Εξαιρετικά χαμηλά παραμένουν τα ποσοστά κτηματογράφησης στον νομό Ρεθύμνου, αν και έχουν περάσει ήδη δύο χρόνια απ’ την έναρξη της διαδικασίας, η οποία, όπως όλα δείχνουν, έχει πάρει άτυπα παράταση. Την ίδια περίοδο πέρυσι το ποσοστό στον νόμο δεν ξεπερνούσε το 19% και όπως δείχνουν τα στοιχεία ελάχιστη πρόοδος συντελέστηκε μετά και την εκστρατεία ενημέρωσης που πραγματοποίησαν οι υπεύθυνοι του Κτηματολογίου σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης των πολιτών για την ανάγκη να διευθετήσουν τις περιουσίες τους.
Επισημαίνεται πάντως πως η διαδικασία, που είναι σε εξέλιξη, είναι σημαντική και οφείλουν να συμμετέχουν στο σύνολό τους οι ιδιοκτήτες ακινήτων, αφού με τον τρόπο αυτό θα ξεκαθαρίσει επιτέλους «σε ποιον ανήκει τι», ενώ ταυτόχρονα δίδεται η δυνατότητα στον ιδιοκτήτη να καταγράψει, να οριοθετήσει και να κατοχυρώσει, εν τέλει, τα δικαιώματά του, ακόμα και εκείνα που δεν είναι μεταγραμμένα στο υποθηκοφυλακείο, όπως οι χρησικτησίες και οι κληρονομιές.
Στα Γραφεία Κτηματογράφησης, που στο Ρέθυμνο λειτουργούν στο Ατσιπόπουλο στην οδό Μάρκου Αβάτζου, μηχανικοί και δικηγόροι παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες ενημέρωσης και υποστήριξης για την υποβολή δηλώσεων και τον εντοπισμό των ακινήτων, ενώ οι δηλώσεις υποβάλλονται και ηλεκτρονικά.
Η έγκαιρη υποβολή της δήλωσης, όπως έχει επισημάνει το Κτηματολόγιο, πολλές φορές εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ίδιων των δικαιούχων, αφού είναι γνωστό ότι οι συνέπειες της μη υποβολής δήλωσης είναι η απαγόρευση κάθε δικαιοπραξίας (γονική παροχή, πώληση κ.λπ.) επί του ακινήτου για το δικαίωμα που δεν δηλώθηκε και η μη χορήγηση οικοδομικής άδειας, ενώ μετά την ανάρτηση των στοιχείων που προκύπτουν από τη συλλογή των δηλώσεων, η διαδικασία της αναγνώρισης μη δηλωθέντος δικαιώματος γίνεται πολύπλοκη και με επιπλέον κόστος.
Το Κτηματολόγιο έχει επανειλημμένως υπενθυμίσει πως μετά τις πρώτες εγγραφές στο κτηματολόγιο, απαιτούνται χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες για την αναγνώριση του μη δηλωθέντος δικαιώματος, ενώ αν ένα ακίνητο δεν δηλωθεί, μετά από κάποια χρόνια, περιέρχεται στην ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου, εφόσον δεν ασκηθεί αγωγή.
Πέραν όμως αυτών των συνεπειών, προβλέπεται η επιβολή προστίμου, ανάλογα με το είδος και την αξία του ακινήτου, η οποία (επιβολή προστίμου) δύναται να ενεργοποιηθεί σε μεταγενέστερο στάδιο.
Σε σχετικές δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.» ο Κώστας Ζαφείρης, εκπρόσωπος της κοινοπραξίας, που έχει αναλάβει το έργο της κτηματογράφησης στον νομό Ρεθύμνου, αναφέρθηκε στους χαμηλούς ρυθμούς προσέλευσης πολιτών και συλλογής των δικαιολογητικών καλώντας για μια ακόμα φορά τους ιδιοκτήτες ακινήτων να ενεργοποιηθούν και να μην αμελούν άλλο τη διαδικασία: «Στην προέλευση είμαστε πολύ πίσω ακόμη. Αυτήν τη στιγμή είμαστε στο 1/3 των προσδοκώμενων δικαιωμάτων. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πάρα πολλά δικαιώματα που δεν έχουν δηλωθεί. Προθεσμία δεν υπάρχει, έχει ήδη λήξει. Το θέμα είναι πότε θα αποφασίσει η επιβλέπουσα αρχή το κτηματολόγιο, να κλείσει η μελέτη ανεξάρτητα από αυτά. Η ουσία είναι ότι οι μελέτες έχουν τρία στάδια: Παίρνουμε τις δηλώσεις, γίνεται η προανάρτηση που ο καθένας μπορεί να δει τι έχει δηλωθεί και να κάνει τις αντιρρήσεις του. Μετά αυτό διορθώνεται, γίνεται η ανάρτηση, ξανά κάνει ο καθένας τον έλεγχο σε αυτά που έχει δηλώσει, έπειτα ξανά γίνεται η επεξεργασία και τελειώνει. Αυτήν τη στιγμή δεν έχουν κάνει καν την προανάρτηση. Όταν τελειώσει όλη αυτή η διαδικασία, προ ανάρτηση, ανάρτηση και κλείνει, σημαίνει ότι ο καθένας που δεν έχει δηλώσει για να κατοχυρώσει το δικαίωμά του πρέπει να πάει στα δικαστήρια».
Αναφερόμενος στους παράγοντες της καθυστέρησης και ουσιαστικά της μη ανταπόκρισης του κόσμου της Κρήτης και του Ρεθύμνου ειδικότερα ο κ. Ζαφείρης σημείωσε ότι: «Ο ένας παράγοντας που καταγράφονται αυτοί οι χαμηλοί ρυθμοί στον νομό Ρεθύμνου είναι ότι εδώ το πρόγραμμα δεν ξεκίνησε μαζί με τις άλλες περιοχές της χώρας, όπου περιλαμβάνονταν 45 περίπου νομοί. Τότε υπήρχε μεγάλη κινητικότητα στην Ελλάδα, όλοι ήξεραν ότι γίνεται κτηματολόγιο. Δεν υπήρχε Έλληνας που να μην είχε δικαίωμα σε όλες αυτές τις περιοχές. Ο δεύτερος παράγοντας σχετίζεται με το πρόβλημα της απουσίας συμβολαίων ιδιοκτησιών. Όλα είναι δια λόγου και ο κόσμος εξακολουθεί να συναλλάσσεται με αυτήν τη λογική. Ο τρίτος παράγοντας είναι ότι οι επαγγελματίες δεν έχουν αυτήν τη στιγμή τη δυνατότητα να κάνουν γρήγορα είτε συμβόλαια, είτε τοπογραφικά. Ο τέταρτος παράγοντας είναι ότι είχαμε δασικούς χάρτες που είχαν την αναζήτηση ορίων. Επίσης υπάρχει η ερημοποίηση της ενδοχώρας του νομού, που αυτήν τη στιγμή ο νομός είναι στη βόρεια ακτογραμμή, τη νότια ακτογραμμή και τα ενδιάμεσα έχουν πρακτικά ερημώσει. Αυτά όλα είναι μια εκτίμηση προσωπική για την οποία τα ποσοστά κτηματογράφησης είναι τόσο χαμηλά στο νομό», μας είπε και πρόσθεσε ότι ήδη αυτό τον μήνα υπάρχει μια μικρή αύξηση της προσέλευσης λόγω των διακοπών των Αθηναίων, οι οποίοι προσέρχονται στα γραφεία για να ενημερωθούν: «Αυτόν τον μήνα υπήρχε ένα ενδιαφέρον πολύ παραπάνω από τον μέσο όρο, άλλα και αυτό είναι πάρα πολύ μικρό για να μπορεί να καλύψει όλες αυτές τις απώλειες. Αυτό ο ρυθμός θα έπρεπε να είναι διπλάσιος και να είναι συνεχόμενος για μερικά χρόνια. Ο στόχος του κτηματολογίου είναι για το 2025, αλλά δεν νομίζω να αφορά το Ρέθυμνο. Υποθέτω ότι αφορά όλη την υπόλοιπη Ελλάδα εκτός από το Ρέθυμνο, τα Χανιά που ξεκίνησαν τώρα, τις Κυκλάδες και δύο άλλες περιοχές της Ελλάδας. Σε επίπεδο νομού είμαστε μετά το 33%, αλλά είμαστε πάρα πολύ πίσω. Τα στατιστικά των αντίστοιχων περιοχών σε δύο χρόνια ήταν περίπου στο 2-3» κατέληξε.
«Τα ποσοστά είναι ιδιαιτέρως χαμηλά. Οι πολίτες μάλλον δυσκολεύονται να συγκεντρώσουν τα δικαιολογητικά που απαιτούνται. Δεν έχουν γίνει τα κληρονομικά δικαιώματα, οι αποδοχές στην ώρα τους, έτσι πρέπει να γίνουν τώρα μαζικά αποδοχές που εκκρεμούσαν από χρόνια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το σύστημα των μηχανικών και των συμβολαιογράφων να έχει φτάσει στα όριά του. Υπάρχει ένας ρυθμός, και εκτιμούμε ότι του χρόνου τέτοια εποχή να φτάσουμε το 40%. Κάποια στιγμή, την οποία δεν την γνωρίζω, το υπουργείο θα αποφασίσε και θα προχωρήσουμε στην προανάρτηση με ό,τι υλικό έχουμε. Έπειτα από την προανάρτηση θα πιεστεί ο κόσμος, όσοι δεν θα έχουν μέχρι τότε ανταποκριθεί θα πιεστούν να ανταποκριθούν. Αυτό το φαινόμενο το έχω συναντήσει και σε άλλη περιοχή που είχα σαν μελέτη. Δεν υπάρχει τεχνικά και συμβατικά η δυνατότητα να περιμένουμε για πάντα, είναι θέμα συμβατικό, νομικό. Επομένως, κάποια στιγμή θα πάμε στην προανάρτηση και έπειτα θα αρχίσουν οι χρόνοι να πιέζουν πολύ. Γι’ αυτό θα ήταν καλό οι πολίτες να αρχίσουν σιγά-σιγά να ανταποκρίνονται και ό,τι έχουν έτοιμο να το προσκομίσουν, δεν χρειάζεται να τα φέρουν όλα μαζί. Για παράδειγμα κάποιος που έχει δέκα δικαιώματα, δεν μπορεί να είναι και τα δέκα δύσκολα που να εκκρεμούν αποδοχές και τοπογραφικά. Από αυτά τα δέκα μπορεί να φέρει τα δύο, τρία, τέσσερα. Ας έρθουν αυτά και θα εκκρεμούν τα υπόλοιπα. Στην Κρήτη ο κόσμος έχει πολύ μεγάλη τάση να εμπιστεύεται τους μηχανικούς και τους δικηγόρους, αν τους αναθέτει κάτι. Πρέπει να γίνεται ένα ξεσκαρτάρισμα εκεί. Για παράδειγμα κάποιος έχει δέκα δικαιώματα, τρία αστικά και επτά αγροτικά. Τα τρία αστικά χρειάζονται συμβόλαια, τοπογραφικά, θέλουν τα πάντα. Ας μας φέρει αυτά τα τρία και ας εκκρεμούν τα υπόλοιπα επτά, για τα οποία μπορεί να εκκρεμεί μια αποδοχή, ένα τοπογραφικό, να γίνει ένα ξεσκαρτάρισμα. Να μας τα φέρουν σιγά-σιγά, δεν είναι απαραίτητο να είναι έτοιμοι και για τα δέκα δικαιώματα ή τα είκοσι για να τα φέρουν όλα μαζί. Μπορούν καθώς ετοιμάζονται οι επιμέρους φάκελοι να μας τα φέρουν» ανέφερε από την πλευρά του ο Νίκος Ζαρκαδούλας, εκπρόσωπος της κοινοπραξίας της κτηματογράφησης του Ρεθύμνου καλώντας τους πολίτες να ανταποκριθούν στην διαδικασία το ταχύτερο δυνατόν για να γλιτώσουν μετέπειτα ταλαιπωρία και οικονομικές επιβαρύνσεις.
Ο ίδιος προσθέτει ότι η κτηματογράφηση δεν θα κρατήσει για πάντα. «Κάποια στιγμή, που υποθέτω ότι δεν είναι πολύ μακριά από σήμερα, θα γίνει η προανάρτηση και έπειτα αρχίζουν να πιέζουν πολύ οι χρόνοι. Άρα αυτή η λανθάνουσα κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε τώρα, με έναν πολύ χαμηλό ρυθμό συλλογής, θα διακοπεί βίαια από την προανάρτηση και από εκεί και πέρα οι χρόνοι θα είναι πιο αυστηροί».
Ο ίδιος σημείωσε πως τα δικαιολογητικά μπορούν να τα καταθέτουν και ηλεκτρονικά, ενώ υποστήριξε ότι στο Κτηματολογικό Γραφείο του Ρεθύμνου δεν υπάρχουν ουρές και καθυστερήσεις.