Τα αγρίμια να μείνουν στην Κρήτη

Συμπολίτες μέσω των «Χανιώτικων νέων» ή διά τηλεφώνου με προτρέπουν να προβώ σε… επανάσταση για το θέμα των αγριμιών, γνωρίζοντας τον στενό δεσμό μου με τον κρητικό αίγαγρο από δεκαετίες πίσω. Τους ευχαριστώ, αλλά στα 87 μου χρόνια δεν υπάρχουν δυνατότητες για κάτι τέτοιο. Εξάλλου στο βιβλίο μου «Το Αγρίμι της Κρήτης» (σελ.264, φώτο, 80, εκδ. 2001) προσπάθησα, και αυτό έγινε για πρώτη και μοναδική φορά, να πληροφορήσω για την αξία του αγριμιού αυτού για την Κρήτη και τους Κρητικούς από τα μινωικά χρόνια μέχρι σήμερα, τις συνήθειες και τη ζωή του, ιστορίες, παραδόσεις, θρύλους, τους αγώνες για την προστασία του και ό,τι άλλο.

Ας σημειωθεί ότι ο αείμνηστος αρχαιολόγος Γιάννης Σακελλαράκης, που ανέσκαψε και ανέδειξε τις μινωικές αρχαιότητες στις Αρχάνες και το Ιδαίον Άντρο, και αποκάλυψε τις μινωικές εγκαταστάσεις, με δεκάδες δωμάτια στη Ζώμινθο Ανωγείων σε υψόμετρο 1200 μ., είχε ζητήσει και του στάλθηκε το βιβλίο αυτό, επειδή στα σχέδια του ήταν η δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου με χλωρίδα και πανίδα, όπως στα μινωικά χρόνια· με κύριο εκπρόσωπο της πανίδας το αγρίμι, που άλλωστε απεικονίζεται σε πάρα πολλά αγγεία, δακτυλιόλοθους, ανάγλυφα κ.α. εκείνης της περιόδου.

Στο τελευταίο θέμα, με αυτό ας μου επιτραπεί να εκφράσω την άποψη- πρόταση ότι σε καμία περίπτωση τα εν λόγω αγρίμια δεν πρέπει να εξοριστούν, αλλά να μείνουν στον τόπο τους, την Κρήτη. Η καλύτερη πρόταση έγινε από τη θαυμαστή ως άνθρωπο και κρατικό λειτουργό δασάρχη Χανίων, αλλά ίσως χρειάζονται πολλά.

Εκεί που βρίσκονται τώρα είναι το ιδεωδέστερο, μιας και πριν 300 χρόνια αγρίμια υπήρχαν και στο ιστορικό βουνό του Ψηλορείτη. Στο Αττικό πάρκο θα έχουν φροντίδα από επαγγελματίες, αλλά θα είναι σαν το ορφανό παιδί που φιλοξενείται σε μια δομή με όλα τα καλά· αλλά δεν θα είναι σαν να έχει υιοθετηθεί από γονείς που θα δεθούν μαζί του. Όσο για την έγκριση, αν χρειάζεται, δεν νομίζω να υπάρχει πρόβλημα, αφού υπήρχαν και υπάρχουν ακόμη αγρίμια σε κήπους, σε βίλες Κρητικού εφοπλιστή, αλησμόνητου κρητικού δημόσιου γράφοντος και άλλων.

Σχετικά με τον Εθνικό (Βασιλικό) Κήπο των Αθηνών, είναι πολλά χρόνια που ανάμεσα στα άλλα εκεί «φιλοξενούμενα» ζώα ήταν και αγρίμια σε κακές συνθήκες και με την πινακίδα «Το κρι-κρι της Κρήτης». Είχα διαμαρτυρηθεί, όπως και τώρα, γιατί δεν υπάρχει κρι-κρι. Ήταν ένα συγκεκριμένο αγρίμι που δωρίθηκε στον πρόεδρο των Η.Π.Α. Τρούμαν, πριν από κάποιες δεκαετίες, από Σελινιώτη και η ιστορία είναι καταγεγραμμένη.

Ο αξεπέραστος και θαυμαστός παπά Ανδρέας Κόκκινος, στο χωριό Λιβάδια Μυλοποτάμου, θα είναι ο καλύτερος «πατέρας» γι’ αυτά. Βοσκός, κτηνοτρόφος, αγρότης, προστάτης της φύσης και της παράδοσης. Μάλιστα πρόσφατα παρουσιάστηκε η δράση του και από ντοκιμαντέρ της «Cosmote». Κάθε τελευταία Κυριακή του Ιούλη γιορτάζεται ο Τίμιος Σταυρός του Ψηλορείτη, γιατί τον Σεπτέμβρη δεν βοηθούν οι καιρικές συνθήκες, με το πανηγύρι «Του Ψηλορείτη η Στράτα», και όπως είχε παρουσιαστεί από την τηλεόραση, πάνω από χίλιοι επισκέπτες Έλληνες και ξένοι απολαμβάνουν την κρητική φιλοξενία, μουσική και διατροφή, ενώ εκατοντάδες ανεβαίνουν ως στην κορυφή του Ψηλορείτη και ανάβουν το κερί τους στον Σταυρό που ευλογεί την Κρήτη.

Εκεί διοργανώθηκαν δύο φορές, και τον ίδιο και τον ερχόμενο Φεβρουάριο, με το πρόγραμμα «Pierra Creta», αγώνες ορειβατικού σκι με τη συμμετοχή 160 αθλητών από 16 χώρες στη διοργάνωση του 2019. Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος φθάνει σε μεγάλο υψόμετρο και από εκεί ήδη πλακόστρωτο μονοπάτι οδηγεί στην κορυφή, σε λιγότερο από δύο ώρες. Τα Λιβάδια είναι το μοναδικό χωριό στην Ελλάδα που, χωρίς κοντινό χιονοδρομικό κέντρο, εκπαιδεύτηκαν άριστα και με επιδόσεις στο ορειβατικό σκι οι βοσκοί και τα παιδιά του σχολείου.

Οπωσδήποτε τα αγρίμια πρέπει να ξαναγυρίσουν στο βουνό του Δία, τον Ψηλορείτη· και όσο για τα Χανιά, έχουμε αρκετά στα Σφακιανά φαράγγια, τα Θοδωρού κ.λπ. και ίσως κάποια στιγμή ξαναγυρίσουν σε κατάλληλες συνθήκες και στην πόλη μας. Το ευχόμαστε.

* O Aντώνης Πλυμάκης είναι συγγραφέας