Το νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί μια ανελαστική νεοφιλελεύθερη εκπαιδευτική πολιτική

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου ΔΕΠ του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. στη συνεδρίασή του στις 24-1-2020 συζήτησε για το Ν/Σ «Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, Ερευνητικών και Τεχνολογικών Φορέων και άλλες διατάξεις» που ψηφίστηκε από τη Βουλή στις 23-1-2020 και αποφάσισε τα παρακάτω:

1. Η συνολική φιλοσοφία και στρατηγική του νομοσχεδίου που εκφράζει την κυβερνητική πολιτική στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας μας, φαίνεται ξεκάθαρα ότι αποτελεί μια ανελαστική νεοφιλελεύθερη εκπαιδευτική πολιτική, που με το πρόσχημα του εκσυγχρονισμού της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας μας, στοχεύει στην υποβάθμιση και συρρίκνωση του δημόσιου χαρακτήρας της, σε αντίθεση με όσα προβλέπει το Σύνταγμα της χώρας. Φαίνεται ξεκάθαρα στο Ν/Σ ότι η κυβερνητική πολιτική στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης επιδιώκει, τα πανεπιστήμια της χώρας να γίνουν ιδρύματα των μορφωτικών ανισοτήτων, της ιδιωτικοποίησης, της χαμηλής δημόσιας χρηματοδότησης, επιλεκτικά φθηνά στη λειτουργία τους και ευέλικτα, για να μπορούν να προσαρμόζονται γρήγορα και εύκολα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες των κυρίαρχων αγορών.
2. Όσον αφορά την θεσμοθέτηση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (Ε.Α.Α.Ε.) (μετεξέλιξη της πρώην Α.ΔΙ.Π.) και τη σύνδεση της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων με την αξιολόγηση τους: Πρόκειται για μια δομή απόλυτα ελεγχόμενη από τον υπουργό Παιδείας, η οποία με πολιτικά κριτήρια στα πλαίσια της ασκούμενης κυβερνητικής πολιτικής θα γνωμοδοτεί για την ανώτατη εκπαίδευση που χρειάζεται η χώρα μας, για την σκοπιμότητα της λειτουργίας όλων των ακαδημαϊκών τμημάτων των πανεπιστημίων της χώρας, παραβιάζοντας με αυτό τον τρόπο τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτοδιοίκητη λειτουργία τους που αφορά στο στρατηγικό σχεδιασμό της εξέλιξης και ανάπτυξης τους με βάση τις αποφάσεις των εκλεγμένων συλλογικών οργάνων τους.
3. Όσον αφορά τη σύνδεση της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων με την αξιολόγηση τους με τον κανόνα 80:20. Θεωρούμε ότι είναι επιβεβλημένη η επιβράβευση των πανεπιστημίων που διακρίνονται για τις επιδόσεις τους στην εκπαίδευση, στην έρευνα, στις διεθνείς συνεργασίες κ.λπ. Αυτή όμως η επιβράβευση πρέπει να έχει ξεκάθαρο ακαδημαϊκό χαρακτήρα και δεν μπορεί να γίνεται σε βάρος των πανεπιστημίων και ιδιαίτερα των περιφερειακών που λόγω της μακροχρόνιας υποχρηματοδότησης τους, έχουν σοβαρές ελλείψεις σε Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό, σε Ειδικό Τεχνικό Προσωπικό, σε Διοικητικό Προσωπικό, και σε κτιριακές υποδομές και εξοπλισμό εργαστηρίων. Ακριβώς λόγω αυτών των σοβαρών ελλείψεων δεν μπορούν να ανταγωνισθούν τα μεγάλα πανεπιστήμια σε επιδόσεις και εκ των πραγμάτων θα βρίσκονται συνεχώς σε άνιση μεταχείριση όσον αφορά την κρατική χρηματοδότηση τους με τη θέσπιση του κανόνα αυτού. Για τους λόγους αυτούς διαφωνούμε κάθετα για τη σύνδεση της χρηματοδότησης των ιδρυμάτων με την αξιολόγηση τους και αντίθετα πιστεύουμε ότι πρέπει να τεθεί ένα ελάχιστο κοινά αποδεκτό όριο δημόσιας χρηματοδότησης των πανεπιστημίων μέσω του τακτικού προϋπολογισμού τους, που θα λαμβάνει υπόψη το χαρακτήρα του κάθε πανεπιστημίου, τον αριθμό των φοιτητών του, τον αριθμό των μελών ΔΕΠ-ΕΔΙΠ-ΕΤΕΠ-ΔΠ, τη λειτουργία του σε πολλές πόλεις, τη δημόσια στήριξη που χρειάζεται για να αναβαθμισθεί.
4. Σχετικά με την προβλεπόμενη στο Ν/Σ εξίσωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των κολεγίων με αυτά των αποφοίτων των δημόσιων πανεπιστημίων. Θεωρούμε ότι η εφαρμογή της διάταξης αυτής οδηγεί στην πλήρη απαξίωση των πτυχίων των πανεπιστημίων αφενός, και αφετέρου ουσιαστικά καταργεί στην πράξη το άρθρο 16 του Συντάγματος που προστατεύει το κοινωνικό αγαθό της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης.
5. Θεωρούμε ότι αποτελεί μεγάλο ατόπημα η προβλεπόμενη στο Ν/Σ οριστική κατάργηση των 37 υπό ίδρυση σε βάθος τριετίας ακαδημαϊκών τμημάτων των πανεπιστημίων. Αυτή η διάταξη περιφρονεί τις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων τους για την εξέλιξη και ανάπτυξη τους, και οδηγεί τεχνηέντως, σε συνδυασμό με την εξίσωση επαγγελματικών δικαιωμάτων αποφοίτων ιδιωτικών κολλεγίων και δημόσιων πανεπιστημίων, τους φοιτητές που θα απορροφούνταν από αυτά τα καινοτόμα σε επιστημονικά πεδία τμήματα σε διάφορα ιδιωτικά ΙΕΚ που φέρουν τη βούλα ενός ξένου ιδιωτικού πανεπιστημίου.
6. Ειδικότερα όσον αφορά την κατάργηση των 6 υπό ίδρυση τμημάτων του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. Για τα τμήματα που σήμερα καταργούνται υπάρχουν εν εξελίξει επιτροπές με αρμοδιότητα τον προσδιορισμό των προγραμμάτων σπουδών και των απαιτούμενων υποδομών τους ώστε να προετοιμαστούν επαρκώς για την ίδρυση και την οργάνωση τους με την ένταξη τους στο μηχανογραφικό δελτίο του 2021. Με την οριστική κατάργηση τους ουσιαστικά στοχοποιείται επί της ουσίας το πρόγραμμα ανάπτυξης του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. για πολιτικούς και όχι ακαδημαϊκούς λόγους. Είναι χαρακτηριστικό το ήθος της διακυβέρνησης του υπουργείου το οποίο ενημέρωσε την ακαδημαϊκή κοινότητα  τη τελευταία στιγμή. Δηλαδή, οι διοικήσεις αλλά και η ακαδημαϊκή κοινότητα των  Ιδρυμάτων των 37 τμημάτων  ούτε ρωτήθηκαν ούτε κλήθηκαν να τοποθετηθούν  επί του θέματος, γεγονός που αναδεικνύει και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται το υπουργείο την έννοια του αυτοδιοίκητου των πανεπιστημίων.