Εγκαινιάστηκε χθες η επετειακή – κινητή έκθεση της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών / Ιστορικού Μουσείου Κρήτης με τίτλο «1821, η Κρήτη στην Ελληνική Επανάσταση», που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του πανελλαδικού εορτασμού των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Μπροστά από το ιστορικό κτήριο της περιφερειακής ενότητας Ρεθύμνου παρουσιάζονται οι 14 στεγασμένες ξύλινες κατασκευές της έκθεσης με κείμενα, εικόνες και διαδραστικές εφαρμογές μέσω QR codes για τη συμμετοχή της Κρήτης στην Ελληνική Επανάσταση μέσα στο πλαίσιο των εξελίξεων στον ηπειρωτικό ελλαδικό χώρο και των ευρύτερων συνθηκών που επικρατούν στην Ευρώπη και τον κόσμο κατά την εποχή εκείνη. Το επιλεγμένο υλικό αντλήθηκε κυρίως από τις συλλογές και τα αρχεία της ΕΚΙΜ /ΙΜΚ και το επιμελήθηκε η επιστημονική ομάδα του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης.
Ο πρόεδρος του ιστορικού μουσείου Κρήτης, καθηγητής, Αλέξης Καλοκαιρινός, μιλώντας για την έκθεση αναφέρθηκε στον καθοριστικό ρόλο της Κρήτης στην ελληνική επανάσταση σημειώνοντας πως: «Η Κρήτη έπαιξε αρκετά σημαντικό ρόλο στην επανάσταση του 1821 γιατί υπήρξε ένα πεδίο επιχειρήσεων μέσα στην ελληνική επανάσταση και προσέλκυσε τόσο Ελλαδίτες όσο και φιλέλληνες. Επίσης υπήρξε και η άλλη διαδρομή, δηλαδή Κρητών που πολέμησαν στην Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα και στην Κάσο. Βέβαια αυτό που συνέβη είναι ότι η Κρήτη δεν ενώθηκε με τον εθνικό κορμό, ο οποίος σχηματίστηκε από το ελληνικό κράτος και αυτό είναι μάλλον που έχει δημιουργήσει μια απώθηση της συμμετοχής της Κρήτης στη συνείδηση των ανθρώπων. Και αυτό είναι κάτι το οποίο προσπαθούμε να διορθώσουμε και μέσα από δράσεις όπως είναι αυτή η έκθεση. Η αλήθεια είναι ότι η επανάσταση δεν πέτυχε με την έννοια ότι δεν εκπληρώθηκε ο βασικός σκοπός αλλά από την άλλη μεριά δημιούργησε δυναμικές και αυτές είναι αποτυπωμένες μέσα από τη σύγχρονη έρευνα που αξιοποιεί και παράγει η δουλειά που κάνουμε στο ιστορικό μουσείο.
Όπως πρόσθεσε, σκοπός της έκθεσης είναι οι επισκέπτες της να κατανοήσουν τα γεγονότα: «Αυτό που έχουμε επιδιώξει είναι να τοποθετήσουμε το γεγονός το ίδιο σε ευρύτερα συμφραζόμενα γιατί το ζήτημα μας είναι να δημιουργήσουμε κατανόηση, καθώς θεωρούμε ότι μέσα από κατανόηση μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την ταυτότητα μας πολύ καλύτερα. Οπότε ξεκινάμε με τον κόσμο στο 1800, διατρέχουμε την επανάσταση στην Κρήτη χρονολογικά. Στη συνέχεια συζητάμε θεματικά για να καταλήξουμε στην ελεύθερη Κρήτη μέσα στην ελεύθερη Ελλάδα».
Η έκθεση πραγματοποιείται από το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, και υποστηρίζεται από την Περιφέρεια Κρήτης και τα Ιδρύματα Α. & Μ. Καλοκαιρινού. Τελεί υπό την αιγίδα της Επιτροπής Ελλάδα 2021, με χορηγό δράσης της επιτροπής την εταιρεία Πλαστικά Κρήτης Α.Ε. Η εγκατάστασή της στην Πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου έγινε σε σύμπραξη με τον δήμο Ρεθύμνου.
Η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου κάλεσε όλους τους πολίτες, μικρούς και μεγάλους, να επισκεφθούν την υπαίθρια έκθεση για να μάθει μέσα από αυτή την ιστορία της Κρήτης και τον ρόλο της στην επανάσταση.
Ειδικότερα η Μαρία Λιονή ανέφερε: «Η περιφέρεια συμμετέχει στον εορτασμό για τα 200 χρόνια της επανάστασης του 1821 και σε συνεργασία με την Εθνική Επιτροπή για το 1821 αποφασίσαμε να κάνουμε τη συγκεκριμένη έκθεση, σε συνεργασία με ιστορικό μουσείο Κρήτης. Τα εκθέματα θα παραμείνουν στην πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου για έναν μήνα. Τα εκθέματα αφορούν τους Κρητικούς επαναστάτες, το ιστορικό της επανάστασης ακόμα και πριν το 1821 σε Κρητικούς που είχαν επαναστατήσει εναντίον του τουρκικού ζυγού. Καλούμε όλο τον κόσμο να έρθει να δει και να διαβάσει την ιστορία μας. Από σήμερα θα υπάρχει και φωτισμός ειδικός και καλούμε όλο τον κόσμο μα και κυρίως ομάδες παιδιών να την επισκεφτούν γιατί είναι από τις μοναδικές εκθέσεις που έχουν στόχο να μιλήσουν και να μας εξηγήσουν την κρητική επανάσταση του 1821».
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, στον χαιρετισμό του τον οποίο ανέγνωσε ο Θωμάς Κρεβετζάκης, μεταξύ άλλων ανέφερε: «Η περιήγηση μας στις ιστορικές περιόδους στις οποίες έχει αναφορά η έκθεση, μας προσφέρει μια πολυπρισματική θέαση της ταραγμένης, προεπαναστατικής περιόδου στην Κρήτη σε συνάρτηση με τις διεθνείς συνθήκες και τις εξελίξεις στον ελλαδικό χώρο.
Η συμμετοχή της Κρήτης στην Ελληνική Επανάσταση διερευνάται και αποτυπώνεται μέσα από πολύτιμα ιστορικά τεκμήρια, που φωτίζουν πτυχές της τοπικής ιστορίας, τις οποίες ελάχιστα γνωρίζουμε.
Μέσα από την ανάδειξη των τοπικών συνθηκών και ιδιαιτεροτήτων, οι οποίες συνυφαίνουν την ενεργή παρουσία της Κρήτης στην πορεία της Επανάστασης στην ηπειρωτική Ελλάδα, μεταφερόμαστε νοερά από το μερικό στο γενικό, από τον τόπο στον κόσμο, υπερβαίνουμε τα χωροχρονικά όρια του επαναστατημένου νησιού μας και γινόμαστε μάρτυρες των εξελίξεων που συντελούνται σε πανευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα, κατά την ταραχώδη μετάβαση από τον 18ο στον 19ο αιώνα.
Γινόμαστε μύστες και κοινωνοί γεγονότων που καθόρισαν την εξέλιξη του κόσμου, του δικού μας και των άλλων λαών και, με τη γνώση που κατακτούμε, κατανοούμε, αντιλαμβανόμαστε, ερμηνεύουμε το παρόν μας, επαναπροσδιορίζουμε τη μελλοντική μας διαδρομή.
Δεν αρκεί η επίκληση της ενεργής παρουσίας της Κρήτης στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες της χώρας μας. Οφείλουμε να γνωρίζουμε τον τρόπο, τις συνιστώσες αυτής της συμμετοχής αλλά και τις επιδράσεις της στη διαχρονική εξέλιξη του νησιού».
