146 χρόνια πριν, 29 Ιούνη στα 1874, τρεις μέρες μετά τις βουλευτικές εκλογές, στην εφημερίδα των Αθηνών «Καιροί» και μάλιστα πρωτοσέλιδο δημοσιεύεται ένα πολιτικό άρθρο που προξενεί πάταγο στην ελληνική κοινωνία.
Τίτλος του, «Τις πταίει;». Πρόθεση του αρθρογράφου να στηλιτεύσει τα κακώς κείμενα στην πολιτική σκηνή τα οποία αποδίδει στο Θρόνο και την ενεργό ανάμειξή του στην πολιτική.
Από το 1863, βασιλιάς των Ελλήνων είναι ο Γεώργιος ο Γκλύξμπουργκ, ο εκλεκτός των Μεγάλων Δυνάμεων. Δημήτριος Βούλγαρης, Επαμεινώνδας Δεληγεώργης, Αλέξανδρος Κουμουνδούρος και Θρασύβουλος Ζαΐμης είναι οι πολιτικοί πρωταγωνιστές των χρόνων εκείνων. Από το 1868 παρά τις βουλευτικές εκλογές η Αυλή, ως φορέας απόλυτης μοναρχίας καταστρατηγώντας το Σύνταγμα, ανέθετε το σχηματισμό κυβέρνησης και τη διακυβέρνηση σε πολιτευτές – ηγήτορες πολιτικών κομμάτων που δεν απολάμβαναν, όμως, της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού και της ψήφου εμπιστοσύνης της Βουλής. Και όχι μόνο αυτό, έπαιρναν από το βασιλιά συνάμα, όπως σημειώνει ο συντάκτης του «Τις πταίει;», και το δικαίωμα διάλυσης της Βουλής για προκήρυξη νέων εκλογών και είχαν ως κυβερνώντες όλα τα μέσα να επηρεάσουν υπέρ τους και να πλανεύουν το εκλογικό σώμα ή/και να νοθεύουν τις εκλογές και να κυβερνούν, όπως ο Δ. Βούλγαρης, με φαυλότητα.
Έτσι, ενώ οι διάφοροι πολιτικάντηδες της εποχής εκείνης (1860-1875) αποδίδουν την πολιτική παρακμή στο λαό αντί να αναλαμβάνουν οι ίδιοι όσες ευθύνες τους αναλογούν, η χώρα γνώριζε συχνές κυβερνητικές εναλλαγές, ενώ αντιμετώπιζε σοβαρά εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα. Και ο λαός, αφού ερήμην της ψήφου του και εις βάρος των συμφερόντων του γίνονται ανίερα πολιτικά «παιχνίδια», το μόνο που έχει να κάνει είναι να επαναστατήσει κατά των άθλιων πολιτικών, εφόσον «το Έθνος ου μόνον δεν είνε το επικρατούν στοιχείον εν τη πολιτική, αλλ’ εικονικήν μόνον έχει μετοχήν εις αυτήν», όπως σημειώνει ο αρθρογράφος.
Η Αυλή αναστατώθηκε. Γύρεψαν να συλλάβουν τον ιδιοκτήτη της εφημερίδας «Καιροί« τον Π. Κανελλίδη, αφού το άρθρο ήταν ανυπόγραφο. Τότε, μαθεύτηκε ότι συντάκτης του ήταν ο 42χρονος πρώην υπουργός εξωτερικών Χαρίλαος Τρικούπης, ο οποίος συνελήφθη και προφυλακίστηκε για τέσσερις μέρες.
Λίγες μέρες αργότερα, 9-7-1874, αποφυλακισμένος πια, ο Τρικούπης δημοσίεψε νέο αρθρίδιό του με τίτλο «Παρελθόν και Ενεστώς». Πλέον ξεκάθαρα θέτει το ζήτημα ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να απολαμβάνουν τη δεδηλωμένη εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας της Βουλής για να μπορούν να κυβερνούν και να νομοθετούν.
Η «αρχή της δεδηλωμένης», που μαρτυρεί το σεβασμό στο γράμμα και το πνεύμα του Συντάγματος και των Νόμων και στην ψήφο του λαού και απαιτεί και αναδεικνύει ως «απαραίτητο προσόν των καλουμένων – όπως ομολογούσε πλέον και ο ίδιος ο βασιλιάς Γεώργιος στο λόγο του Θρόνου της 11-8-1875- παρ’ εμού εις την κυβέρνησιν του τόπου την δεδηλωμένην εμπιστοσύνην της πλειοψηφίας των αντιπροσώπων του Έθνους», εφαρμόστηκε πρώτη φορά μετά τις εν Ελλάδι κοινοβουλευτικές εκλογές του καλοκαιριού του 1875 και έθεσε έτσι τις βάσεις για την έννομη και αρμονική λειτουργία της πολιτικής ζωής και του κράτους. Αξιοπρόσεκτο, καταλήγοντας, λοιπόν, είναι το ότι η κυβέρνηση που διεξήγε τις εκλογές του 1875 ήταν υπηρεσιακή υπό τον Χαρίλαο Τρικούπη…
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
- Γ. Ασπρέα, Πολιτική Ιστορία.
- Γ. Κορδάτου, Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας.
