Ενίσχυση στους τομείς στους οποίους η Ελλάδα υποφέρει, καθώς και αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της χώρας με συγκεκριμένα αναπτυξιακά μέτρα, προκειμένου να επιτευχθεί η έξοδος από την κρίση, επιθυμούν οι Κρητικοί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων της Κρήτης επιθυμούν να υπάρξει σχέδιο ανάπτυξης, δηλώνουν ότι η Ελλάδα δεν έχει ωφεληθεί από την συμμετοχή της στην ΕΕ, κρίνουν ότι οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόστηκαν για την ανάταξη των δημοσιονομικών της χώρας δεν είχαν αποτέλεσμα και σημειώνουν ότι ο ρόλος της ΕΕ στα οικονομικά της Ελλάδας είναι αρνητικός.
Αυτά είναι τα αποτελέσματα της παγκρήτιας έρευνας του Πολυτεχνείου Κρήτης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με την οποία η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ανάπτυξης για τη χώρα μας, η οικονομία και η επανεκκίνηση των παραγωγικών δυνάμεων της Ελλάδας, είναι οι κύριες προτάσεις των Κρητικών.
Η ελευθερία μετακίνησης και φυσικά το κοινό νόμισμα, παρά τα δεινά που έχει φέρει στη χώρα μας, είναι αυτά που ρίχνουν το μεγαλύτερο βάρος τους οι Κρητικοί. Οι πολίτες σε μεγάλο ποσοστό (31,1%) εξέφρασαν την άποψη ότι το σημαντικότερο χαρακτηριστικό που έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η ελευθερία να μετακινείσαι στις χώρες της ΕΕ. Σημαντικό θεωρούν για την ΕΕ ότι έχει κοινό νόμισμα το ευρώ (24,4%). Ακολουθούν με ποσοστό 16,5% η άνεση να ζεις οπουδήποτε στην ΕΕ, οι κοινοί νόμοι για όλα τα κράτη-μέλη 9,5%, να βρίσκεις δουλειά στις χώρες της ΕΕ 8,5%, η κοινή χριστιανική κληρονομιά της Ευρώπης 5,1% και τέλος η δυνατότητα να σπουδάζεις στις χώρες της ΕΕ 4,9%.
Όπως αναφέρεται στο περιεχόμενο της έρευνας: «οι ελπίδες μιας Ενωμένης Ευρώπης που γέννησαν και την Ε.Ε φαίνεται ότι διαψεύδονται. Βοήθησε και σ’ αυτό, ειδικά στη χώρα μας, η οικονομική κρίση. Το ευρωπαϊκό όραμα έχει σκοντάψει σήμερα σε συμφέροντα που έχουν χωρίσει την Ε.Ε σε ισχυρούς και αδύνατους, σε πλούσιο Βορρά και φτωχό Νότο. Και οι απαντήσεις των Κρητικών σ’ αυτό το ερώτημα ήταν αναμενόμενες…».
Το ευρωπαϊκό όραμα βάσει του οποίου συγκροτήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν παραμένει ισχυρό σήμερα στους λαούς των κρατών-μελών της (82,3%), αντίθετη άποψη εξέφρασε το 16,1% του δείγματος.
Η Ελλάδα δεν έχει ωφεληθεί από τη συμμετοχή της στην ΕΕ
Αναμενόμενη, όπως επισημαίνεται, και η απάντησή τους στην επόμενη ερώτηση για την ωφέλεια της χώρας μας από τη συμμετοχή της στην ΕΕ. Οι Κρητικοί επηρεασμένοι από την αντιμετώπιση της χώρας αυτή την περίοδο της κρίσης, δηλώνουν αρνητικοί καθώς φαίνονται να μην δίνουν και ιδιαίτερη σημασία στις επιδοτήσεις που κατά καιρούς έχουν έρθει στη χώρα μας.
Οι πολίτες σε σχετική ερώτηση δήλωσαν ότι η Ελλάδα δεν έχει ωφεληθεί από τη συμμετοχή της στην ΕΕ σε ποσοστό ύψους 53,1%, ενώ το 46,2% διατύπωσε διαφορετική γνώμη.
Η αγωνία των Ελλήνων για μια ανάπτυξη που θα μας βγάλει από τα σημερινά οικονομικά αδιέξοδα μεταφέρεται από τους Κρητικούς και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και φυσικά αυτό είναι και το ζητούμενο των ευρωπαίων πολιτών. Πολιτικές ανάπτυξης που θα αντιμετωπίζουν την ανεργία και θα προσφέρουν στους ευρωπαίους πολίτες συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Σε ερώτηση για το τι προσδοκούν οι Έλληνες από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη χώρα μας, σε ποσοστό (34,7%) επιθυμούν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης της Ελλάδας. Ακολουθούν οι πολίτες που δεν εξέφρασαν άποψη για το θέμα 12,9%, η απασχόληση-εργασία 11,9%, η καλύτερη οικονομία με 9,4%, η κοινωνική προστασία 8,9% , η ανάπτυξη επιχειρηματικότητας και η ένταξη της χώρας μας στη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά με ποσοστά 6,9% και 5,5% αντίστοιχα. Τέλος καλύτερη εθνική άμυνα προσδοκά από την ΕΕ το 5,2% και καλύτερα πανεπιστήμια επιθυμεί το 4,5% του δείγματος.
Εμπιστοσύνη στο ευρώ
Την εμπιστοσύνη τους στο ευρώ, αλλά με μικρή διαφορά, παρέχουν για άλλη μια φορά οι πολίτες της Κρήτης. Βοηθά βέβαια και σ’ αυτό ο διάλογος που έχει αναπτυχθεί και προεκλογικά και σήμερα για την παραμονή μας ή όχι στη ζώνη του ευρώ. Διχασμένη φαίνεται να είναι η άποψη των πολιτών και στο θέμα της κρίσης, αφού σε ποσοστό 48,8% θεωρούν θετικό για την αντιμετώπιση της κρίσης το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωζώνης και έχει ως νόμισμά της το Ευρώ, ενώ παράλληλα το 46,7% των ερωτηθέντων έχει ακριβώς αντίθετη γνώμη.
Η οικονομική γιγάντωση κρατών όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Γερμανία και ο βαθμός επιρροής τους σε οικονομίες άλλων κρατών κάνουν απαισιόδοξους τους πολίτες για το μέλλον της Ε.Ε. Η δημοσκόπηση εξέτασε τη γνώμη των πολιτών για τη θέση και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στο διεθνή ανταγωνισμό της Κίνας, της Αμερικής και άλλων ισχυρών χωρών. Σε ποσοστό 48,1% οι πολίτες πιστεύουν ότι η ΕΕ δε θα αντεπεξέλθει, ενώ διαφορετική άποψη εξέφρασε το 24,1%. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 14,3% υποστηρίζει ότι θα εμφανιστούν άλλες ανταγωνιστικές χώρες, κερδίζοντας την κούρσα του ανταγωνισμού στον παγκόσμιο χάρτη.
Η Τρόικα «κόκκινο πανί»
Όπως ήταν αναμενόμενο κόκκινο πανί για τους έλληνες αποτελεί η τρόικα. Οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες Κρητικούς πιστεύουν ότι η τρόικα εξυπηρετεί συμφέροντα εκμετάλλευσης της χώρας μας. Ένας στους δύο πολίτες (50,1%) υποστηρίζει ότι η Τρόικα στοχεύει να μας εκμεταλλευτεί. Σε ελαφρώς μικρότερο ποσοστό (42,2%) διατυπώνεται η άποψη ότι στόχος της Τρόικας είναι ότι προσπαθεί και να διορθώσει κάποια πράγματα, αλλά και να μας εκμεταλλευτεί, ενώ αντίθετη άποψη έχει μόλις το 5,5% του δείγματος υποστηρίζοντας ότι η Τρόικα στοχεύει να μας βοηθήσει και να διορθώσει κάποια πράγματα στη χώρα μας.
Και φυσικά οι Έλληνες πολίτες δεν έχουν καλή σχέση μόνο με την Τρόικα. Συγκρούονται και με τις πολιτικές που εφαρμόζουν, τις οποίες κρίνουν αναποτελεσματικές. Αναφορικά με την άποψη των πολιτών για τις πολιτικές λιτότητας που εφαρμόστηκαν από την ΕΕ για την ανάταξη των δημοσιονομικών της χώρας μας, η άποψη τους είναι σαφής. Σε αρκετά μεγάλο ποσοστό (65,3%) δήλωσαν ότι οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν δεν έχουν αποτέλεσμα, ενώ παράλληλα σε ποσοστό 25,1% εκτιμούν ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να επιτύχουν. Αντίθετη γνώμη φαίνεται να έχει μόλις το 5,6% των πολιτών θεωρώντας ότι οι πρακτικές της τρόικας έχουν επιφέρει θετικά αποτελέσματα στη χώρα.
Επιλεκτική εφαρμογή πολιτικών λιτότητας
Για επιλεκτική εφαρμογή πολιτικών λιτότητας από τις οποίες ωφελούνται συγκεκριμένα κράτη της Ε.Ε «καταγγέλλουν» την Ευρώπη οι ερωτηθέντες .
Στη συντριπτική τους πλειοψηφία (92,3%) οι Κρητικοί θεωρούν ότι οι πολιτικές αυτές δεν ευνοούν παρά ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ μόλις το 6,1% των πολιτών πιστεύει ότι οι συγκεκριμένες πολιτικές ωφελούν όλη την Ευρώπη.
Η οικονομική στενότητα που δημιουργεί στην αγορά η έλλειψη ρευστού και χρηματοδοτήσεων από τις τράπεζες και ο υδροκεφαλισμός που υπάρχει στο Δημόσιο οδηγεί τους Κρητικούς στη διαπίστωση για το πώς μπορεί η χώρα μας να αντιμετωπίσει την κρίση. Το μισό περίπου του δείγματος (51,7%) υποστηρίζει ότι πρέπει να ξοδευτούν περισσότερα για την ενίσχυση της οικονομίας, ενώ το (33,5%) ότι πρέπει να μειωθούν οι κυβερνητικές δαπάνες για να μειωθεί το δημόσιο χρέος.
Σημαντικός ο ρόλος της ΕΕ στην καθημερινή ζωή των πολιτών
Επιπροσθέτως, οι ερωτηθέντες εξέφρασαν την πεποίθηση (29,6%) ότι τα επόμενα χρόνια η ΕΕ, θα διαδραματίζει ένα σατανικότερο ρόλο στην καθημερινή τους ζωή, ένα λιγότερο σημαντικό ρόλο το 22%, ενώ η πλειοψηφία των πολιτών θεωρεί ότι δεν θα αλλάξει κάτι στην καθημερινότητά τους σε ποσοστό της τάξεως του 40,9%.
Οι κατά καιρούς αποκαλύψεις για τους τρόπους που αξιοποιούνται τα κοινοτικά κονδύλια κάνουν επιφυλακτικούς τους Κρητικούς που ρωτήθηκαν κατά τη δημοσκόπηση. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται από την ανάλυση των δεδομένων η γνώμη των πολιτών για την αξιοποίηση της χρηματοδότησης και των πακέτων στήριξης της ΕΕ στη χώρα μας είναι αρκετά ενδιαφέρουσα, αφού σε ποσοστό 60,4% οι πολίτες πιστεύουν ότι δεν αξιοποιούμε σωστά τη βοήθεια από την ΕΕ. Αντίθετη άποψη για την αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών πόρων από τη χώρα μας φαίνεται να έχει το 39,6% του δείγματος.
Η έλλειψη ενημέρωσης για την αξιοποίηση του προϋπολογισμού της ΕΕ «μοιράζει» τους ερωτώμενους πολίτες σε ποσοστά που παρουσιάζουν ωστόσο ενδιαφέρον. Την άγνοιά τους για την πολιτική αξιοποίησης του προϋπολογισμού της ΕΕ εξέφρασαν οι πολίτες. Σε ποσοστό ύψους 26,9% δήλωσαν ότι δεν ξέρουν που ξοδεύεται το µμεγαλύτερο μέρος του προϋπολογίσου της ΕΕ. Το 21,3% θεωρεί ότι η ΕΕ είναι προσανατολισμένη σε έξοδα διοίκησης, προσωπικού και κτίρια. Ακολουθεί ένα μικρότερο κομμάτι της κοινωνίας (6,6%) που θεωρεί ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ δαπανάται για επιστημονική έρευνα, στη γεωργία, στην εξωτερική πολιτική και βοήθεια σε χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης 4,3%, ενώ για απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις και τη βοήθεια της περιφέρειας το 4% περίπου. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 29% των πολιτών υποστήριξε ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ δαπανάται προς άλλες κατευθύνσεις.
Ανάπτυξη και ευημερία ζητούμενο για τις Ευρωεκλογές
Για άλλη μια φορά και σ’ αυτό το ερώτημα οι ερωτώμενοι επαναφέρουν την αγωνία τους για το μέλλον τους, ζητώντας από τα κόμματα να επικεντρωθούν στις Ευρωεκλογές στην ανάπτυξη και στην ευημερία. Οι πολίτες σε ποσοστό 33% υποστηρίζουν ότι τα κόμματα πρέπει να επικεντρωθούν στις προσεχείς Ευρωεκλογές στην ανάπτυξη και ευημερία των κρατών μελών της ΕΕ. Ψηλά στη λίστα των προτιμήσεων των πολιτών (15,9%) είναι και η συζήτηση για τα δικαιώματα των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παιδεία, με ποσοστό 23,3 είναι στην τρίτη θέση προτίμησης για την ατζέντα των Ευρωεκλογών. Ακολουθούν κατά σειρά η γεωργο-κτηνοτροφία με 8,2%, η μεταρρύθμιση των θεσµών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 7,4%, η μετανάστευση 3%, η εργοδότηση 2,5%, το περιβάλλον και το έγκλημα 2,1%, η εξωτερική πολιτική 1,1% κ.ά.
Τέλος όσον αφορά στην άποψη της κοινής γνώμης για το ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην εθνική μας οικονομία και για την καταπολέμηση της ανεργίας στη χώρα μας, οι πολίτες σε ποσοστό 70,6% και 75,5% αντίστοιχα εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους και υποστήριξαν ότι η ΕΕ διαδραματίζει αρνητικό ρόλο.
Η έρευνα καταγραφής της κοινής γνώμης στην Κρήτη, διενεργήθηκε υπό την εποπτεία του Γιώργου. I. Ματαλλιωτάκη, Διδάκτορα στην Ανάλυση Δεδομένων και του Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη, Καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης και της Audencia Nantes School of Management.
Πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο 17-20 Δεκεμβρίου του 2013, το δείγμα ήταν τυχαίο, στρωματοποιημένο και αντιπροσωπευτικό του σχετικού πληθυσμού, περιελάμβανε 984 νοικοκυριά της Κρήτης και επιλέχθηκε βάσει των σχετικών αναλογιών του πραγματικού πληθυσμού της απογραφής του 2011 (ηλικίες: από 18 ετών έως 60 +).