Το νομοσχέδιο που προβλέπει την ίδρυση του «Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης» ψηφίστηκε χθες στη Βουλή. Η νέα εταιρεία απορροφά τους συγχωνευόμενους οργανισμούς Ο.Α.ΔΥ.Κ. και Ο.ΑΝ.Α.Κ. αλλά και την καταργούμενη εταιρεία «Υποδομές Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε.» και στόχος της δημιουργίας του ενιαίου φορέα είναι η προώθηση και η υλοποίηση μεγάλων αναπτυξιακών έργων στην Κρήτη.
Μετά τις ενστάσεις και τις έντονες αντιδράσεις των τοπικών φορέων, που ζήτησαν εξ αρχής να περιοριστεί η συμμετοχή του κράτους στον «Ο.Α.Κ.» και να αποκτήσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση αρμοδιότητες, συμμετοχή, ενεργό ρόλο και λόγο, το νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή με τροποποιήσεις, καθώς τα υπουργεία Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ενέργειας αποδέχθηκαν τις περισσότερες από τις προτάσεις που κατέθεσαν στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής η Περιφέρεια, η Ένωση Περιφερειακών Δήμων και οι βουλευτές της Κρήτης.
Έτσι, έστω και την τελευταία στιγμή, ρυθμίστηκαν ζητήματα που αποτελούσαν «κόκκινη γραμμή» για τους τοπικούς φορείς και τα οποία σχετίζονται με τον αναπτυξιακό σχεδιασμό, την σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την περιουσία των υπό συγχώνευση Οργανισμών του νησιού.
Ρυθμίστηκαν, επίσης, θέματα που αφορούν την αξιοποίηση του προσωπικού, ενώ εξειδικεύθηκαν ζητήματα, που αφορούν τόσο στις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις της νέας εταιρείας Ο.Α.Κ. Α.Ε., ως διαδόχου των έργων των συγχωνευόμενων οργανισμών, όσο και στο ζήτημα της περιουσίας της νέας εταιρείας, από την οποία εξαιρούνται έργα, η κυριότητα των οποίων δεν ανήκε στους συγχωνευόμενους οργανισμούς Ο.Α.ΔΥ.Κ. και Ο.ΑΝ.Α.Κ.
Σημαντική είναι, επίσης, η αλλαγή που επετεύχθη στη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της νέας εταιρείας που θα κληθεί να διαχειριστεί όλα τα μεγάλα αναπτυξιακά ζητήματα της Κρήτης τα επόμενα χρόνια, καθώς αυξήθηκε η συμμετοχή των μελών της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, από δύο σε τέσσερα άτομα. Σημειώνεται, πάντως, ότι νέο Διοικητικό Συμβούλιο θα είναι τελικά 11μελές και όχι 9μελές, όπως ήταν στο αρχικό σχέδιο, καθώς το υπουργείο αύξησε μεν τον αριθμό των μελών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατά δυο πρόσωπα, ωστόσο διατήρησε τον αριθμό των έξι μελών που θα ορίζονται από τον υπουργό Ανάπτυξης.
Στη νέα εταιρεία θα συμμετέχουν το Δημόσιο σε ποσοστό 51%, η Περιφέρεια Κρήτης σε ποσοστό 22%, η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κρήτης σε ποσοστό 22% και οι Ενώσεις Αγροτικών-Γεωργικών Συνεταιρισμών Κρήτης σε ποσοστό 5%.
Το Δ.Σ. του Ο.Α.Κ. Α.Ε. θα αποτελείται από τα ακόλουθα μέλη:
– Τον γενικό γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, ως πρόεδρο.
– Ένα μέλος οριζόμενο από τον υπουργό Ανάπτυξης, ως διευθύνοντα σύμβουλο.
– Πέντε μέλη οριζόμενα από τον υπουργό Ανάπτυξης, ως μέλη, με τους αναπληρωτές τους.
– Δύο εκπροσώπους της Περιφέρειας Κρήτης οριζόμενους από τον περιφερειάρχη, ως μέλη, με τους αναπληρωτές τους.
– Δύο εκπροσώπους της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κρήτης, ως μέλη, με τους αναπληρωτές τους.
Επίσης, προβλέπεται ότι κατά τον ορισμό των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της νέας εταιρείας θα ληφθεί υπόψη η αναλογική εκπροσώπηση των τεσσάρων Νομών της Κρήτης.
Επίσης, θετικό είναι το γεγονός ότι η Προϊσταμένη Αρχή της νέας εταιρείας θα έχει έδρα την Κρήτη, επομένως θα αποφευχθεί η γραφειοκρατική διαδικασία και η εμπλοκή με την Αθήνα, κατά τη διάρκεια της προώθησης διαφόρων θεμάτων.
Ο περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, σε δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.», αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου στη Βουλή, δήλωσε ικανοποιημένος από το γεγονός ότι το αρμόδιο υπουργείο αποδέχτηκε τις προτάσεις που έγιναν, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι: «Ο υπουργός άκουσε την Τοπική Αυτοδιοίκηση και δεν επέμεινε σε ζητήματα που είναι σοβαρά και έπρεπε να τροποποιηθούν για το καλό της Κρήτης και της κοινωνίας».
Ωστόσο, ο κ. Αρναουτάκης τόνισε ότι για να πετύχει το νέο εγχείρημα απαιτείται η εξασφάλιση πόρων για την εκπόνηση μελετών και την υλοποίηση έργων και εκφράζει την αγωνία του, καθώς με τις περικοπές στον κρατικό προϋπολογισμό, είναι αμφίβολο αν θα διατεθεί το Μετοχικό Κεφάλαιο των 4 εκατ. ευρώ, που προβλέπεται.
Ακόμα, ο περιφερειάρχης επεσήμανε ότι ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα είναι η οικονομική εξυγίανση των υπό συγχώνευση Οργανισμών που έχουν χρέη εκατομμυρίων ευρώ, όπως ο ΟΑΝΑΚ και ο ΟΑΔΥΚ και αναρωτιέται πως αυτό θα επιτευχθεί από τη στιγμή που δεν υπάρχει πρόβλεψη για τη χρηματοδότηση του «Ο.Α.Κ.».
«Μετά τις τροποποιήσεις που έγιναν στο νομοσχέδιο, έπειτα από δικές μας πιέσεις, είναι αλήθεια ότι μπορούμε να ελέγξουμε καλύτερα ορισμένα πράγματα, όμως το μεγάλο ζητούμενο είναι η εξασφάλιση πόρων. Ο Β.Ο.Α.Κ. για παράδειγμα, απαιτεί ένα ποσό της τάξεως των 2 δισ. ευρώ για να αναβαθμιστεί. Που θα βρεθούν αυτά τα χρήματα; Επίσης, δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη για το πως θα πληρωθούν τα χρέη του ΟΑΝΑΚ. Αυτά είναι σημαντικά ζητήματα και θα έπρεπε να έχουν ήδη διευκρινιστεί. Ωστόσο, από την ώρα που το κράτος αποφάσισε να προχωρήσει στη δημιουργία αυτού του σχήματος, θα περιμένουμε να δούμε τι θα συμβεί» δήλωσε ο κ. Αρναουτάκης.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το σχέδιο νομού με το οποίο δημιουργείται ο «Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε.» ο υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Μανούσος Βολουδάκης, τόνισε ότι ο Οργανισμός αυτός θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη της Κρήτης, καθώς αναλαμβάνει το έργο των ΟΑΔΥΚ και ΟΑΝΑΚ με μεγαλύτερες δυνατότητες από ότι είχαν οι συγχωνευόμενοι οργανισμοί, αλλά παράλληλα αναλαμβάνει και την αρμοδιότητα επί των έργων του Βόρειου Οδικού Άξονα και του Φράγματος Αποσελέμη.
Σημαντικό χαρακτήρισε το γεγονός ότι η νέα εταιρεία θα είναι Προϊσταμένη Αρχή των έργων που αναλαμβάνει, γεγονός που θα της επιτρέψει να ξεπεράσει γραφειοκρατικά εμπόδια και να υλοποιεί ταχύτερα τα έργα της, καθώς δε θα είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί όλη τη διαδρομή των εγκρίσεων από το υπουργείο Ανάπτυξης, την οποία όφειλαν να ακολουθούν ως τώρα οι υπηρεσίες που είχαν τη σχετική αρμοδιότητα.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Μ. Βολουδάκης στη δημιουργική σύνθεση των απόψεων που έγινε το τελευταίο διάστημα: ελήφθησαν υπ’ όψιν από την κυβέρνηση οι τοποθετήσεις των φορέων, τόσο των ίδιων των συγγχωνευόμενων οργανισμών όσο και της αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Με τις διευκρινιστικές διατάξεις που προστέθηκαν στο αρχικό κείμενο, κατέστη περισσότερο σαφές αυτό που από την αρχή είχε τονισθεί, ότι δηλαδή ο νέος οργανισμός δεν πρόκειται να πάρει αρμοδιότητες ή περιουσία της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και ότι δεν οδηγεί σε ιδιωτικοποίηση του υδάτινου δυναμικού, αφού πρόκειται για εταιρεία δημοσίου συμφέροντος, με τις μετοχές του δημοσίου να ορίζονται ως αμεταβίβαστες.
Η τροπολογία στο σχέδιο νόμου για τον «Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης» που κατατέθηκε στη Βουλή και ψηφίστηκε στη χθεσινή συνεδρίαση της Ολομέλειας, με τις υπογραφές των υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης Α. Μανιτάκη και Περιβάλλοντος Σ. Καλαφάτη, είναι η εξής:
«Με τις ρυθμίσεις προβλέπεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο, ως κατέχον την πλειοψηφία στο μετοχικό κεφάλαιο της Ο.Α.Κ. Α.Ε., δεν δύναται να μεταβιβάσει τις μετοχές του σε οιονδήποτε τρίτο (δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα ή ιδιώτη), διασφαλίζοντας έτσι τη συνέχιση της κρατικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων και δικτύων.
Παράλληλα, ενισχύεται η συμμετοχή των φορέων και των δυο βαθμών της τοπικής αυτοδιοίκησης στο Διοικητικό Συμβούλιο της νέας εταιρείας, δίδοντας με αυτό τον τρόπο αυξημένη διάσταση στον τοπικό χαρακτήρα των αποφάσεων αυτού, όπου απαιτείται, ενώ ως Προϊσταμένη Αρχή κατά την εκτέλεση των έργων και την εκπόνηση των μελετών της νέας εταιρείας Ο.Α.Κ. Α.Ε. ορίζεται το Διοικητικό Συμβούλιο αυτής, οι δε αρμοδιότητες της Διευθύνουσας Υπηρεσίας αναλαμβάνονται από τις αρμόδιες Διευθύνσεις ή Τμήματα της νέας εταιρείας, που θα καθορισθούν στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας της νέας εταιρείας.
Επίσης, εξειδικεύονται θέματα, που αφορούν τόσο στις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις της νέας εταιρείας Ο.Α.Κ. Α.Ε., ως διαδόχου των έργων των συγχωνευόμενων οργανισμών Ο.Α.ΔΥ.Κ. και Ο.ΑΝ.Α.Κ. αλλά και της καταργούμενης εταιρείας «Υποδομές Ανάπτυξης Κρήτης α.ε.», όσο και στο ζήτημα της περιουσίας της νέας εταιρείας, από την οποία εξαιρούνται έργα η κυριότητα των οποίων δεν ανήκε στους συγχωνευόμενους οργανισμούς Ο.Α.ΔΥ.Κ. και Ο.ΑΝ.Α.Κ.
Τέλος, οι εν λόγω διατάξεις ρυθμίζουν ζητήματα αναφορικά με το μισθολογικό καθεστώς του προσωπικού της καταργούμενης εταιρείας «Υποδομές Ανάπτυξης Κρήτης α.ε.», το οποίο αποσπάται στη νέα εταιρεία Ο.Α.Κ. Α.Ε. και το οποίο θα συνεχίσει να αμείβεται από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, αλλά και με τους εργαζομένους ορισμένου χρόνου των Υπηρεσιών που καταργούνται, οι οποίοι μεταφέρονται στη νέα εταιρεία Ο.Α.Κ. Α.Ε.
Με τις παραπάνω ρυθμίσεις επιδιώκεται, κυρίως, η διασαφήνιση θεμάτων που αφορούν στην απρόσκοπτη και εύρυθμη λειτουργία της νέας εταιρείας Ο.Α.Κ. Α.Ε., της οποίας οι αρμοδιότητες διακρίνονται πλήρως από τις αντίστοιχες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Κρήτης και μάλιστα χωρίς δημοσιονομικό κόστος».
Οι ρυθμίσεις αφορούν τις εξής ενότητες:
– Στη νέα εταιρεία μεταφέρεται στο σύνολό της η εποπτεία, η επίβλεψη και ο άμεσος έλεγχος της μελέτης και κατασκευής, η διαχείριση και η λειτουργία των έργων της ύδρευσης Ηρακλείου Κρήτης και Αγίου Νικολάου από το Φράγμα Αποσελέμη (φράγμα Αποσελέμη, Διυλιστήρια, αγωγοί, σήραγγες, κλπ. μέρη του έργου).
– Η νέα εταιρεία αναλαμβάνει όλα τα έργα κυριότητας των συγχωνευόμενων οργανισμών Ο.Α.ΔΥ.Κ. και Ο.ΑΝ.Α.Κ., το έργο του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.), το έργο του Νότιου Οδικού Άξονα Κρήτης (Ν.Ο.Α.Κ.), το έργο της ύδρευσης Ηρακλείου Κρήτης και Αγίου Νικολάου από το Φράγμα Αποσελέμη, ενώ δύναται να αναλάβει και τον σχεδιασμό, μελέτη, κατασκευή, λειτουργία, εκμετάλλευση και διαχείριση οποιουδήποτε άλλου έργου ανατεθεί σε αυτήν κατ’ εντολήν Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης, α’ και β’ βαθμού, ή του εποπτεύοντος Υπουργού.
– Στην περιουσία της νέας εταιρείας Ο.Α.Κ. Α.Ε. ανήκουν τα περιουσιακά στοιχεία των συγχωνευόμενων οργανισμών Ο.Α.ΔΥ.Κ. και Ο.ΑΝ.Α.Κ., με εξαίρεση έργα που ανέλαβαν οι συγχωνευόμενοι φορείς κατ’ εντολήν Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, α’ και β’ βαθμού, ή τρίτων, ως και εκείνα που έχουν χαρακτηρισθεί ή χαρακτηρίζονται ως εκ της φύσεώς τους, ως περιουσία του Δημοσίου».
– Ο διευθύνων σύμβουλος διαθέτει κατ’ ελάχιστον Δίπλωμα Μηχανικού ή Πτυχίο Οικονομικών σπουδών και τουλάχιστον δεκαετή επαγγελματική εμπειρία συναφή με το αντικείμενο δραστηριότητας της εταιρείας. Τα οριζόμενα από τον υπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων μέλη διαθέτουν Πτυχίο ή Δίπλωμα Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή ισότιμο της αλλοδαπής συναφές με το αντικείμενο δραστηριότητας της νέας εταιρείας και τουλάχιστον πενταετή επαγγελματική εμπειρία.
– Με απόφαση του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου της νέας εταιρείας Ο.Α.Κ. Α.Ε., η οποία εγκρίνεται από τον εποπτεύοντα Υπουργό, καταρτίζεται Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας της εταιρείας, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο παρόν, ο οποίος υπέχει θέση Οργανισμού του φορέα, στον οποίο καθορίζονται, ιδίως, η σύσταση του τεχνικού του συμβουλίου, τα όργανα διοίκησής του, η διάρθρωσή του σε υπηρεσιακές μονάδες, οι αρμοδιότητες των υπηρεσιών του, οι οργανικές θέσεις του προσωπικού, καθώς και τα όργανα που αποφασίζουν ή γνωμοδοτούν για την εκπόνηση των μελετών και την ανάθεση και κατασκευή των έργων και διασφαλίζεται η ομαλή συνέχιση της λειτουργίας των απαραίτητων υπηρεσιών της συγχωνευόμενης εταιρείας Ο.ΑΝ.Α.Κ. Α.Ε. στην, προ της συγχωνεύσεως, έδρα της.
Οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα της Προϊσταμένης Αρχής κατά την εκτέλεση όλων των έργων και την εκπόνηση όλων των μελετών από τον «ΟΑΚ ΑΕ», ασκούνται από το Διοικητικό Συμβούλιο της νέας εταιρείας, ενώ τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα της Διευθύνουσας Υπηρεσίας αναλαμβάνουν οι αρμόδιες Διευθύνσεις ή Τμήματα της νέας εταιρείας, που θα καθορισθούν στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας της.
– Η νέα εταιρεία υπεισέρχεται αυτοδικαίως σε όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που απορρέουν τόσο από έργα, των οποίων η κατασκευή βρίσκεται σε εξέλιξη με την έναρξη ισχύος του παρόντος, όσο και από τις πάσης φύσεως συμβάσεις, συμπεριλαμβανομένων και των προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ των συγχωνευόμενων οργανισμών και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, α’ και β’ βαθμού, ή τρίτων, που σχετίζονται με τις μεταφερόμενες αρμοδιότητες.
Το ΤΕΕ Τμήμα Δυτικής Κρήτης σε ανακοίνωσή του τονίζει ότι κομβικής σημασίας ζητήματα για την αποτελεσματικότητα του «Ο.Α.Κ.» είναι η στελέχωση και ο τρόπος λειτουργίας του, η οικονομική στήριξη του οργανισμού και η χρηματοδότηση του για την εκπόνηση μελετών και έργων.
Ειδικότερα, το Τεχνικό Επιμελητήριο αναφέρει: «Το ΤΕΕ/ΤΔΚ τόσο ως Θεσμοθετημένος Τεχνικός Σύμβουλος της Πολιτείας, αλλά και ως εκφραστής της αγωνίας των μηχανικών και πολιτών του νησιού μας παρεμβαίνει αδιάλειπτα για τη δρομολόγηση και ολοκλήρωση επιτέλους των αναγκαίων έργων υποδομής που έχει ανάγκη η Κρήτη, για την άρση της διαπιστωμένης αναπτυξιακής της υστέρησης. Προκειμένου αυτό να γίνει με τον καλύτερο και αποτελεσματικότερο τρόπο, προς όφελος του τόπου και των πολιτών μας και μόνο, έχουμε καταθέσει παρεμβάσεις και προτάσεις για τις βασικές αρχές οργάνωσης, στελέχωσης και βέβαια λειτουργίας ενός οργανισμού που θα εξυπηρετήσει αυτή την αναγκαιότητα.
Όσον αφορά στον ΟΑΚ με βάση το σχέδιο νόμου που έχουμε στη διάθεσή μας, αυτός δημιουργείται ως ένα αναπτυξιακό εργαλείο για ολόκληρη την Κρήτη, υπό μορφή επιχείρησης κοινής ωφέλειας, που λειτουργεί χάριν του δημόσιου συμφέροντος και διέπεται από τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας.
Κρίσιμος παράγοντας για την αποτελεσματικότητα του ΟΑΚ είναι η στελέχωση και ο τρόπος λειτουργίας του. Είναι καταρχήν θετικό ότι εξασφαλίζονται οι θέσεις εργασίας του υπηρετούντος προσωπικού πλην όμως απαιτείται η πλήρης στελέχωση της νέας εταιρείας με πιθανές μετατάξεις προσωπικού από άλλους φορείς ή ακόμη και η πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού. Κρίσιμη σημασία προς αυτή την κατεύθυνση έχει ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας. Με τη σύσταση του νέου οργανισμού θα πρέπει άμεσα να καταρτιστεί ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του που θα ρυθμίζει τα θέματα για:
– Τα όργανα διοίκησης.
– Τη διάρθρωση υπηρεσιακών μονάδων.
– Τις αρμοδιότητες υπηρεσιών.
– Τις οργανικές θέσεις προσωπικού.
– Τα Αποφασιστικά και γνωμοδοτικά όργανα, τα οποία οφείλουν να έχουν διευρυμένη και αντιπροσωπευτική σύνθεση στις περιπτώσεις λήψης αποφάσεων για κρίσιμα ζητήματα.
Αναμφίβολα κομβικής σημασίας είναι η οικονομική στήριξη του οργανισμού δεδομένου ότι θα πρέπει να εξασφαλίζεται η κρατική χρηματοδότηση όσον αφορά το μετοχικό κεφάλαιο και η χρηματοδότηση από υπουργεία για την εκπόνηση των αναγκαίων μελετών και έργων.
Τέλος για την αποτελεσματικότητα που αποτελεί το ζητούμενο για το νησί μας, μετά από τόσες και τόσες εξαγγελίες δίχως αντίκρισμα εδώ και πολλά χρόνια, εκτός από τα παραπάνω, έχουν ιδιαίτερη σημασία οι διαδικασίες εγκρίσεων μελετών και έργων, όπου ο νέος οργανισμός θα πρέπει να έχει αρμοδιότητες προϊσταμένης αρχής, με σκοπό την ταχύτατη έγκριση μελετών και έργων όπου μέχρι σήμερα τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά για τον τόπο μας. Όπως είναι φυσικό αναμένουμε με αγωνία τη σύσταση του νέου οργανισμού, με βάση τις παραπάνω κατευθύνσεις για μια αποτελεσματική λειτουργία που θα μας βγάλει από το αντιαναπτυξιακό τέλμα που βιώνουμε εδώ και πολλά χρόνια. Στην προσπάθεια αυτή, ως τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας αλλά και του πολίτη θα είμαστε αρωγοί με όλα τα μέσα που διαθέτουμε, αλλά και επικριτικοί στην περίπτωση που διαπιστώσουμε αγκυλώσεις, δυσλειτουργίες και έλλειψη ουσιαστικής πολιτικής βούλησης».
