Ο Στέφανος Τραχανάς, φυσικός και διευθυντής του Κέντρου Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων Μathesis, έχει συνδέσει άρρηκτα το όνομά του με την κβαντική φυσική, τόσο μέσα από τα πανεπιστημιακά του συγγράμματα και την πολύχρονη διδασκαλία του αντικειμένου στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, όσο και από τις πολυάριθμές διαλέξεις και διαδικτυακά του μαθήματα πάνω σε θέματα θεωρητικής φυσικής και εφαρμογών της. Η αδιάκοπη προσφορά του στην επιστήμη και στην εκπαίδευση συνεχίζει να εμπνέει νέες γενιές φοιτητών και επιστημόνων. Η συμβολή του, όμως, δεν περιορίζεται στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά επεκτείνεται και στη δημόσια διάχυση της γνώσης, μέσα από βιβλία για το ευρύ κοινό.
Το τελευταίο του βιβλίο, Ο Βομβιστής και ο Στρατηγός: Ιστορώντας την κβαντική επανάσταση (1900-2025), θα κυκλοφορήσει από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης την Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2025. Σε αυτό, ο Στέφανος Τραχανάς μας εξιστορεί με τον γλαφυρό και συνάμα ακριβή λόγο του τη μεγαλύτερη επιστημονική επανάσταση που τάραξε συθέμελα το κατεστημένο της εποχής της και αναδείχθηκε στην πιο επιτυχημένη επιστημονική θεωρία όλων των εποχών: την κβαντομηχανική. Μια θεωρία η οποία κατάφερε να εξηγήσει τις βασικές διεργασίες του κόσμου που μας περιβάλλει, από τον μικρόκοσμο των ατομικών πυρήνων μέχρι τη σκοτεινή ενέργεια και τη διαστολή του σύμπαντος, μια θεωρία πάνω στην οποία στηρίχθηκε και συνεχίζει να αναπτύσσεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς η τεχνολογική επανάσταση που βιώνουμε σήμερα. Προσεγγίζοντας περίπλοκες έννοιες με προσιτό τρόπο, τραβάει το νήμα της επιστήμης για να υφάνει την ιστορία που σφράγισαν ονόματα όπως αυτά του Αϊνστάιν, του Μπορ, του Χάιζενμπεργκ, και του Πάουλι· μια ιστορία η οποία, όπως λέει και ο συγγραφέας, πιθανώς εγκυμονεί μια νέα επιστημονική επανάσταση για τον 21ο αιώνα.
Η νέα αυτή κυκλοφορία έρχεται την πλέον κατάλληλη στιγμή, μιας και η Unesco θέσπισε το 2025 ως το Διεθνές Έτος Κβαντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, αφού συμπληρώνεται ένας αιώνας από την διαμόρφωση των θεμελιωδών αυτών ανακαλύψεων. Σ’ έναν κόσμο όπου η κβαντομηχανική αποτελεί πλέον τη βάση τεχνολογικών επιτευγμάτων αιχμής (κβαντικοί υπολογιστές, ημιαγωγοί, λέιζερ κ.λπ.), το βιβλίο αυτό μάς βοηθά να κατανοήσουμε τις αρχές λειτουργίας του «παράξενου» αυτού κβαντικού κόσμου που θέτουν υπό αμφισβήτηση τις κλασικές μας αντιλήψεις για τη φύση της πραγματικότητας και κρύβονται πίσω από τις τεχνολογίες που διαμορφώνουν το μέλλον μας.
