Τα γενέθλια είναι μια λέξη εξόχως σοφή. Ως πληθυντικός της λέξης γενέθλιος, είχε από την αρχαιότητα τη σημερινή σημασία, δηλαδή της εορτής στην επέτειο μιας γέννησης. Ετυμολογικά δε συγγενεύει με τις λέξεις γένεθλον και γενέθλη, φυλή, γενεά, που φαίνεται να προέρχονται, όπως και η γέννα, από το ρήμα γίγνομαι, δηλαδή, εν προκειμένω, έρχομαι στη ζωή, δημιουργούμαι και υπάρχω. Μεταφορικά, τα γενέθλια χρησιμοποιούνται και για την επέτειο από την ίδρυση ενός θεσμού ή ιδρύματος.
Κατά συνέπεια, το ορθό και πραγματικό ορόσημο εορτασμού της ίδρυσης του πανεπιστημίου Κρήτης αποτελεί η 27.07.1973 βάσει του ΦΕΚ A 159/1973 Νομοθετικού Διατάγματος υπ‘ αριθμόν 87 της 27ης Ιουλίου 1973.
Επίσης, ένα εξίσου σημαντικό ορόσημο για την πόλη του Ρεθύμνου αποτελεί η 50χρονη παγίωση της έδρας του πανεπιστημίου, με το προεδρικό διάταγμα υπ’ αριθμόν 296 της 27ης Σεπτεμβρίου 1973, όπου το ιδρυμένο πανεπιστήμιο αποκτά τον τίτλο «Πανεπιστήμιον Κρήτης» και έδρα αυτού ορίζεται το Ρέθυμνο.
Υπάρχει όμως άραγε κάποιος που αμφισβητεί όλα αυτά; Ποιος Κρητικός και δη Ρεθεμνιώτης μπορεί να αγνοήσει την ημέρα ίδρυσης του πανεπιστημίου Κρήτης; Ποιος Ρεθεμνιώτης μπορεί να ξεχάσει το σημαντικότερο γεγονός για την πόλη του, για αυτήν την πόλη που φέρει τον τίτλο της πόλης των τεχνών και των γραμμάτων; Που έχει ταυτίσει την ύπαρξή της με το πανεπιστήμιο, ίσως το μόνον πνεύμονα πολιτισμικής και εν γένει ουσιαστικής ανάπτυξης του τόπου.
Ποιος χαρακτηρίζει πρόβλημα τον εορτασμό του χρυσού ιωβηλαίου των 50 ετών από την ίδρυσή του, αποφεύγοντας να εορτάσει τα γενέθλια του πιο σημαντικού ιδρύματος του τόπου μας;
Ποιος, απορρίπτοντας την πρόταση του συλλόγου μας, αποφεύγει να τιμήσει με μαρμάρινη πλάκα τους Ρεθεμνιώτες εκείνους που απλόχερα πρόσφεραν ανιδιοτελώς τα κτήματά τους για την ίδρυση του πανεπιστημίου Κρήτης πριν από 50 έτη;
Ποιος μπορεί να αρνηθεί, την πρόταση του ιστορικού συλλόγου Ρεθύμνιων Αττικής «Το Αρκάδι», να τεθεί θεμέλιος λίθος, ώστε να οικοδομηθεί μικρός ιερός ναός εντός της Πανεπιστημιούπολης στου Γάλλου για τις ανάγκες των φοιτητών κατά την 27η 07.2023;
Όλα τα παραπάνω αγνοήθηκαν, εκουσίως ή ακουσίως, δημιουργώντας πλείστες όσες απορίες με διάφορες ερμηνευτικές προεκτάσεις. Όλα κρέμονται σε μια κλωστή στην οποία το πανεπιστήμιο, δια της πρυτανικής αρχής, μοιάζει να ακροβατεί.
Αυτονόητο είναι ότι η ημερομηνία ίδρυσης του πανεπιστημίου Κρήτης, δηλαδή η 27.07.1973, είναι διάφορη από την ημερομηνία λειτουργίας των πρώτων σχολών του πανεπιστημίου το έτος 1977, που έχει επιλέξει, άγνωστο πώς, το ίδιο το πανεπιστήμιο μέσω της πρυτανικής αρχής του ως ορόσημο για τον εορτασμό, τον οποίο μετέθεσε το 2027.
Κάθε άλλη χρήση οιασδήποτε ημερομηνίας πλην της ίδρυσης έπεται και δεν αναπληρώνει την πραγματικότητα, αλλά ούτε δικαιολογεί την οιαδήποτε αρνητική στάση εορτασμού του ιωβηλαίου των 50 ετών. Δεν αποτελεί αδιαπραγμάτευτο γεγονός το ότι, επειδή εορτάστηκαν τα 40 χρόνια του πανεπιστημίου με άλλη αφετηρία, ατυχώς φυσικά, δεν μπορεί ή δεν επιτρέπεται να εορταστεί το ιωβηλαίο των 50 ετών με την καθεαυτή ημερομηνία ίδρυσης του πανεπιστημίου.
Μας φαίνεται δε αδιανόητο να υπάρχουν Ρεθεμνιώτες που να χαρακτηρίζουν ως πρόβλημα τον επετειακό εορτασμό της ίδρυσης του πανεπιστημίου Κρήτης. Ατυχείς σκέψεις που συνδέουν την ίδρυση του πανεπιστημίου με φαιδρές και ανυπόστατες αιτιάσεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν όσα αιωρούνται και κυκλοφορούν. Τέτοιοι συλλογισμοί, υποβαθμίζουν την έννοια της ανώτατης εκπαίδευσης.
Αντιθέτως, θα λέγαμε ότι το πρόβλημα δημιουργείται από τη λησμόνηση του εορτασμού της ίδρυσης, γεννώντας πλείστους όσους προβληματισμούς από αυτή τη στάση!
Έχουν παρέλθει έξι μήνες από την ανατολή του νέου έτους 2023 και το πανεπιστήμιο Κρήτης αποσιωπά το γεγονός των γενεθλίων του, χωρίς να γίνεται οιαδήποτε αναφορά σε αυτό το τόσο σημαντικό για τον τόπο μας γεγονός.
Η διατήρηση αυτής της στάσης από το πανεπιστήμιο Κρήτης μοιάζει να επιβεβαιώνει όλες τις ανησυχίες που κατά καιρούς έχουν εξωτερικεύσει πολιτιστικοί τοπικοί σύλλογοι και φορείς για τις διαθέσεις του πανεπιστημίου, και μάλιστα τα τελευταία έτη, με αποκορύφωμα ενεργειών τους τελευταίους μήνες που φαίνεται να υπονομεύουν την έδρα του Πανεπιστημίου στο Ρέθυμνο.
Εν τελεί τι κάνουν, άραγε, οι Αρχές του τόπου, που μοιάζουν να παραμένουν απλοί σιωπηλοί παρατηρητές;
Πέρα από τους θεσμούς, θα περιμέναμε τους πνευματικούς ανθρώπους του τόπου να υψώσουν το ανάστημά τους. Είμαστε στο μέσον του 2023 και μάλιστα έναν μήνα πριν από τη συμπλήρωση του ιωβηλαίου των 50 ετών από της ιδρύσεως του πανεπιστημίου Κρήτης και ουδείς έχει αναφερθεί στην επέτειο του πανεπιστημίου Κρήτης, πλην του ιστορικού συλλόγου Ρεθύμνιων Αττικής «Το Αρκάδι», λες και πρέπει να ντρεπόμαστε ή πρέπει να το ξεχνάμε.
Εντύπωση δε προκαλεί τούτη την περίοδο ότι πολλοί υποψήφιοι βουλευτές του τόπου μας πέρασαν και φωτογραφήθηκαν στο πανεπιστήμιο προεκλογικά, αλλά ουδείς έθιξε το θέμα εορτασμού των 50 ετών, δίνοντας την εντύπωση ότι δεν γνωρίζουν την ημερομηνία ίδρυσης του πανεπιστημίου Κρήτης. Πώς θα κοιτάξουν όλοι αυτοί στα μάτια τη νέα γενιά και τι θα τους πουν;
Ο ιστορικός σύλλογος των αποδήμων Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι» δεν λησμονεί την ημερομηνία ίδρυσης του πανεπιστημίου Κρήτης όσο κι αν κάποιοι καλλιεργούν αναιτίως αυτήν την τοξική ατμόσφαιρα.
Ήδη, εδώ και μήνες, ο ιστορικός σύλλογος Ρεθυμνίων Αττικής έχει εγγράφως απευθυνθεί τόσο στο πανεπιστήμιο όσο και στις τοπικές αρχές για τον συνεορτασμό του ιωβηλαίου των 50 ετών του πανεπιστημίου, αλλά μέχρι σήμερα δεν είχαμε καμιά θετική ανταπόκριση.
Ήρθε η ώρα όμως ο ιστορικός σύλλογος των αποδήμων Ρεθυμνίων της Αττικής «Το Αρκάδι» να κάνει πράξη αυτό που τόσο καιρό επισημαίνει, προτρέποντας και προσκαλώντας τα νέα παιδιά να πρωτοστατήσουν σε αυτόν τον εορτασμό των 50 ετών, λέγοντάς τους αυτό που κάποτε ανέφερε ο Απόστολος Παύλος: «Ὁ σπείρων φειδομένως φειδομένως καί θερίσει, καί ὁ σπείρων ἐπ᾽ εὐλογίαις ἐπ᾽ εὐλογίαις καί θερίσει» (Β´ Κορ. 9, 6)!
Το Ρέθεμνος, όχι μόνο κατά τις ένδοξες παλαιές εποχές, αλλά ακόμα μέσα και στα πιο δύσκολα χρόνια έδωσε τα πιο αστραφτερά πνεύματα, τους πλέον διακεκριμένους επιστήμονες και εκπροσώπους των τεχνών και γραμμάτων μα και τους πιο επιτυχημένους εμπόρους και ξακουστούς επιχειρηματίες. Αρκεί να σας θυμίσω ότι το Ρέθυμνο είναι η μόνη πόλη εν Ελλάδι που έχει τρεις αστέρες ως ακαδημαϊκούς, τον Γεώργιο Χατζιδάκι, τον Παντελή Πρεβελάκη και τον Μανούσο Μανούσακα.
Η σκυτάλη τώρα θα περάσει στα χέρια των νέων, που προτρέπουμε να έχουν τη φιλοδοξία που εξέφραζαν οι αρχαίοι Σπαρτιάτες: «Ἄμμες δὲ γ᾽ ἐσσόμεσθα πολλῷ κάρρονες», εμείς θα γίνουμε πολύ καλύτεροι! Και είθε, έτσι να γίνει, με τον φωτισμό του Θεού και την έμπνευση των μεγάλων πατέρων και διδασκάλων!
Ο ιστορικός σύλλογος των αποδήμων Ρεθυμνίων της Αττικής επιθυμεί και επιδιώκει, κόντρα στη λήθη και διαστρέβλωση, να εορταστεί το χρυσό ιωβηλαίο της ίδρυσης του πανεπιστημίου Κρήτης την 27.7.2023 ενωτικά, σεβαστικά, αγαπητικά, πανηγυρικά, έτσι όπως αρμόζει στον θεσμό, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα ότι το πανεπιστήμιο Κρήτης 50 έτη στέκει στην έδρα του, την πόλη του Ρεθύμνου, ζωντανό. Πρωτοπορεί, θεμελιώνει, σφυρηλατεί και καλλιεργεί υψηλό πνεύμα χωρίς αγκυλώσεις. Γένοιτο!
*Ο Γεώργιος Ν. Βλατάκης είναι πρόεδρος του ιστορικού συλλόγου Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι»
