«Πολύ καλύτερα από το αναμενόμενο» προχωρά η απογραφή του πληθυσμού στο Ρέθυμνο, όπως περιέγραψε στα «Ρ.Ν.» ο κ. Γιώργος Κοτσιφάκης, επόπτης της Απογραφής για τον Νομό Ρεθύμνου και υπάλληλος της ΕΛΣΤΑΤ.
Αναλογίζεται και το αρχικό άγχος: Στην αρχή όλο αυτό «μας φαινόταν βουνό, για το πώς θα τα καταφέρουμε» παραδέχεται, εντούτοις όλα βαίνουν καλώς, παρά τις όποιες δυσκολίες συναντούν οι απογραφείς.
«Όλοι μετράμε», το προστάζει άλλωστε και το σύνθημα της ενημερωτικής καμπάνιας: οι υπάλληλοι της Στατιστικής Υπηρεσίας τον πληθυσμό της χώρας κι όλοι οι υπόλοιποι, συνδράμοντας στη δουλειά τους, (μετράμε) και δεν βλέπουμε την ώρα που θα’ ρθουν τα Χριστούγεννα!
Από τις αυτοαπογραφές στις… «πόρτα – πόρτα»
Εξαιρετικά καλά πήγαν οι αυτοαπογραφές ή διατυπώνοντάς το διαφορετικά οι ηλεκτρονικές απογραφές. Ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσαν οι ηλικιωμένοι, οι οποίοι τα κατάφεραν μία χαρά. Σε πολλές περιπτώσεις τους βοήθησαν και τα παιδιά τους. Αλίμονο, κιόλας.
Στην παρούσα χρονική στιγμή, στην εκπνοή της διαδικασίας (ολοκληρώνεται στη δύση του 2021), βρισκόμαστε στη φάση του «πόρτα-πόρτα». Είναι ο γνωστός παραδοσιακός τρόπος, ο δια ζώσης, όπως γινόταν παλιά: περνάνε δηλαδή οι απογραφείς με «χάρτινο ερωτηματολόγιο» και συλλέγουν τα απαραίτητα στοιχεία. Η συνέντευξη με κάθε νοικοκυριό, γίνεται με την τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας και προστασίας από τον κορονοϊό.
Στους απογραφείς παρέχονται οι εξής δύο εναλλακτικές:
– να αφήσουν το ερωτηματολόγιο, να το συμπληρώσει το εκάστοτε νοικοκυριό και να περάσουν εν συνεχεία, κάποια στιγμή, να το παραλάβουν.
– να πάρουν τη συνέντευξη τηλεφωνικά και να περάσουν ν’ αφήσουν ένα επιβεβαιωτικό.
«Υπάρχει ανταπόκριση από τον κόσμο» διαπιστώνει ο κ. Κοτσιφάκης. «Οι απογραφείς μας είναι πολύ ευγενικοί. Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται λίγη πειθώ παραπάνω: να τους εξηγήσεις ότι είναι για το καλό μας, ότι έχει ξαναγίνει, ότι όλα αυτά που ρωτάμε σήμερα τα είχαμε ρωτήσει και παλαιότερα. Πάντα υπάρχουν κάποιοι που αρνούνται. Πάντα υπήρχαν, και στις προηγούμενες απογραφές (οι πιο πρόσφατες ήταν το 2011 και το 2001). Αλλά είναι μικρό το ποσοστό των ανθρώπων που αντιδρούν. Το σύνολο του πληθυσμού απογράφεται, κι όπως συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις, πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις στους κανόνες».
Πώς εμπλέκεται το Κτηματολόγιο
Τα μεγαλύτερα εμπόδια που εμφανίστηκαν και κλήθηκαν να ξεπεράσουν (και) τα τοπικά στελέχη της ΕΛΣΤΑΤ ήταν κυρίως… τεχνικής φύσεως.
«Στην αρχή με την εφαρμογή, για πρώτη φορά, της ηλεκτρονικής απογραφής, μέχρι να στηθεί και να αρχίσει να δουλεύει η εφαρμογή κι εμείς μαθαίναμε και οι απογραφείς. Το ερωτηματολόγιο είναι αρκετά εκτεταμένο και ήθελε το χρόνο του να στηθεί» επισημαίνει ο κ. Κοτσιφάκης.
Το βασικότερο πρόβλημα, όπως θα προσθέσει, ήταν άλλο: ότι δεν έχουμε μητρώο κατοικιών ως χώρα.
«Δηλαδή, δεν υπάρχει εκτεταμένο Κτηματολόγιο, οπότε αναγκαστήκαμε να φτιάξουμε εμείς ως Στατιστική Υπηρεσία ένα μητρώο κατοικιών. Προηγήθηκε της απογραφής πληθυσμού και κατοικιών, η απογραφή κτηρίων, όπου οι αρμόδιοι τομεάρχες είπαν σε κάθε κτήριο πόσες κατοικίες υπάρχουν. Με βάση αυτό βγάλαμε έναν μοναδικό κωδικό κατοικίας, που είναι ο κωδικός που έχει ο καθένας για να μπει στη συνέχεια να κάνει απογραφή. Αυτός ο κωδικός προσδιορίζεται με βάση την περιοχή, τον οικισμό, την διεύθυνση, το οικοδομικό τετράγωνο κλπ.».
Η Ελλάδα γερνάει
Όσοι κλείνουν ή δεν ανοίγουν καν την πόρτα στην ΕΛΣΤΑΤ δεν έχουν να αντιμετωπίσουν κάποιου είδους επίπτωση. «Η παροχή στοιχείων στην ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα με τον νόμο είναι υποχρεωτική. Αλλά από την άλλη η Ελληνική Στατιστική δεν κινείται κάποια διαδικασία για πρόστιμο ή δίωξη» ξεκαθαρίζει ο κ. Κοτσιφάκης και θα θέσει μία πολύ κρίσιμη κοινωνική (και εθνική!) παράμετρο: «Προσπαθούμε να πείσουμε τους ανθρώπους ότι είναι για το καλό τους να απογραφούν, γιατί έτσι θα έχουμε στοιχεία για τον πληθυσμό. Θα δούμε πόσοι είναι οι γέροι και πόσοι οι νέοι στη χώρα».
Όπως θα πει, «τα τελευταία χρόνια έχουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα γήρανσης του πληθυσμού. Οι γεννήσεις έχουν λιγοστέψει».
Θα εξεταστούν κι άλλα σημαντικά πράγματα, βεβαίως, πέραν του δημογραφικού.
«Το δημογραφικό είναι πολύ βασικό για τα επόμενα χρόνια» επανέρχεται στην κυρίαρχο ζήτημα ο επόπτης της Απογραφής για τον Νομό Ρεθύμνου, ανατρέχοντας στα συλλεγόμενα στατιστικά δεδομένα του. Επιβεβαιώνεται το… κοινότοπο: ότι η πατρίδα μας γερνάει επικίνδυνα. Ο μεγάλης ηλικίας ελληνικός πληθυσμός ανέρχεται στο 23-24%.
Αν μάλιστα συνεχιστεί η σημερινή δημογραφική τάση, σε λίγα χρόνια το ποσοστό αυτό θα ανέβει σε 30-35%, είναι η δυσμενής πρόβλεψή του.
«Φανταστείτε μία κοινωνία που θα πρέπει να βρει υπηρεσίες για αυτό το ποσοστό του πληθυσμού που θα είναι γερασμένο», θα μας βάλει επίσης σε νέες σκέψεις.
«Δεν έχει υπάρξει ποτέ διαρροή στοιχείων»
Απ’ την απογραφή βγαίνουν και παρέχονται χρήσιμα συμπεράσματα και για άλλους τομείς της καθημερινότητάς μας, όπως η απασχόληση και η ανεργία.
«Θα δούμε ποιοι κλάδοι έχουν μεγάλη ανεργία. Ποιοι έχουν υπερπροσφορά, που έχουμε την περισσότερη απασχόληση. Θα εξεταστούν και θα βγουν και μία σειρά από άλλα σημαντικά θέματα» προαναγγέλλει ο κ. Κοτσιφάκης.
Η ημερομηνία αναφοράς για την έναρξη της απογραφής ήταν η 22η Οκτωβρίου. Η πλατφόρμα άνοιξε στις 12 Νοεμβρίου και η προθεσμία λήγει στο τέλος του χρόνου. Παράταση δεν προβλέπεται να δοθεί, αν και πάντα υπάρχουν ή ανακύπτουν κάποιες εκκρεμότητες.
Τα στοιχεία που συλλέγονται απαγορεύεται να δοθούν σε οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία. Γι’ αυτό και δεν επιτρέπεται να είναι απογραφείς αστυνομικοί και εφοριακοί.
«Τα κρατάμε μόνο για στατιστικούς σκοπούς. Ανακοινώνονται, στο τέλος, μόνο συνολικά νούμερα και όχι εξατομικευμένα. Και με τέτοιο τρόπο, ώστε ούτε έμμεσα να μπορέσει να αποκαλυφθεί ποιος είναι κάποιος» διευκρινίζει ο υπάλληλος της ΕΛΣΤΑΤ και κλείνοντας θα δώσει ένα απλό παράδειγμα: «Αν σε ένα χωριό είναι ένας παππούς που είναι 100 χρονών, κι αν όλοι οι υπόλοιποι είναι κάτω από 80, θα δώσουμε πόσοι άνθρωποι είναι από 65 ετών και πάνω. Η Στατιστική Υπηρεσία υπάρχει στην Ελλάδα 65 χρόνια, δεν έχει υπάρξει ποτέ διαρροή στοιχείων, ούτε η παραμικρή καταγγελία».
