Από χθες το Ρέθυμνο είναι πιο φτωχό κι όσοι γνωρίσαμε από κοντά την Ανδρονίκη Φατσή-Καρνιωτάκη γίναμε ακόμα φτωχότεροι. Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο πριν από 95 χρόνια, το 1930, έχοντας γονείς Μικρασιάτες, τη Χρύσα και τον Απόστολο Φατσή. Ήταν ένα από τα τέσσερά τους παιδιά. Παρά το ότι η επίδοσή της στα γράμματα υποσχόταν λαμπρή πορεία, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η ανέχεια δεν της επέτρεψαν να συνεχίσει. Δάσκαλός της ήταν ο Εμμανουήλ Λινοξυλάκης, τον οποίο συνόδευε με τη φωνή της στο βιολί και ο οποίος είχε κρατήσει ως υποδείγματα αρκετές εκθέσεις της. Στα 16 της και για τρία ολόκληρα χρόνια μαθήτευσε ως μοδίστρα, ενώ στα 21 αρραβωνιάστηκε και παντρεύτηκε τον Θόδωρο Καρνιωτάκη, από τη γνωστή ναυτική οικογένεια. Έζησαν στον προσφυγικό Συνοικισμό, όπου έφεραν στη ζωή τέσσερα παιδιά, τον Μανόλη, την Κατίνα, τη Χρυσούλα και τη Μαρίνα, ο θάνατος της οποίας προ ετών την πλήγωσε βαθιά. Στήριξε αποφασιστικά με τη μοδιστρική της το οικογενειακό εισόδημα, όταν η θάλασσα δεν απέδιδε πια, τόσο με το καΐκι που ο άνδρας της νοίκιαζε όσο και με τη δική του τη βάρκα με την οποία μετέφερε επιβάτες στα αρόδο αγκυροβολημένα πλοία, όταν εκείνα χάθηκαν από τον ρεθεμνιώτικο ορίζοντα. Έτσι το 1972 αναγκάστηκαν να μετακομίσουν στην Αθήνα, στηρίζοντας έτσι και τον μοναχογιό, που σπούδαζε στην Σχολή Ικάρων. Στο Ρέθυμνο η κυρία Ανδρονίκη επέστρεψε στις αρχές του 21ου αιώνα, ως συνταξιούχος. Όμως έκρυβε ακόμα μέσα της μεγάλη ενέργεια κι ένα μέρος της μπόρεσε να διοχετεύσει ως δραστήριο μέλος του Συλλόγου Μικρασιατών και του Α΄ ΚΑΠΗ, συμμετέχοντας δυναμικά στις χορωδίες τους. Μέχρι το τέλος διάβαζε εφημερίδες και συμπλήρωνε σταυρόλεξα, ώστε να διατηρήσει το μυαλό της καθαρό.
Η Ανδρονίκη Καρνιωτάκη πέραν των άλλων διακρίθηκε για την αγάπη στα παιδιά της, την ευθυκρισία της, την αλληλεγγύη στους κάθε μορφής πάσχοντες, την ταπεινοφροσύνη και την ανεξάντλητη και άσφαλτη μνήμη της. Από χθες το Ρέθυμνο έχασε όχι μόνο ένα αξιόλογο μέλος της κοινωνίας του αλλά και μια αναντικατάστατη πηγή ιστορικών πληροφοριών. Είμαι σίγουρος ότι το χώμα που θα τη σκεπάσει θα είναι θωπευτικό, όσο και η ίδια χάιδευε μητρικά με τη σκέψη και με τις πράξεις της τους κάθε μορφής αδικημένους της ζωής.
Χάρης Στρατιδάκης
