Στο τελικό στάδιο βρίσκονται οι διαδικασίες για την δημοπράτηση ενός μεγάλου και ζωτικής σημασίας έργου της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου, που αφορά στην βιοκλιματική ανάπλαση των οδών Μελισσινού και Σαλαμίνος. Μια πρόταση συνολικού ύψους 1,7 εκ. ευρώ που έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση από την δράση «Ανοιχτό κέντρο εμπορίου», που θα υλοποιήσει ο Δήμος Ρεθύμνου σε συνεργασία με τον εμπορικό σύλλογο της πόλης.
Η βιοκλιματική ανάπλαση των οδών Μελισσινού και Σαλαμίνος έχει ως στόχο τη δημιουργία ασφαλούς και προσπελάσιμου σε όλους δικτύου κίνησης πεζών, την αισθητική αναβάθμιση και σύνδεση των οδών με την περιοχή παρέμβασης, ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα της, δημιουργία νέων λειτουργικών θέσεων φορτοεκφόρτωσης μαζί με την ηλεκτρονικά ελεγχόμενη διαχείριση των θέσεων φορτοεκφόρτωσης, τη βιοκλιματική ανάπλαση με φυτεύσεις, χρήση ψυχρών υλικών και εξοικονόμηση ενέργειας.
Το έργο αυτό αποτελεί εδώ και χρόνια μεγάλο «στοίχημα» του Δήμου Ρεθύμνης. Πλέον οι διαδικασίες δρομολογήθηκαν, η μελέτη είναι έτοιμη και ο φάκελος υποβάλλεται στο τοπικό συμβούλιο αρχαιολογίας για τις τελικές διορθώσεις, ώστε να κατατεθεί στην συνέχεια προς έγκριση στην Διαχειριστική Αρχή του υπουργείου Ανάπτυξης και αφού λάβει το πράσινο φως να γίνει η δημοπράτηση του έργου. Καλώς εχόντων των πραγμάτων και εφόσον οι υπηρεσίες δεν κωλυσιεργήσουν, το έργο δεν αποκλείεται να προκηρυχτεί τον Ιούνιο, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στα «Ρ.Ν.» ο υπεύθυνος του τμήματος Προγραμματισμού του Δήμου Ρεθύμνης Νίκος Βώβος: «Το «βάρος» της προετοιμασίας πέφτει την περίοδο αυτή στο έργο της ανάπλασης στην οδό Μελισσινού. Η πλήρης μελέτη περιμένει την έγκριση του τοπικού συμβουλίου Αρχαιολογίας και έτσι το επόμενο βήμα θα είναι η δημοπράτηση του έργου. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς και εφόσον δεν υπάρξουν καθυστερήσεις στις εγκρίσεις από πλευράς υπηρεσιών στο τέλος της άνοιξης – αρχές καλοκαιριού θα μπορέσουμε ένα προχωρήσουμε στην δημοπράτηση του έργου. Είναι ένα μεγάλο έργο που απορροφά περίπου το 50% των κονδυλίων και έτσι με την έναρξή του θα έχουμε άμεσα υψηλή απορροφητικότητα. Οι παρεμβάσεις βιοκλιματικής ανάπλασης της οδού Μελισσινού-Σαλαμίνος, με προϋπολογισμό 1,7 εκατομμύρια ευρώ, είναι ένα έργο που αποτελεί το βασικό κορμό των εργασιών της δράσης του ανοιχτού κέντρου εμπορίου».
Η μελέτη
Βασικός στόχο της μελέτης αποτελεί ο σχεδιασμός πεζοδρομίων που είναι ασφαλή και προσπελάσιμα απ’ όλους.
Η μελέτη φροντίζει να διατηρήσει τις υφιστάμενες υψομετρικές στάθμες εκεί που υπάρχουν κατώφλια οικιών και καταστημάτων και να ανυψώσει την στάθμη του οδοστρώματος, ώστε η υψομετρική διαφορά δρόμου και πεζοδρόμιων να μην ξεπερνά τα όρια της νομοθεσίας (7-10εκ.).
Η μελέτη προκαθορίζει θέσεις στάθμευσης οχημάτων και δικύκλων δίνοντας όμως βάρος στη εξασφάλιση του απαραιτήτου πλάτους του πεζοδρομίου.
Γίνεται προσπάθεια ώστε οι νέες χαράξεις του οδοστρώματος και των πεζοδρομίων να είναι τέτοια που να επιφέρει τις ελάχιστες δυνατές αλλαγές στα φρεάτια και κουτιά των υπογειοποιημένων δικτύων.
Επιπλέον η μελέτη καθορίζεται από βιοκλιματικά κριτήρια ανάπλασης ανοικτών χώρων που είναι τα εξής:
– Αύξηση του ποσοστού σκίασης με τη χρήση δέντρων.
– Χρήση ψυχρών υλικών με μεγάλη ανακλαστικότητα που αποτρέπουν το φαινόμενο της θερμικής νησίδας σε επιλεγμένες περιοχές με ικανή επιφάνεια και αυξημένο ποσοστό έκθεσης στον ήλιο.
– Φροντίδα για εξοικονόμηση ενέργειας μέσω του νέου φωτισμού.
– Αντικατάσταση της ασφάλτου με φυσική πέτρα που έχει καλύτερες θερμικές ιδιότητες.
Βασικά προβλήματα
Γενικά τα βασικά προβλήματα της υφιστάμενης κατάστασης της περιοχής μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
- Υπάρχει αυξημένη παράνομη στάθμευση οχημάτων που εκτός από τις προκαθορισμένες θέσης προσωρινής στάθμευσης και φορτοεκφόρτωσης καταλαμβάνουν και τμήμα του πεζοδρομίου και του οδοστρώματος. Έτσι παρατηρείται συχνά μποτιλιάρισμα, καθώς η φορτοεκφόρτωση πλέον γίνεται από οχήματα που σταματούν στη μέση του δρόμου. Επίσης υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση παρανόμως σταθμευμένων δίκυκλων είτε επάνω στο πεζοδρόμιο είτε στον ωφέλιμο χώρο του οδοστρώματος.
- Τα πεζοδρόμια δεν εξασφαλίζουν την ασφαλή διέλευση των πεζών καθώς:
– Δεν τηρούν τις προδιαγραφές της νομοθεσίας ως προς τα πλάτη, την υψομετρική διαφορά με το οδόστρωμα και τις κλίσεις των ραμπών. Το πλάτος των πεζοδρομίων συχνά φτάνει το 0,50μ. και ακόμα και στις περιοχές που υπάρχουν επαρκή πλάτη, συγκεντρώνονται εμπόδια που καθιστούν τη διέλευση σχεδόν αδύνατη (εικ.4,5).
Η υψομετρική διαφορά με το οδόστρωμα φτάνει και τα 30 εκ. γεγονός που σε συνδυασμό με την ανυπαρξία ραμπών και διαβάσεων κάνει τη διάσχιση του δρόμου επικίνδυνη (εικ.3).
– Το υλικό κατασκευής είναι κυρίως γυμνό τσιμέντο με ανώμαλη τελική στάθμη και πολλές κατεστραμμένες περιοχές (εικ.2).
– Δεν υπάρχουν κάδοι μικροαπορριμμάτων με αποτέλεσμα τα σκουπίδια να συγκεντρώνονται σε σακούλες στις διασταύρωσες και να ρυπαίνουν το χώρο εμποδίζοντας τη διέλευση στα ήδη στενά πεζοδρόμια.
Επίσης:
– Ο δρόμος παρουσιάζει μη ενοποιημένη εικόνα με τους υπόλοιπους της παλιάς πόλης, όπου έχουν ολοκληρωθεί οι αναπλάσεις με καλαίσθητες πλακοστρώσεις.
– Απουσιάζει πλήρως η φύτευση και οι χώροι στάσης για τους κατοίκους και περαστικούς.
– Ο υφιστάμενος νυχτερινός φωτισμός της περιοχής θεωρείται ενεργοβόρος και ανεπαρκής.
– Καθώς τα κτίρια έχουν χαμηλά ύψη, τα πεζοδρόμια από τσιμέντο και το οδόστρωμα από άσφαλτο είναι εκτεθειμένα στον ήλιο αρκετές ώρες δημιουργώντας το φαινόμενο της θερμικής νησίδας.
Μελέτη για την οδό Μελλισινού
Το αντικείμενο της μελέτης αφορά την ανάπλαση της συλλεκτήριας οδού Ι. Μελισσινού, η οποία βρίσκεται στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου.
Τα μεγέθη της περιοχής ανάπλασης είναι τα ακόλουθα:
- Πεζοδρόμια 1.290 τ.μ.
- Δρόμος: 2.270 τ.μ.
Συνολικά η περιοχή ανέρχεται στα 3.560 τ.μ.
Η μελέτη ανάπλασης της οδού Ι.Μελλισινού προτείνει μεταξύ άλλων:
– Την αποξήλωση των υφιστάμενων υλικών επίστρωσης του δρόμου και των πεζοδρομίων (άσφαλτος και τσιμέντο).
– Την καθαίρεση μεμονωμένων στοιχείων όπως μεταλλικά κολωνάκια, πινακίδες, υφιστάμενα φωτιστικά, ιστοί της ΔΕΗ/ΟΤΕ. Από αυτά συστήνεται η επαναχρησιμοποίηση αυτών που είναι δυνατό σε αντίστοιχες κατασκευές.
– Νέα χάραξη οδοστρώματος κυκλοφορίας οχημάτων πλάτους 3,50μ., ώστε να μπορεί να αναπτύξει ένα πυροσβεστικό όχημα τους πυλώνες σταθεροποίησης του οχήματος για τυχόν περιστατικό κατάσβεσης. Το πλάτος είναι σταθερό και η χάραξη όσο το δυνατόν πιο ομαλή.
– Εκσκαφές για την θεμελίωση των πέτρινων κρασπέδων από γρανίτη στα νέα πεζοδρόμια.
– Κατάλληλες επιχωματώσεις κάτω από τα πεζοδρόμια-δρόμο, ώστε να έχουμε τις επιθυμητές τελικές υψομετρικές στάθμες κινδύνου για άτομα με μειωμένη όραση.
– Τα φωτιστικά σώματα τοποθετούνται περίπου ανά 15μ. κυρίως στο βόρειο πεζοδρόμιο και όπου το πλάτος δεν επαρκεί τοποθετούνται αντικριστά στο νότιο. – Από το Ο.Τ. 181 μέχρι και το δυτικό όριο της περιοχής μελέτης δεν έχει γίνει υπογειοποίηση του δικτύου της Δ.Ε.Η. και του Ο.Τ.Ε. με αποτέλεσμα στα πεζοδρόμια να υπάρχουν 6 κολώνες της Δ.Ε.Η. με εναέρια καλώδια και 3 κολώνες του Ο.Τ.Ε. Η μελέτη προτείνει την υπογειοποίηση των δύο αυτών δικτύων όπως έχει ήδη γίνει στο υπόλοιπο ανατολικό τμήμα της Μελισσινού και στην προέκτασή της την οδό Σαλαμίνος.
– Στα νέα δέντρα προτείνονται σχάρες προστασίας τετράγωνες από ελατό (σφαιροειδή) χυτοσίδηρο 900Χ900ΜΜ Φ450.
– Κατασκευή νέων απλών καθιστικών χωρίς πλάτη από μεταλλικό σκελετό και δοκίδες φυσικής ξυλείας που βιδώνονται στο δάπεδο.
– Επίσης προτείνονται κάδοι μικροαπορριμμάτων από χάλυβα, αναρτώμενοι στον φωτιστικό ιστό, ώστε να αποφεύγεται η διάτρηση των πλακών του πεζοδρομίου και σε επιπλέοντα σημεία πέρα από τα απαραίτητα.
Η μελέτη ανάπλασης της Σαλαμίνος
Το αντικείμενο της μελέτης αφορά την ανάπλαση της συλλεκτήριας οδού Σαλαμίνος από την αρχή του δρόμου στη συμβολή με την οδ. Αρκαδίου, μέχρι την Καθολική Εκκλησία, όπου ο δρόμος μετονομάζεται σε Ι. Μελισσινού, στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου. Τα μεγέθη της περιοχής ανάπλασης είναι τα ακόλουθα:
- Πεζοδρόμια επιφάνειας 450 τ.μ.
- Δρόμος μονής κυκλοφορίας επιφάνειας 650 τ.μ.
Συνολικά η περιοχή ανέρχεται στα 1100 τ.μ.
Η μελέτη ανάπλασης της οδού Σαλαμίνος προτείνει μεταξύ αλλων:
– Την αποξήλωση των υφιστάμενων υλικών επίστρωσης του δρόμου και των πεζοδρομίων (άσφαλτος και τσιμέντο.
– Την καθαίρεση μεμονωμένων στοιχείων όπως μεταλλικά κολωνάκια, πινακίδες, υφιστάμενα φωτιστικά, ιστοί της ΔΕΗ/ΟΤΕ. Από αυτά συστήνεται η επαναχρησιμοποίηση αυτών που είναι δυνατό σε αντίστοιχες κατασκευές.
– Νέα χάραξη οδοστρώματος κυκλοφορίας οχημάτων πλάτους 3,50μ., ώστε να μπορεί να αναπτύξει ένα πυροσβεστικό όχημα τους πυλώνες σταθεροποίησης του οχήματος για τυχόν περιστατικό κατάσβεσης. Το πλάτος είναι σταθερό και η χάραξη όσο το δυνατόν πιο ομαλή.
– Εκσκαφές για την θεμελίωση των πέτρινων κρασπέδων από γρανίτη στα νέα πεζοδρόμια.
– Κατάλληλες επιχωματώσεις κάτω από τα πεζοδρόμια-δρόμο, ώστε να έχουμε τις επιθυμητές τελικές υψομετρικές στάθμες.
– Δημιουργούνται διαβάσεις πεζών ανά 55 περίπου μέτρα και ορίζονται με κυβολίθους από λευκό μάρμαρο διαστ. 10Χ10Χ5 εκ.
– Τα φωτιστικά σώματα τοποθετούνται περίπου ανά 15μ. κυρίως στο βόρειο πεζοδρόμιο και όπου το πλάτος δεν επαρκεί τοποθετούνται αντικριστά στο νότιο. Επιλέγεται τηλεσκοπικός ιστός, παραδοσιακού τύπου, υπέργειου ύψους 3,365μ. από χάλυβα με βάση έδρασης και αγκύρια με ακροκιβώτιο (και φωτιστικό σώμα κορυφής ιστού, παραδοσιακού τύπου στεγανό με λαμπτήρες LED 50W.
– Στα νέα δέντρα προτείνονται σχάρες προστασίας τετράγωνες από ελατό (σφαιροειδή) χυτοσίδηρο 900Χ900ΜΜ Φ450.
– Κατασκευή νέων απλών καθιστικών χωρίς πλάτη από μεταλλικό σκελετό και δοκίδες φυσικής ξυλείας που βιδώνονται στο δάπεδο.
– Επίσης προτείνονται κάδοι μικροαπορριμμάτων από χάλυβα, αναρτώμενοι στον φωτιστικό ιστό, ώστε να αποφεύγεται η διάτρηση των πλακών του πεζοδρομίου και σε επιπλέοντα σημεία πέρα από τα απαραίτητα.
