Γιατί ο Κωστής Ηλ. Παπαδάκης έχει το χάρισμα και τη δυνατότητα καθετί που γράφει, καθετί που δημοσιεύει και κυρίως ότι τυπώνει σε βιβλίο να αποτελεί σημαντικό «βιβλιο-εκδοτικό» γεγονός για πολλούς και ποικίλους λόγους.
Κυρίως, όμως, γιατί πάντα προσθέτει ένα «αγκωνάρι» και όχι ένα απλό λιθάρι στις κρητολογικές μελέτες, στον τομέα του θέματος με το οποίο καταπιάνεται, ερευνά, καταγράφει, αναλύει, σχολιάζει και περίτεχνα παρουσιάζει.
Αυτό ισχύει κατά μείζονα λόγο για το πολυσέλιδο (656!!! σελ.), σύγγραμμά του, που έχει τίτλο: «Τοπωνυμικό της Επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου».
Είναι γνωστό ότι ο Κωστής Ηλ. Παπαδάκης έχει συγγράψει πλειάδα σημαντικότατων βιβλίων, τα οποία κατέχουν ξεχωριστή θέση στη βιβλιογραφία των Κρητολογικών, κυρίως, μελετών.
Όμως, πιστεύω ότι αρκούσε αυτό και μόνο το βιβλίο, αυτή και μόνο η μελέτη, για να καταξιώσει τον συγγραφέα και να τον καθιερώσει ως έναν εκ των σημαντικοτέρων και παραγωγικοτέρων Κρητολόγων του καιρού μας, αλλά και για να τον καταστήσει αριστούχο διδάκτορα του Πανεπιστημίου.
Η έρευνά του υπήρξε πολυετής, πλέον των δεκαπέντε ετών, συστηματική, λεπτομερής, κουραστική, πολύπλευρη, αξιόπιστη και ανιδιοτελής. Ήταν ένα όραμα του συγγραφέα, που επεδίωξε με συνέπεια και κατάφερε να κάνει πραγματικότητα. Και βέβαια αυτό ήταν, σίγουρο, αφού ο Κωστής Ηλ. Παπαδάκης διαθέτει όλες τις δυνατότητες και την πνοή να κάνει ακόμη και το πιο μεγάλο όραμά του πράξη, ζώσα πραγματικότητα.
Πεδίον της έρευνάς του ήταν ο τοπωνυμικός πλούτος ολόκληρης της Επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου, αυτής της παραδοσιακής και με τεράστιο περιβαλλοντικό, ιστορικό και λαογραφικό ενδιαφέρον περιοχής της Κρήτης.
Ο εκλεκτός συγγραφέας κάνει αρχικά, στα «Προλεγόμενά» του, μια λεπτομερή και μεστή γενική παρουσίαση στο θέμα της έρευνάς του, κάνει αναφορές, αναλύσεις και προεκτάσεις που αποδεικνύουν πόσο καλά γνωρίζει το θέμα που πραγματεύεται στο οποίο αφοσιώθηκε και έδωσε τον καλύτερο εαυτό του ως ερευνητής, ως ιστοριοδίφης, λαογράφος, γλωσσολόγος, ως επιστήμονας με πολύπλευρες γνώσεις και φυσικά ως φλογερός Αγιοβασιλειώτης!!
Ο Κωστής Ηλ. Παπαδάκης παρουσιάζει σ’ αυτό το περίπυστον σύγγραμμά του τον τοπωνυμικό χάρτη (πλέον των 8.000 τοπωνυμίων) όλων των χωριών και των οικισμών του Αγίου Βασιλείου (39 στον αριθμό), παραθέτοντας τους οικισμούς αυτούς κατ’ απόλυτη αλφαβητική σειρά (1ος: Αγαλλιανός… 39ος: Φραττί).
Η μεθοδολογία που ακολουθεί είναι αξιοπρόσεκτη, αξιοθαύμαστη και πάνω απ’ όλα ολοκληρωμένη και αποτελεσματική. Αρχικά, παραθέτει συνοπτικά εισαγωγικά στοιχεία του οικισμού, που αφορούν στην τοπογραφία του, την ιστορική διαδρομή του και την προέλευση του ονόματός του. Όλα αυτά έχουν τη σφραγίδα της βιβλιογραφικής τεκμηρίωσης και της αξιοπιστίας του εκλεκτού συγγραφέα. Στη συνέχεια, αναφέρει ονομαστικά, με αλφαβητική σειρά, όλα τα τοπωνύμια του οικισμού στα οποία υπάρχουν αντίστοιχες παραπομπές, που είναι αναλυτικές και εξόχως διαφωτιστικές και αναφέρονται στην προέλευση του τοπωνυμίου, στη γλωσσολογική ερμηνεία του, στη σχέση του με ιστορικά κ.α. γεγονότα, στη «συμμετοχή» του στο ιστορικό-κοινωνικό «γίγνεσθαι» της περιοχής.
Οι παραπομπές αυτές είναι πολύ σημαντικές, γιατί περιλαμβάνουν αξιόλογες ιστορικές, λαογραφικές, κοινωνικές και άλλες αναφορές, απόλυτα τεκμηριωμένες και διασταυρωμένες, που φωτίζουν την παρουσία των οικισμών στη φύση, στην ιστορία και στη ζωή.
Οι πηγές που χρησιμοποιεί ο Κωστής Ηλ. Παπαδάκης είναι η υπάρχουσα βιβλιογραφία, την οποία εξαντλεί σχεδόν στο σύνολό της, οι μαρτυρίες αξιόπιστων και εχόντων σχέση με το αντικείμενο της έρευνάς του κατοίκων των οικισμών, αλλά και οι σημαντικές επιστημονικές γνώσεις του σε θέματα γλωσσολογίας, ερμηνείας γλωσσολογικών φαινομένων, ιστορίας κλπ.
Το βιβλίο «κλείνει» με την παράθεση πλούσιας «τοπωνυμικής» βιβλιογραφίας και με την αναφορά στα έργα του ίδιου συγγραφέα, που είναι δεκάδες, όλα αξιόλογα και κυριαρχούν σ’ αυτά οι σοβαρές κρητολογικές μελέτες, που ανθούν στην εποχή μας.
Το εν λόγω πολύτιμο σύγγραμμα του Κωστή Ηλ. Παπαδάκη παρουσιάστηκε και εν συνεχεία, τυπώθηκε σε βιβλίο στο πλαίσιο του Επιστημονικού Συνεδρίου για την πρώην Επαρχία Αγίου Βασιλείου, που έγινε στο Σπήλι και στον Πλακιά από τις 19 έως και στις 23 Οκτωβρίου 2008. Μάλιστα, δε νομίζω να υπάρχει καμιά άλλη περιοχή του Μείζονος Ελληνισμού, που να διαθέτει ένα τόσο σημαντικό, αξιόλογο και αξιόπιστο έργο καταγραφής και παρουσίασης του τοπωνυμικού πλούτου που διαθέτει.
Για όλους αυτούς τους λόγους πιστεύω ότι ο Δήμος Αγίου Βασιλείου πρέπει να τιμήσει το εκλεκτό τέκνο του με την ανώτατη τιμητική διάκριση που διαθέτει. Επίσης και ο Δήμος Ρεθύμνου, στον οποίο, ζει, κατοικεί και εργάζεται θα πρέπει να του αποδώσει τον ανάλογο έπαινο για το γενικότερο έργο του, που προάγει τις ιστορικές κρητολογικές μελέτες, τα γράμματα και τον πολιτισμό και κατατάσσει τον συγγραφέα στους κορυφαίους πνευματικούς εργάτες του καιρού μας.
