Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τοπικά πρωταθλήματα της ΕΠΣΡ, με τους 500 περίπου ποδοσφαιριστές να είναι οι μεγάλοι πρωταγωνιστές.
Στα δύο τελευταία πρωταθλήματα Α’ τοπικού το 50ο (2012-13) και το 51ο (2013-14) ο συναγωνισμός ήταν μεγάλος και πολλοί από τους ποδοσφαιριστές ξεχώρισαν ιδιαίτερα, ενώ άλλοι ταλαντούχοι είχαν περισσότερες ευκαιρίες διάκρισης.
Η εφημερίδα μας εδώ και 20 χρόνια από το 1995 στο τέλος κάθε περιόδου, μετά από προτάσεις και γνώμες ειδικών καταλήγει σ’ αυτούς που ξεχώρισαν ιδιαίτερα, αλλά και εκτός αγωνιστικού χώρου απ’ άλλα πόστα.
Τα πρώτα επτά Σωματεία 1925-1931
Τα πρώτα ρεθεμνιώτικα σωματεία που ιδρύθηκαν στο νομό ήταν:
1. Ατρόμητος το 1925 από τον Α. Κλάδο.
2. Αθλητικός Όμιλος Ρεθύμνης ή Εθνικός που ιδρύθηκε από τους Τάσο Μεσθεναίο μαζί με τους Αρμένιους Παγδίκ, Ζιράρ, Αρτών κ.α. το 1927.
Πρώτος πρόεδρος της ομάδας ο δικηγόρος Μανούσος Χατζηγρηγόρης.
3. Αχιλλέας (1927) ιδρύθηκε από τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και με πρόεδρο τον Μανόλη Μερσηνία.
4. Άρης Περιβολίων (1928) με πρόεδρο το φαρμακοποιό Π. Παντελιδάκη.
5. Αρμενική ή Αραράτ (1929).
Το πρώτο ανεπίσημο πρωτάθλημα έγινε το 1929-30, στο οποίο ισοβάθμησαν Ατρόμητος και ΑΟΡ.
Αργότερα ιδρύθηκαν και τα σωματεία:
6. Άφοβος Ατσιποπούλου (1930).
7. Ένωση Πανόρμου (1930).
Από τα επτά αυτά σωματεία ο ΑΟΡ ήταν αναγνωρισμένος από την ΕΠΟ και αργότερα και τα υπόλοιπα.
Οι πρώτοι αγώνες ξεσήκωσαν κόσμο.
Η Ε.Π.Σ.Ρ. συγκροτήθηκε ανεπίσημα το 1930 και διοργάνωσε το πρώτο πρωτάθλημα 1930-31, όπου πρωταθλητής αναδείχτηκε ο Ατρόμητος.
Η κορυφαία ρεθυμνιώτικη 11άδα το 1930-31
Από το 1930-31 έχει ξεκινήσει ο θεσμός της ανάδειξης των διακριθέντων ποδοσφαιριστών σε κάθε χρονιά. Η πρώτη Ρεθυμνιώτικη αθλητική εφημερίδα «Κρητικά Σπορ» των Κ. Παπαδάκη και Κ. Πελτέκη μετά από ψηφοφορία ανέδειξε την κορυφαία 11άδα του 1930-31 (εντός παρενθέσεως οι ψήφοι), που ήταν:
1. Αν. Κλάδος (56)
2. Δ. Μαρκουλάκης (52)
3. Ν. Βαρδαμίδης (8)
4. Τ. Μεσθεναίος (7)
5. Μανούσ. Κλάδος (5)
6. Χ. Κουτσουρακης (3)
7. Ζιράρ Μουχαμιάν (2)
8. Θ. Πανάγος (2)
9. Ασλάνης Κολυβάς (2)
10. Β. Φύκιας (2)
11. Παγδίκ Πατικιάν (2)
Την επόμενη χρονιά τα «Σπορ των Χανίων» ανέδειξαν τους κορυφαίους της Κρήτης, ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν οι Ρεθυμνιώτες Παγδίκ και ο τερματοφύλακας του Άφοβου Μιχ. Παπατζανής. (Όλα τα στατιστικά από το βιβλίο («Ρεθυμνιακό Ποδόσφαιρο» του Λευτέρη Κρυοβρυσανάκη).
Αυτοί που ξεχώρισαν στο 50ο πρωτάθλημα Α’ Τοπικού 2012-13
α) Ελπίδες (Γεννηθέντες 1992-98)
Γ. Πολιουδάκης (Μαργ. -92)
Στ. Καλυβιανάκης (Ψηλ.-94)
Γ. Γιακουμάκης (Επισκ.-97)
Μ. Παπάζογλου (Άρη-94)
Γ. Βαβουράκης (Σπήλι-92)
Ν. Χαλκιαδάκης (Αρμ.-95)
Γ. Χαριτάκης (Πέρ. -92)
Μ. Κεφάκης (Ρέθ.-93)
Π. Χατζηάδης (Αστ.-94)
Π. Ανυφαντάκης (Επισκ. -98)
Ν. Ψυχουντάκης (Σπήλι-95)
Κ. Πισσαδάκης (Ποσ. -91)
Β. Κοτσίφης (Πέρ.-96)
Ηλ. Λογιάκης (Άρη-96)
Ηλ. Αργυρός (Αρη-94)
Α. Σηφακάκης (Ποσ.-93)
Ν. Αποστολάκης (Ποσ.-93)
Κ. Μπαρκάτσας (Δόξ. -96)
Ορ. Νικηφόρος (Περ.-97)
Ε. Σέχου (Ρέθ.-98)
Μ. Τσαντίλας (Μαργ.-98)
Δ. Χνάρης (Λιβ. -97)
Αποκάλυψη: 1) Π. Ανυφαντάκης (Επισκ.) 2) Ε. Σέχου (Ρέθ.) 3) Μ.Τσαντίλας (Μαργ.).
Πολυτιμότερες Ελπίδες: Π. Χατζηάδης (Ατσ.), Μ. Παπάζογλου (Άρης), Στεφ. Καλυβιανάκης (Ψηλ.)
Ήθος και αγωνιστικότητα: Αντ. Λαδιανός (Μελιδ.-97), Ι. Παπαδάκης (Επισ.-97), Κ. Ασπρομάτης (Αστ.-98).
Ελπιδοφόρα διαιτητική τριάδα (1η φορά Α’ τοπικό): Μιχ. Κονταξάκης (88), Ιουλ. Ψαρρά (91), Μαν. Λιοδάκης (86).
Ντεπούτο προπονητών σε Α’ Τοπικό: Γ. Λυρώνης (Δόξα), Μάρκος Κλαψινός (Αστέρα).
Καλύτεροι φίλαθλοι: Αντ. Κουμεντάκης (Αρμ.), Αντ. Γαβαλάς (Ρέθ.) Γ. Σπαχής (Ανώγ.)
Α) Άνδρες (γεννηθέντες 1981-91) που διακρίθηκαν στο 50ο πρωτάθλημα
Στ. Βογιατζιδάκης (Σπήλι -89)
Μ. Αντουράκης (Ασή-85)
Τ. Λαζαρίδης (Ρεθ-90)
Ι. Κουνατίδης (Αρμ. -82)
Στ. Ιβάνοφ (Λιβ. -87)
Α. Μικρόπουλος (Σπήλ.-86)
Γ. Μαρής (Λιβ.-87)
Α. Σπανουδάκης (Δόξ.-91)
Σ.Σ. Σηφακάκης (Ποσ.-91)
Σ. Παπαδογιανάκης (Σπ.-82)
Ντ. Ματαραγκάσι (Ψηλ. -91)
Μ. Δασκαλάκης (Σπ.-89)
Σπ. Μανωλακάκη (Ασή-85)
Μ. Σπαχής (Αετ.-90)
Στ. Φραγκιαδάκης (Αρμ.-88)
Στ. Κρασονικολάκης (Ψηλ. -90)
Ν. Θεοδωρομανωλάκης (Δόξα -89)
Ν. Ρότσι (Αρη -89)
Γ. Πετρογιαννάκης (Σπ. -84)
Λ. Λογιάκης (Σπ.-84)
Ι. Κουρνιανός (Ψηλ. -83)
Κ. Πολύχρονος (Ψηλ.-84)
Άλλοι διακριθέντες 2012-13
Πολυτιμότεροι άνδρες (γεννηθέντες 1981-91):
Ντ. Ματαραγκάσι (Ψηλ), Σ. Παπαδογιαννάκης (Σπήλ.), Σ.Σ. Σηφακάκης (Ποσειδ.)
Πολυτιμότεροι «αειθαλής» (γεννηθέντες 1972-80):
Ν. Καραδάκης (Ρεθ.), Μιχ. Διαμαντάκης (Ψηλ.), Δ. Καραμπατζάκης (Πέρ.).
Ποδοσφαιριστές σε ήθος: Μάρκ. Δραμηλαράκης (Ασή Γ.), Β. Κερεντζής (Δόξα), Μάρκ. Κλαψινός (Αστ.)
Οι πιο αποτελεσματικοί προπονητές:
Λυκ. Τζαγκαράκης (Ψηλ.) Κ. Ανυφαντάκης (Επισκ. Β’).
Πρόσωπο της χρονιάς: Αλ. Δελήμπασης (Δόξα).
Ο πιο δραστήριος πρόεδρος: Παπά-Μανόλης Διαμαντάκης (ΑΟΨ).
Καλύτερη διαιτητική τριάδα:
Γ. Δρακακάκης (1976), Κ. Καλυβιανάκης (1993), Γ. Βυζιργιανάκης (1985).
Διαιτητική τριάδα για σύνταξη:
Δ. Χριστοδουλάκης (1972), Μ. Κατσαμάς (1963), Β. Κουτσουράκης (1966).
(Στο επόμενο φύλλο το 51ο πρωτάθλημα)