Με κάθε επισημότητα, μέσα σε κλίμα υπερηφάνειας και συγκίνησης, παρουσία πλήθους κόσμου, πραγματοποιήθηκαν φέτος στο Γερακάρι οι διήμερες εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για την 80η επέτειο από το Ολοκαύτωμα των χωριών του Κέντρους που διοργάνωσε ο Δήμος Αμαρίου σε συνεργασία την Δημοτική Κοινότητα και τον Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού.
Η αυλαία των εκδηλώσεων άνοιξε με τους καθιερωμένους «Αγώνες Δρόμου Θυσίας», οι οποίοι έλαβαν χώρα παραμονή της θλιβερής επετείου την Τετάρτη 21 Αυγούστου το απόγευμα. Μέσα από δύο διαδρομές γεμάτες ιστορία και συναισθήματα, αθλήτριες και αθλητές κάθε ηλικίας απέδωσαν, συμμετέχοντας, τον οφειλόμενο φόρο τιμής στην μνήμη των 164ων θυμάτων που άφησαν πίσω τους οι ναζιστικές θηριωδίες της 22α Αυγούστου 1944, στα χωριά Γερακάρι, Άνω Μέρος, Δρυγιές, Βρύσες, Γουργούθοι, Καρδάκι, Σμιλές και Κρύα Βρύση.
Παράλληλα, σε συνεργασία με την φιλόλογο και ιστορικό κα. Ευγενία Λινοξυλάκη, το απόγευμα της ίδιας ημέρας, υλοποιήθηκε μια διαδραστική δράση για παιδιά ηλικίας 10 έως 17 ετών, με τίτλο «Ο χώρος αφηγείται; Παρατηρώ και Αναρωτιέμαι…», με σκοπό την διερεύνηση της ιστορίας της περιοχής και της μνήμης για την καταστροφή των χωριών του Κέντρους τον Αύγουστο του 1944.
Κατά την επίσημη έναρξη των εκδηλώσεων τον λόγο πήρε ο Δήμαρχος Αμαρίου κ. Παντελής Μουρτζανός αναφέροντας, μεταξύ άλλων, πως «οι νεκροί του Κέντρους είναι ο Φάρος μας, το φωτεινό παράδειγμα που μας καθοδηγεί και μας χαράζει πορεία. Η ανάδειξη και περιφρούρηση των αγαθών της ζωής: της ελευθερίας και της ειρήνης αποτελεί μια ειλικρινής στάση σεβασμού και τιμής σε εκείνους που υπερασπίστηκαν τον Τόπο με τη ζωή τους, για να απολαμβάνουμε εμείς σήμερα ότι εκείνοι στερήθηκαν. Ας βαδίσουμε στα βήματά τους με ομόνοια, όραμα, ελπίδα και πίστη. Ας παλέψουμε, ας απαιτήσουμε αυτά που δικαιούμαστε ως λαός, ως έθνος, για μας και τα παιδιά μας. Για ένα καλύτερο αύριο».
Η πρώτη μέρα των εκδηλώσεων ολοκληρώθηκε με την κεντρική ομιλία του ιστορικού – ερευνητή κ. Κωστή Μαμαλάκη με τίτλο «Αμάρι. Ο Αιματοβαμμένος Αύγουστος του ’44», την ομιλία του συγγραμματέα του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών, κ. Αριστομένη Συγγελάκη, με τίτλο «Τα ναζιστικά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στην Κρήτη και ο αγώνας για Α-λήθεια και Δικαιοσύνη» και ένα ιστορικό επετειακό μουσικοχορευτικό δρώμενο από το Μικρό Θέατρο Ρεθύμνης με τίτλο «Μέρες Μνήμης», με την συμμετοχή της σπουδαίας ερμηνεύτριας κα. Στέλλας Σειραγάκη, σε σκηνοθεσία του κ. Γιάννη Περογαμβράκη.
Οι εκδηλώσεις κορυφώθηκαν το πρωί της Πέμπτης 22 Αυγούστου με την τέλεση Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας στον Ι.Ν. Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, καθώς και την τέλεση επιμνημόσυνης δέησης στο χώρο του Μνημείου Πεσόντων προεξάρχοντος του Πρωτοσύγκελου της Ι.Μ. Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων π. Αθανάσιου Καραχάλιου.
Ο πανηγυρικός της ημέρας εκφωνήθηκε από την κα. Άννα Μανιουδάκη, ενώ το προσκλητήριο νεκρών ακολούθησε «Βουβό Πεντοζάλι» από το παραδοσιακό σύλλογο «Ακρήτες». Η τελετή απόδοσης τιμών ολοκληρώθηκε με την κατάθεση στεφάνων από αρχές και φορείς του τόπου.
Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια των διήμερων εκδηλώσεων, στο χώρο του παλαιού Δημοτικού Σχολείου Γερακαρίου, λειτούργησε έκθεση πολεμικού υλικού του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου: «Κρήτη 1941-1945» , υπό την επιμέλεια του ιστορικού ερευνητή – συλλέκτη, κ. Στέλιου Τριπαλιτάκη, καθώς έκθεση λινοτυπιών με θέμα: «Αναδρομή στα παλιά: Αυστραλοί στην Κρήτη» του καλλιτέχνη κ. Michael Winters.
Τις εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία τους, μεταξύ άλλων, ως εκπρόσωπος του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης, ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης, ως εκπρόσωπος της Βουλής των Ελλήνων, ο Βουλευτής Ρεθύμνου, κ. Μανόλης Χνάρης, ο Βουλευτής Κιλκίς κ. Στέφανος Παραστατίδης, ως εκπρόσωπος της Περιφέρειας Κρήτης, η Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου, κα. Μαίρη Λιονή, ο Αντιπεριφερειάρχης για θέματα επιχειρηματικότητας, κ. Μιχάλης Βάμβουκας, ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης και Δήμαρχος Ρεθύμνου, κ. Γιώργης Μαρινάκης, ως εκπρόσωπος του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών Ελλάδος, ο Δήμαρχος Ανωγείων, κ. Σωκράτης Κεφαλογιάννης, ο Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος της Περιφέρειας Κρήτης για θέματα Πολιτικής Προστασίας, κ. Μιχάλης Σαρρής, ο Περιφερειακός Σύμβουλος κ. Νικόλαος Μανουσάκης και η Εντεταλμένη Δημοτική Σύμβουλος του Δήμου Αγίου Βασιλείου, κα Ευαγγελία Γλαμπεδάκη.
Τις Ένοπλες Δυνάμεις και τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ εκπροσώπησε ο Διοικητής της 5η ΑΜ Ταξιαρχίας, Ταξίαρχος κ. Νικόλαος Κωστάκης. Αντίστοιχα την Ελληνική Αστυνομία, εκπροσώπησε ο Αστυνομικός Διευθυντής Ρεθύμνου, Ταξίαρχος κ. Εμμανουήλ Παπαδάκης, ενώ το παρών στις εκδηλώσεις έδωσαν και ο Λιμενάρχης Ρεθύμνου, Αντιπλοίαρχος κ. Κωνσταντίνος Καστρινάκης, ο Διοικητής του Τμήματος Δοκίμων Αστυφυλάκων Ρεθύμνου, Αστυνομικός Διευθυντής κ. Σπύρος Γερμανάκης, καθώς και ο Διοικητής του Πυροσβεστικού Κλιμακίου Αγίας Φωτεινής, πυρονόμος, κ. Σπύρος Γαλάνης, ως εκπρόσωπος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Παράλληλα, στην τελετή παρευρέθηκαν, ο Συγγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών, κ. Αριστομένης Συγγελάκης, εκ μέρους Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ένωσης Συντακτών, ο κ. Κώστας Βασιλάκης, o Αντιπρόεδρος Ένωσης της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου, Ηπείρου και Νήσων, κ. Αντώνης Παπουτσάκης, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωματείων Επαρχίας Αμαρίου, κ. Νικόλαος Κραουνάκης, καθώς και ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Κρητών Επιστημόνων και του ιδρύματος Αναστάσιου Κουταβά, κ. Γεώργιος Μαριδάκης.
Επιπρόσθετα, τις εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία τους, ως εκπρόσωποι των μαρτυρικών τόπων ηπειρωτικής Ελλάδος, μεταξύ άλλων, ο Αντιδήμαρχος του Δήμου Ιωαννίνων, κ. Πέτρος Παλάσχας, ο Αντιδήμαρχος του Δήμου Κικλίς, κ. Θεμιστοκλής Κοσμίδης, ο Αντιδήμαρχος Καστοριάς, κ. Ιωάννης Γκόγκας, ο εκπρόσωπος του Δημάρχου Διστόμου, κ. Μιλτιάδης Σφουντούρης, ο εκπρόσωπος του Δημάρχου Ελασσόνας, κ. Γιάννης Ντάλλας, ο Πρόεδρος της μαρτυρικής Κοινότητας Κομμένου, κ. Ηλίας Λάμπρης, ο Πρόεδρος του μαρτυρικού χωριού Λιγκιάδες Ιωαννίνων, κ. Κώστας Φούσκας, ο Πρόεδρος του μαρτυρικού χωριού Δράκεια Μαγνησίας, κ. Θανάσης Ρεντινιώτης, ο Πρόεδρος της Ένωσης θυμάτων και φίλων μαρτυρικού χωριού Καταρράκτης Άρτας, κ. Δημήτρης Φλώρος, ο εκπρόσωπος του μαρτυρικού χωριού Πύργοι Εορδαίας Κοξάνης, κ. Νίκος Ασλανίδης, ο εκπρόσωπος του μαρτυρικού χωριού Δομένικο Λάρισας, κ. Στάθης Ψωμιάδης, ο εκπρόσωπος του μαρτυρικού χωριού Χορτίατη Θεσσαλονίκης, κ. Χαράλαμπος Νανακούδης, ο εκπρόσωπος του μαρτυρικού χωριού Νέα Κορδελιά Σερρών, κ. Κώστας Ψαρράς και ο εκπρόσωπος των μαρτυρικών Καλαβρύτων, κ. Χαρίλαος Ερμείδης.
Τέλος, τις απαιτούμενες τιμές απέδωσε και το σύνολο των Προέδρων των Δημοτικών Κοινοτήτων και των Πολιτιστικών Συλλόγων των τιμώμενων ολοκαυτωμένων χωριών, ενώ συγκινητική υπήρξε επίσης και η μεγάλη συμμετοχή του κόσμου που θέλησε, με την παρουσία του, να αποδώσει φόρο τιμής στους θυσιασθέντες ήρωες του Κέντρους.
Ακολουθούν τα αναλυτικά τα αποτελέσματα στους «Αγώνες Δρόμου Θυσίας»:
8km Ανδρών (Άνω Μέρος – Γερακάρι)
1ος Σηφάκης Εμμανουήλ (Σ.Δ.Υ. Μεγαλόνησος)
2ος Συριανόγλου Γαβριήλ (Ο.Κ.Α. Αρκάδι)
3ος Βασιλάκης Γεώργιος (Ο.Κ.Α Πρέβελη)
8km Γυναικών (Άνω Μέρος – Γερακάρι)
1η Φιλιππάκη Αναστασία (Σ.Δ.Υ. Χανίων)
2η Αποστόλου Αγγελική (Γερακάρι)
3η Τελιοπούλου Ράνια (Σ.Δ.Υ. Χανίων)
3km Αγοριών (Καρδάκι – Γερακάρι)
1ος Μεσονησανάκης Δημήτριος (Ο.Κ.Α. Αρκάδι)
2ος Θωμαδάκης Ιάκωβος (Γερακάρι)
3ος Θωμαδάκης Γεώργιος (Γερακάρι)
3km Κοριτσιών (Καρδάκι – Γερακάρι)
1η Ακουμιανάκη Στεφανία (Γερακάρι)
