Εκπρόθεσμα θα υποβάλλονται πλέον οι δηλώσεις για το Κτηματολόγιο στο Ρέθυμνο. Άλλη παράταση δεν πρόκειται (εκ του νόμου) να δοθεί – η τελευταία έληξε προχθές, 30 Ιουνίου. Αντίθετα, στους όμορους νομούς Χανίων και Ηρακλείου, οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα λάβουν και νέα προθεσμία.
Πάντως, κι οι εκπρόθεσμες δηλώσεις θα υποβάλλονται έως τον Δεκέμβριο του 2022 χωρίς την υποβολή προστίμων. Τη δυνατότητα αυτή, εξάλλου, έδωσε τροπολογία που κατατέθηκε πέρσι, περίπου τέτοια εποχή. Από εκεί και μετά, με τα υπάρχοντα δεδομένα οι χρηματικές ποινές θα επιβάλλονται από την 1 Ιανουαρίου του 2023, κάτι που βεβαίως θα πρέπει να αποσαφηνιστεί και να επισημοποιηθεί/επικαιροποιηθεί.
Τα ποσοστά της κτηματογράφησης στον νομό Ρεθύμνου παραμένουν χαμηλά: Υπολογίζεται ότι βρίσκονται λίγο πάνω από το 20%. Σε Χανιά και Ηράκλειο, όπου σημειωτέον η διαδικασία ξεκίνησε αργότερα, η εικόνα είναι ακόμη πιο αποκαρδιωτική. Μόνες φωτεινές εξαιρέσεις στην Κρήτη αποτελούν ο νομός Λασιθίου και το νότιο τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου.
Η νέα παράταση για τα Χανιά και το Ηράκλειο θα δοθεί με υπουργική απόφαση. Μιλώντας σήμερα στα «Ρ.Ν.», ο πρόεδρος της Ν.Ε του ΤΕΕ Ρεθύμνου Σπύρος Καλησπεράκης εκφράζει την ανάγκη να συμβεί κάτι αντίστοιχο και στο Ρέθυμνο.
Την ίδια στιγμή, με δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.» ο γενικός διευθυντής του Κτηματολογίου Ελλάδος Στέφανος Κοτσώλης στέκεται στη σημαντικότητα της συνειδητοποίησης ότι η κτηματογράφηση «είναι μία υποχρέωση που έχουμε απέναντι στην επόμενη γενιά», καλώντας τους πολίτες να συμμετάσχουν χωρίς δισταγμό στη διαδικασία.
Η εμπλοκή με τους δασικούς χάρτες και η «ανάγκη νέας παράτασης»
«Πράγματι, υπάρχει μία διαφορά των νομών, γιατί εμείς είχαμε ξεκινήσει λίγο νωρίτερα. Τυπικά, ορίζεται στον έναν χρόνο η μέγιστη διαδικασία, κάτι που σημαίνει ότι λήγει σε εμάς και δεν λήγει στους υπόλοιπους νομούς (Χανιά και Ηράκλειο). Παρ’ όλα αυτά, επί της ουσίας – έστω με νομοθετική ρύθμιση, πρέπει να δοθεί οπωσδήποτε παράταση, γιατί ενώ υπάρχει ροή από τους πολίτες, δεν υπήρχε καμία πιθανότητα να είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία» σχολιάζει ο κ. Καλησπεράκης, παρατηρώντας πως «ο κόσμος σπεύδει. Οι τοπογράφοι δεν προλαβαίνουν. Υπάρχει μία πίεση. Αλλά επειδή (το Κτηματολόγιο) έπεσε μαζί με τους δασικούς χάρτες, αυτό δημιούργησε μία τεράστια αναστάτωση. Διότι όταν ένας άνθρωπος δεν ξέρει καν αν η περιουσία του είναι δασική, αυτό δημιουργεί μία επιπλοκή. Άρα, με αυτό το δεδομένο, θεωρούμε ότι πρέπει οπωσδήποτε να παραταθεί η διαδικασία».
Στους δασικούς χάρτες δόθηκε παράταση. «Το βασικό είναι πώς κάποιος δεν ξέρει εάν η περιουσία του είναι δασική» συνεχίζει ο κ. Καλησπεράκης. «Οι άνθρωποι περίμεναν, επειδή πρόσφατα έγιναν κάποιες αλλαγές στους δασικούς αυτόματα από το σύστημα. Και περίμεναν κάποιοι να δουν αν είναι δασικές οι εκτάσεις τους ή όχι για να προχωρήσουν σε δηλώσεις. Αφού συνέπεσαν μαζί Κτηματολόγιο και Δασικοί Χάρτες, είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να δοθεί παράταση. Πολλοί άνθρωποι μέχρι προχθές δεν ήξεραν αν είχαν περιουσία ή όχι!».
Ο πρόεδρος της Ν.Ε του ΤΕΕ Ρεθύμνου είναι απολύτως βέβαιος πώς «Θα βελτιωθεί πολύ η κατάσταση αν δοθεί παράταση. Δεν θα πάμε ποτέ στο 100% – το τελικό νούμερο δεν ξέρει κανείς πού θα κλείσει, γιατί πολλές περιουσίες δεν θα δηλωθούν. Δηλαδή εάν κάποιου ανθρώπου τεράστιες εκτάσεις στα βουνά, βγουν δασικές, δεν θα μπει στη διαδικασία να τις δηλώσει καθόλου».
Το κόστος, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι μικρό. «Το πρόβλημα ποιο είναι: Εάν κάποιος δεν έχει κάνει τοπογράφηση της περιουσίας του, εκεί έχει κόστος. Άρα, πολλοί περίμεναν αν βγουν οι δασικοί χάρτες για να σταματήσουν ή αντίστοιχα να προχωρήσουν».
Θα τονίσει επίσης πώς «το Κτηματολόγιο πρέπει να γίνει οπωσδήποτε. Δεν τίθεται θέμα. Είναι από τα πιο σπουδαία έργα για την ευκολία των πολιτών και τη διασφάλιση της περιουσίας τους. Από εκεί και πέρα, όπως πήγαν τα πράγματα με τους δασικούς χάρτες χρειάζεται οπωσδήποτε παράταση!».
Αλλαγή αντίληψης
Από τον νόμο, πλέον, κλείνει η εμπρόθεσμη συλλογή των δηλώσεων στο Ρέθυμνο. «Οι πρώτες παρατάσεις δίνονται από το διοικητικό συμβούλιο του Κτηματολογίου, οι τελευταίες παρατάσεις δίνονται με αποφάσεις υπουργού. Προχθές έκλεισε και ο δεύτερος κύκλος παρατάσεων, όπου βάσει νόμου δεν μπορεί να δοθεί επέκταση της διορίας. Οπότε, πάμε σε εκπρόθεσμες δηλώσεις. Δεν υπάρχει μετά το χρόνο, από τον νόμο, δυνατότητα παράτασης, ούτε με υπουργική απόφαση. Πρέπει να αλλάξει ο νόμος. Και φυσικά, αυτό τόσα χρόνια δεν έχει γίνει ποτέ» μας διευκρινίζει ο κ. Κοτσώλης.
Όσο δε για το ενδεχόμενο επιβολής προστίμων με το νέο χρόνο, ο γενικός διευθυντής του Κτηματολογίου Ελλάδος, θα διατυπώσει την άποψή του: «Δεν είναι η τιμωρία που θα κάνει τον άνθρωπο να πάει να δηλώσει. Δεν είναι το πρόστιμο που πρέπει να το κινητοποιήσει. Δεν είναι υγιές κίνητρο. Το υγιές κίνητρο είναι να καταλάβει ότι πρέπει να σε μακαρίζουν τα παιδιά και τα εγγόνια σου, όχι να σε βρίζουν. Οι τιμωρητικοί μηχανισμοί δεν είναι αποτελεσματικοί. Το σημαντικό είναι να καταλάβουμε όλοι ότι είναι μία υποχρέωση που έχουμε απέναντι στην επόμενη γενιά. Το χωράφι του παππού μας να το δώσουμε στο παιδί και στο εγγόνι μας, χωρίς αυτό μετά να μας καταριέται ότι το μπλέξαμε».
Όπως θα συμπληρώσει, το «κρίσιμο και σημαντικότερο όλων, το μυστικό της επιτυχίας είναι καθένας να καταλάβει ότι μεγαλύτερο όφελος απ’ το να δηλώσει το Κτηματολόγιο, δεν υπάρχει. Δεν είναι απλή υποχρέωση. Είναι κάτι που συμφέρει τον καθέναν από εμάς, να καθαρίσει την ιδιοκτησία του. Πολύ περισσότερο, αν δεν έχει καμία αμφιβολία ότι αυτό το κομμάτι γης είναι δικό του».
Τα ανοιχτά ζητήματα κοστίζουν
Ο ίδιος θα αναγνωρίσει ότι «Στην αρχή υπάρχουν προβλήματα, υπάρχουν καθυστερήσεις. Αλλά στο τέλος όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτό που κάνουμε δεν το κάνουμε επειδή μάς το επιβάλλει το κράτος· το κάνουμε για το δικό μας το συμφέρον».
Ενθαρρύνει ακόμα τους πολίτες, ακόμα κι αυτούς που δεν έχουν πλήρεις φακέλους, να μην καθυστερήσουν άλλο: «Υπάρχει μία κακή αντίληψη της πραγματικότητας, που λέει ότι για να κάνω μία δήλωση θα πρέπει να έχω έναν πλήρη φάκελο. Δεν είναι απαραίτητο, γιατί μπορεί να είναι τόσο καθαροί οι τίτλοι σου, που μπορεί να μην χρειάζεται ούτε τοπογραφικό, ούτε τίποτα. Προφανώς υπάρχουν περιπτώσεις που είναι δύσκολες. Και προφανώς υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζονται τοπογραφικά και χίλια δυο άλλα πράγματα – κάτι που συνεπάγεται χρόνο, έξοδα κ.λπ.
Αλλά δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες. Ας καθαρίσουμε λοιπόν τα εύκολα. Δηλαδή, μπορεί κάποιος να έχει είκοσι ιδιοκτησίες. Οι δύο, οι τρεις ή οι τέσσερις μπορεί να έχουν προβλήματα · οι άλλες δεκαέξι είναι καθαρές. Δεν χρειάζεται να περιμένεις».
Το ενδιαφέρον του κόσμου έχει ανέβει αρκετά το τελευταίο διάστημα. «Η κίνηση έχει αυξηθεί σε σχέση με αυτό που είχαμε πριν από περίπου ένα μήνα. Προφανώς, το καλοκαίρι, με τις άλλες ασχολίες που έχουν οι πολίτες δεν τους έδωσαν τον επαρκή χρόνο για να υποβάλλουν τις δηλώσεις τους» διαπιστώνει ο κ. Κοτσώλης. «Αυτό που πρέπει να δούμε όλοι μαζί είναι ποιο είναι το όφελος από αυτή την ιστορία. Το να δίνονται συνεχώς παρατάσεις, δεν οδηγεί πουθενά» υποστηρίζει, παραδεχόμενος ωστόσο ότι «Σίγουρα κάποιες παρατάσεις βοηθούν τους ανθρώπους να βρουν κάποια στοιχεία».
Σε κάθε τόνο επαναλαμβάνει πως «Είναι κρίμα, κάποια στιγμή σε δεύτερο χρόνο να χρειαστεί να γίνει μία πώληση ή να γίνει μία μεταβίβαση στην επόμενη γενιά και αυτοί οι άνθρωποι να βρουν μπροστά τους το πρόβλημα – γιατί σίγουρα θα το βρουν μπροστά τους. Δεν υπάρχει περίπτωση να γίνεται μεταβίβαση, μία γονική παροχή, μία κληρονομιά, εάν δεν είναι δηλωμένο το ακίνητο στο Κτηματολόγιο. Πολλοί πιστεύουν ότι το κατέχουν – και δικαίως το κατέχουν από παππού σε παππού, από γονιό σε γονιό, από γενιά σε γενιά. Όμως πρέπει αυτό το πράγμα να αποδεικνύεται και να είναι καταχωρημένο κάπου, για να μην υπάρχουν προβλήματα στο μέλλον. Αυτά τα ανοιχτά ζητήματα μπορούν να δημιουργήσουν και υψηλότατα κόστη».
Τι γίνεται στην υπόλοιπη Κρήτη
Η συλλογή δηλώσεων στα Χανιά ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2021, ενώ στο Ηράκλειο έναν μήνα αργότερα (Νοέμβριος). Σε λίγο καιρό κλείνουμε χρόνο, εξ ου και δόθηκε νέα παράσταση.
«Οι 12 μήνες αυτοί είναι επαρκέστατοι, αν κάποιος εξαρχής ενδιαφερθεί να προχωρήσει» διατείνεται ο κ. Κοτσώλης. «Αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι ότι το πρόβλημα δημιουργείται λόγω της έλλειψης επαγγελματιών στην περιοχή. Αυτός ο λίγος αριθμός επαγγελματιών που ασχολείται με το Κτηματολόγιο, τοπογράφοι και δικηγόροι, έχουν επωμιστεί το βάρος της σύνταξης τοπογραφικών. Αν βάλει κανείς κάτω πόσες χιλιάδες ιδιοκτησίες υπάρχουν στον νομό, φαντάζεστε ότι αυτά τα πράγματα δεν μπορούν να γίνουν από 50 και 100 ανθρώπους μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Γι’ αυτό επικοινωνήσαμε και τον προηγούμενο μήνα που ήμασταν κάτω (στην Κρήτη), ότι δεν χρειάζεται να έχεις ένα πλήρη φάκελο ο οποίος έχει τοπογραφικό – γιατί πολλές φορές δεν χρειάζεται καν το τοπογραφικό. Είναι τόσο ξεκάθαρη η κατάσταση».
Ο γενικός διευθυντής του Κτηματολογίου θα προσθέσει: «Αν πάει κάποιος στο γραφείο κτηματογράφησης και συνεργαστεί με τον τοπογράφο του Κτηματολογίου, θα μπορέσουν να εντοπίσουν μαζί το ακίνητο. Κι από εκεί και μετά πια, είναι πολύ εύκολο ή με κάποιους τίτλους ή σε περίπτωση που έχουμε χρησικτησία (που δεν είναι ασυνήθιστο) με ένορκες βεβαιώσεις, να μπορέσουν να προχωρήσουν στη δήλωση».
Τα ποσοστά σε Ηράκλειο και Χανιά είναι χαμηλότερα συγκριτικά με το Ρέθυμνο – στο Ηράκλειο εκτιμάται ότι είναι διψήφιο το ποσοστό.
Ο κ. Κοτσώλης αισιοδοξεί ότι και στους δύο αυτούς νομούς θα γίνει κάτι αντίστοιχο που συνέβη και στις Κυκλάδες, όπου «Υπήρξε πολύ μεγάλη αύξηση στη συλλογή δηλώσεων με τα ντεμαράζ που έγιναν εκεί».
Ο ίδιος αναφέρθηκε τέλος στις περιοχές της Κρήτης που χτύπησαν… πρωτιά: Το Λασίθι που «συνειδητοποίησε» (τη σπουδαιότητα της διαδικασίας) με πάνω από 90% συμμετοχή «είναι σε ανάρτηση. Σε 12 με 14 μήνες από σήμερα – σε κάθε περίπτωση μέσα στο 2023 – θα έχει πρώτες εγγραφές Κτηματολογίου. Όπως επίσης και στα νότια της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου είχαμε υψηλά ποσοστά, τα οποία κι αυτά είναι προγραμματισμένα για ανάρτηση, τώρα αυτές τις μέρες».
