώτης, τα παιδιά του Σπύρου Φιλιώτη και της Δανάης Σταυρουλάκη-Φιλιώτη, σε μιαν εκδήλωση-μνημόσυνο στην αίθουσα Κιγκ Μίνως του ξενοδοχείου «Creta Palace» κατά την οποία παρουσίασαν ένα βιβλίο με κείμενα της μητέρας τους και πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τη ζωή της οικογένειάς τους.
Στην ομιλία της η κ. Άννα Φιλιώτου έκανε μιαν αναδρομή στη ζωή στο Ρέθυμνο της δεκαετίας του 1950 και πριν και μετά μέσα από τη ζωή της οικογένειάς της και ξύπνησε μνήμες στους παλιούς για μιαν εποχή κατά την οποία δεν υπήρχε ούτε κρίση αξιών ούτε οικονομική. Η Ελλάδα αναπτυσσότανε μετά από τόσους πολέμους όπως και η ίδια η μητέρα της αναφέρει σ’ ένα από τα κείμενά της «Στην Κρήτη τώρα βασιλεύει η ευτυχία. Η σημερινή κρητική γενιά απολαμβάνει όλα εκείνα τα καλά για τα οποία αγωνίστηκαν οι Κρήτες πολλά χρόνια πριν. Ζουν σ’ ένα περιβάλλον ήσυχο και πολιτισμένο και, ενωμένοι πια από χρόνια με τη μητέρα Ελλάδα, βαδίζουν τους πλατιούς δρόμους της προόδου και του πολιτισμού».
Καθώς ξεδιπλώνονταν μπροστά μας και με ταυτόχρονη προβολή των αντίστοιχων φωτογραφιών πτυχές από τη ζωή, τη σταδιοδρομία και τη δράση των γονέων τους, που η κ. Φιλιώτου με συγκίνηση, αγάπη και θαυμασμό μας παρουσίαζε, αναλογιζόμαστε αυτά που και ο κ. Γιώργης Αλεξανδράκης αναφέρει στον πρόλογό του, τα οποία είναι τα εξής «…η οπισθοδρόμηση και οι ταλαιπωρίες που πέρασε η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια θα είχαν σίγουρα αποφευχθεί, αν τα ελληνικά σχολεία είχαν έναν εύλογο αριθμό δασκάλων και καθηγητών, όπως η Δανάη -αλλά και ο σύζυγός της, Σπύρος Φιλιώτης, στον οποίο, ως καθηγητή μου των μαθηματικών σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου, οφείλω πολλά. Η κομματικοποίηση των ιερών και των οσίων, η παραπαιδεία, η παρακμή των αξιών στα σχολεία και στην κοινωνία, η φθορά της ελληνικής γλώσσας με την εισβολή της αγγλικής δε θα περνούσαν -ούτε κατά διάνοια- από τη Δανάη και τους ομοίους της. Δυστυχώς ο αριθμός και η φλόγα των καλών νικήθηκαν και οδηγηθήκαμε στη σημερινή κατάσταση».
Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο στάθηκα σε μιαν υποδειγματική διδασκαλία στο ποίημα Ελιά του Λ. Μαβίλη. Με ενδιαφέρον τη διάβασα για να δω ΠΩΣ δίδαξε το ποίημα αυτό μια αρίστη φιλόλογος εκείνης της εποχής. Στην επαρκέστατη λοιπόν ανάλυσή της συμπεριέλαβε και την παράθεση του παράλληλου ποιήματος του Βαλαωρίτη με αντίθετη παρουσίαση του θέματος. Η παράθεση παράλληλων κειμένων μαρτυρεί άριστη γνώση της Λογοτεχνίας σε βάθος!!!!!
Επίσης με εντυπωσίασε η χρήση της λέξης «ευθανασία» με την κυριολεκτική της σημασία. Σήμερα τη χρησιμοποιούμε, ως γνωστόν, με τη σημασία της απότομης διακοπής της ζωής, ώστε ο ασθενής, που δεν έχει πια ελπίδα, να πεθαίνει και, επειδή απαλλάσσεται από περιττές ταλαιπωρίες και πόνους, έχει ωραίο θάνατο!!!
Το συμπέρασμα που βγαίνει από όλα αυτά είναι ότι μέσα από τη ζωή και το έργο της, διδακτικό και κοινωνικό, αναδεικνύεται η προσωπικότητα της Δανάης Σταυρουλάκη-Φιλιώτη ως μιας υποδειγματικής και άξιας Συζύγου, Μητέρας, Καθηγήτριας και γενικά Συμπολίτισσας με κοινωνική προσφορά άξια λόγου!!
Δίκαια λοιπόν η Υστεροφημία, η καλή φήμη μετά θάνατον θα τη συνοδεύει πάντα, γιατί τίμησε το Ρέθυμνο!!
Τέτοιες προσωπικότητες πρέπει να είναι παραδείγματα προς μίμηση ιδιαίτερα στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε.
Ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ λοιπόν στα παιδιά της, που, μ’ αυτή την παρουσίαση, μας θύμισαν μια ΩΡΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΔΑ και στη μορφή και στο πνεύμα!!
Ως τίτλο δανείστηκα τον τίτλο από τον πρόλογο του κ. Διονύση, διότι τον έκρινα ως πλέον κατάλληλο γι’ αυτή την άψογη και άριστα οργανωμένη παρουσίαση κατά την οποία δεν εφείσθησαν ούτε κόπου ούτε χρόνου, αλλά ούτε και χρημάτων. Και το βιβλίο μας δώρισαν και μας δεξιώθηκαν πλουσιοπάροχα στο τέλος αυτής της όμορφης βραδιάς!
* Η Ευσεβία Παπαδογιαννάκη είναι φιλόλογος
