Είναι γνωστό ότι στο Μεγάλο Κάστρο των δεκαετιών 1910, 1920 και 1930 άκμασαν οι δημόσιες καντάδες και οι ιδιωτικές ερωτικές καντάδες. Οι πρωταγωνιστές ήταν πολλοί νέοι Καστρινοί της καλής κοινωνίας κι ένας απ’ αυτούς ήταν και ο ευρωπαίος κοσμοπολίτης, φωτογράφος και βιολιστής Στρατής Καλογερίδης.
Στο άρθρο του Μηνά Βαρδαβά (ψευδώνυμο «Μήβας») «Από το παλιό Ηράκλειο. Οι κανταδόροι» στην εφημερίδα Εθνική Φωνή στις 20/8/1971 υπάρχουν στοιχεία για τις καστρινές καντάδες αυτής της εποχής, στις οποίες οι κανταδόροι τραγουδούν γνωστά κομμάτια από την επτανησιακή καντάδα, την αθηναϊκή καντάδα, κοντυλιές, καθώς και ελληνικές οπερέτες που είναι της μόδας εκείνη την εποχή:
«[…]Τις καντάδες τις κάνανε συνήθως νέοι καλλίφωνοι τραγουδιστές που μεταξύ τους υπήρχανε πάντοτε και καλοί οργανοπαίκτες[…]Τα τραγούδια που τραγουδούσανε τα έπαιρναν από θεατρικά έργα, οπερέτες και άλλες γραμμένες καντάδες. Τα πιο συνηθισμένα που τραγουδούσανε ήτανε: «Θα ‘ρθει απόψε η αγάπη μου θα ‘ρθει», «Ώ σελήνη μην βγαίνεις απόψε», «Απόψε την κιθάρα μου τη στόλισα κορδέλες»[…]Οι μπεκρήδες τραγουδούσανε κι αυτοί[…] «Εγώ το πίνω και το λέω», «Τους μπεκρήδες κι αν κρεμάσουνε», «Ρετσίνα μου ξανθιά», κ.ά.[…]Και τώρα θα γράψουμε τους πιο γνωστούς τραγουδιστές κανταδόρους που θυμούμαστε από την παλιά εποχή μέχρι το 1940[…]ο γιατρός Αριστομένης Γεωργιάδης που ‘παιζε καλό μαντολίνο, ο Νίκος Καζικίδης που ‘παιζε κιθάρα και πιάνο, ο Μηνάς και ο Γιάννης Ανεμογιάννης, ο Κωστής Γιαννίκος που ‘παιζε καλή κιθάρα, ο Κοντεμιρής καλός τραγουδιστής[…]ο Μανώλης Μπούμος, ο Ράδος Αλεξίου, ο Στρατής Καλογερίδης που παίζανε κι οι δύο καλό βιολί και ο στρατηγός Δημήτρης Μαλαγαρδής που ‘παιζε μαντολίνο και ο αδελφός του Άγγελος που ήτανε εξαιρετικός κιθαρίστας[…]».
Εδώ αξίζει ν’ αναφερθεί, ότι σ’ αυτές τις νυχτερινές εξορμήσεις, εκτός από τον Καλογερίδη, συμμετέχουν τόσο οι χριστιανοί Καστρινοί όσο και οι μουσουλμάνοι Καστρινοί. Ο «Μήβας» αναφέρει: «[…]και οι δύο Τούρκοι Μουξίνης και Χιλαλής που ‘παιζε ο ένας μαντολίνο και ο άλλος κιθάρα και τραγουδούσανε και ωραία[…]», «[…]Επίσης καλός κιθαρίστας ήτανε ο Τούρκος Μουχτάρης (Μουχτάρ Χανιαλάκης) που ‘παιζε πιάνο στην ορχήστρα του «Πουλακάκη»[…]». Αξιοσημείωτη είναι η παρουσία πιάνου σε καντάδες, όπως γράφει η Μαρίκα Φρέρη το 1911: «Μια παρέα τρελών στα μαύρα μεσάνυχτα φόρτωναν ένα πιάνο σε ένα κάρο και τραγουδούσαν στα μαύρα μεσάνυχτα».
Είναι αυτονόητο ότι ο Καλογερίδης στις καντάδες, εκτός από τις κοντυλιές, παίζει και κομμάτια αθηναϊκής οπερέτας στο βιολί, όπως προαναφέρθηκε, καθώς οι νέοι της εποχής τραγουδούν αποσπάσματα από οπερέτες ως μοντέρνα ερωτικά τραγούδια, τα οποία είναι γνωστά στο ευρύ κοινό και συγκινούν τους ερωτευμένους. Με άλλα λόγια, το μουσικό ύφος της οπερέτας υπάρχει και στις καντάδες της δισκογραφίας του Καλογερίδη, όπως: «Οι κανταδόροι», «Μεραμπελλιώτες ξενύχτηδες», «Στειακοπούλα» και «Κρητική νυχτωδία». Αυτό γίνεται αντιληπτό από τις μουσικές εισαγωγές, το ρομαντικό ύφος στη μελωδία και τις καλλιεργημένες φωνές των τραγουδιστών. (Από το βιβλίο Α. Αλιγιζάκης, Η πολιτισμική ποιητική δημιουργία του Στρατή Καλογερίδη, Ηράκλειο 2018).
* Ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης είναι ιατρός ορθοπεδικός, πολιτισμολόγος
