Ένα ωραίο πρόσωπο στην ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού είναι σαφώς καλύτερο από ένα κεφάλι με απεριποίητο μαλλί και γένι. Ένα ντελικάτο πρόσωπο όμως, αν και θεωρείται ως απαραίτητη προϋπόθεση, δεν αποτελεί και την ικανή συνθήκη της επιτυχίας.
Για να πετύχει ένας ή μια Υπουργός Τουρισμού χρειάζεται να κινητοποιήσει δυνάμεις, με τη βοήθεια των πλεονεκτημάτων που προσφέρει η χώρα. Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται φαντασία! Ο τουρισμός είναι κατά πολλούς κυρίως φαντασία, αρκεί βέβαια να συνδυάζεται με τη στοιχειώδη γνώση.
Γαλάζια θάλασσα, αμμουδιές και καυτό ήλιο προσφέρουν όλες οι ανταγωνίστριες της Ελλάδας χώρες της Μεσογείου. Η θάλασσα που περιβρέχει την Τουρκία είναι επίσης το Αιγαίο, το ανατολικό του μέρος… Σε τι διαφέρει όμως από το κεντρικό και δυτικό Αιγαίο; Σε τίποτα απολύτως! Η διαφορά έγκειται στη γη που αγγίζει το Αιγαίο, στην ιστορία και τον πολιτισμό που αναδεικνύει!
Και δυστυχώς, αυτό το σημαντικό πλεονέκτημα το αφήνουμε ανεκμετάλλευτο ή το αφήνουμε στα χέρια άλλων να το προβάλλουν. Πριν λίγα χρόνια ο Τουρκικός Οργανισμός Τουρισμού διαφήμιζε τη γειτονική χώρα με τη βοήθεια μιας γιγαντοαφίσας που περιείχε εννέα φωτογραφίες. Οι τέσσερις από αυτές πρόβαλαν ελληνικά αρχαία και βυζαντινά μνημεία. Εμείς προβάλουμε τη Μύκονο… την Πάρο… κάποιες αμμουδιές, κάποιον να… παιδεύεται στη θάλασσα με ένα σκάφος…!
Τι θα μπορούσε να γίνει; Οτιδήποτε άλλο εκτός από τα τετριμμένα και τις πανάκριβες διαφημίσεις, που επιδιώκουν να πείσουν τους Έλληνες ότι η Ελλάδα είναι μια μοναδική χώρα προορισμού! Να υπενθυμίσουμε, πριν παρουσιάσουμε κάποιες σκέψεις, το ακόλουθο γεγονός: Όταν πραγματοποιήθηκε πριν λίγα χρόνια, μια επίδειξη μόδας παραμονές Καλοκαιριού -με κύρια προσκεκλημένη την Ορνέλα Μούτη- στον υπαίθριο χώρο εμπρός από το Πανεπιστήμιο των Αθηνών (επί της Πανεπιστημίου), το CNN παρουσίαζε το θέαμα εκείνο με φόντο τα κτήρια και τους αρχαϊκούς κίονες τους, υπό μορφή διαφημιστικών σποτ (χωρίς πληρωμή εκ μέρους μας) για αρκετό καιρό! Ήταν μια ζωντανή και διαρκής διαφήμιση της χώρας.
«Παίζοντας» με τον τουρισμό και μη δαπανώντας πολλά χρήματα, μπορούν να γίνουν πολλά, καθώς οι διεθνείς χορηγοί πάντοτε υπάρχουν! Ενδεικτικά δίνονται κάποιες λύσεις, υπό μορφή παιγνιδιών.
Πρώτο Παιχνίδι: «Η άγνωστη τουριστική Ελλάδα». Αυτό αναφέρεται σε μια ιστορία περιηγήσεων, που εκτυλίσσεται με τη βοήθεια μιας πολιτικής κινήτρων-επιβράβευσης των τουριστών, που θα επισκεφτούν άγνωστα αξιοθέατα της χώρας. Τα τελευταία συνδέονται είτε με την αρχαία Ελλάδα είτε το Βυζάντιο και δε θεωρούνται τόσο δημοφιλείς προορισμοί για τους τουρίστες. Οι νικητές, δηλαδή όσοι επισκεφθούν τα περισσότερα μνημεία και πάρουν υψηλό βαθμό -βάσει ενός καταλόγου που θα ορίζει συγκεκριμένες μονάδες ανά μνημείο- θα απολαύσουν την επόμενη χρονιά μια περίοδο κάποιων ημερών, δωρεάν διακοπές σε επιλεγμένα ξενοδοχεία που θα δεχθούν να είναι μέρος αυτού του «παιγνιδιού». Ο χρόνος των δωρεάν διακοπών, θα προσφέρεται είτε κατά τον Μάιο είτε κατά τον Σεπτέμβριο. Ο αριθμός των ημερών των προτεινόμενων διακοπών θα εξαρτάται από τον αριθμό των μνημείων που θα επισκέπτεται ο τουρίστας. Το προτεινόμενο παιχνίδι, ωθεί κάθε τυχερό άτομο να συνδυάσει τις διακοπές του στην Ελλάδα, χρηματοδοτώντας το ίδιο κάποιες ημέρες παραπάνω διαμονής εδώ, ως συνέχεια εκείνων που θα κερδίσει λόγω της διαδικασίας που περιγράφηκε.
Δεύτερο παιγνίδι: «Η Ελλάδα του σινεμά». Η πρόταση αυτή αφορά στην τουριστική προβολή της χώρας, μέσω μιας δράσης με θέμα την οργάνωση φιέστας, όπου θα συμμετέχουν ως προσκεκλημένοι οι σκηνοθέτες και οι πρωταγωνιστές διεθνών παραγωγών όλων των κινηματογραφικών έργων με θέμα την Ελλάδα. Και μαζί με όλους αυτούς εύλογα θα προσκληθούν και θα παρευρεθούν όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Η συγκεκριμένη εκδήλωση μπορεί να έχει συνέχεια με την οργάνωση μιας τριήμερης κρουαζιέρας όλου αυτού του κόσμου σε άγνωστα νησιά, με τη συνοδεία φυσικά των διεθνών μέσων ενημέρωσης. Στην προκειμένη περίπτωση θα έχουμε μια δωρεάν διαφήμιση της τουριστικής Ελλάδας διεθνώς, μέσω της συγκεκριμένης δράσης, που θα προσελκύσει ένα σύνολο γνωστών σκηνοθετών και ηθοποιών στη χώρα.
Τρίτο παιγνίδι: «Το οδοιπορικό του Μεγάλου Αλεξάνδρου» από τη Μακεδονία και τη συνέχιση του έως την Τουρκία και ακόμη μακρύτερα όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες. Εδώ πρέπει να επιδιωχθεί να συμμετέχουν πολυεθνικές εταιρίες, που προσφέρουν καταναλωτικά αγαθά. (Mc Donald’s κ.λπ.). Από την κατανάλωση των προϊόντων τους θα αναδεικνύονται οι τυχεροί νικητές σε όλες τις ηπείρους. Κατόπιν, ένα αεροπλάνο ειδικά ναυλωμένο για τον σκοπό αυτό, θα μεταφέρει από διάφορες πρωτεύουσες των πέντε ηπείρων τους τυχερούς στη Μακεδονία. Η μεταφορά σε όλους τους ιστορικούς τόπους (μουσεία κ.λπ.) της Μακεδονίας, όπου έζησε ο Μ. Αλέξανδρος, θα πραγματοποιείται με λεωφορεία, ενώ οι τυχεροί, θα διανυκτερεύουν σε επιλεγμένα ξενοδοχεία. Όταν οι πολιτικές καταστάσεις στο Αφγανιστάν ομαλοποιηθούν το όλο οδοιπορικό μπορεί να φθάσει έως τα οροπέδια της εν λόγω χώρας, δηλαδή έως τους ελληνόφωνους Καλάς. Επίσης, όταν ομαλοποιηθούν οι έκρυθμες πολιτικές καταστάσεις σε Συρία, Λίβανο και Ισραήλ, το οδοιπορικό μπορεί να φθάσει έως την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Από εκεί (ή από την Τουρκία αν το πρόγραμμα ολοκληρώνεται στη γειτονική χώρα) θα επιστρέφουν οι τυχεροί τουρίστες στα αεροδρόμια, απ’ όπου ξεκίνησαν το προτεινόμενο οδοιπορικό.
Τέταρτο παιγνίδι: «Η Ελλάδα των 300 του Λεωνίδα». Δυο πρόσφατα κινηματογραφικά έργα ανέδειξαν τα ιστορικά γεγονότα εκείνης της εποχής, που συνδέονται με τις Θερμοπύλες, τον Μαραθώνα και τη Σαλαμίνα. Θα μπορούσε να διαφημιστεί ένα τουριστικό πρόγραμμα, ως συνέχεια των εν λόγω έργων, με αποδέκτες κατά κύριο λόγο, νέους τουρίστες με σακίδια και λάτρεις της αρχαίας Ελλάδας. Αναλυτικότερα, θα ήταν ενδιαφέρον να οργανωθεί μια πεζοπορία από την Σπάρτη στις Θερμοπύλες, μέσα από το δρόμο και τα μονοπάτια που ακολούθησαν οι «300 του Λεωνίδα». Για την εξυπηρέτηση αυτού του κόσμου, θα οργανωθούν επίσης κατασκηνώσεις, σε διάφορες περιοχές όλης αυτής της διαδρομής, που θα υποδέχονται τους οδοιπόρους τουρίστες και θα τους φιλοξενούν για μια-δυο νύχτες ανά στάση. Να σημειώσουμε ότι μέσα από ένα τέτοιο σύνολο νέων «ψαγμένων» ανθρώπων, που δε νοιάζονται μόνο για τον ήλιο και τη θάλασσα, αναδεικνύονται και οι μελλοντικοί εκατομμυριούχοι, μεγαλοστελέχη επιχειρήσεων και ένα σύνολο κόσμου με μια οικονομική εμβέλεια ιδιαίτερα υψηλή. Αυτά τα άτομα, μπορούν να δεθούν με τη χώρα μας και μέσω τέτοιων νεανικών δράσεων, που θα αρχίζουν με διαμονή σε αντίσκηνα και θα συνεχίζουν, με το πέρασμα των χρόνων, σε πεντάστερα ξενοδοχεία.
Όλα τα προαναφερθέντα είναι μια διαρκής διαφήμιση της χώρας!
Πόσο στοιχίζουν; Ενδεχομένως θα μπορούν να αναπτυχθούν με ελάχιστο κόστος για το Υπουργείο Τουρισμού, αν λάβουμε υπόψη διάφορες πολυεθνικές εταιρίες, αερομεταφορείς, ξενοδοχεία κ.λπ., που μπορεί να αποτελέσουν μια κρίσιμη μάζα χορηγών. Επίσης, μέσω αυτών των παιγνιδιών εκμεταλλευόμαστε ένα πάγιο κόστος, που ισχύει σε πολλούς τομείς στον τουρισμό.
Δεν υποβαθμίζεται με τα προαναφερθέντα η πολιτική υπέρ των τουριστών που διαμένουν σε πεντάστερα ξενοδοχεία. Απλά προτείνονται κάποιες άλλες δράσεις, που θα μπορούσαν να συμπληρώσουν μια πολιτική προσέλκυσης τουριστών υψηλού εισοδήματος. Ως προς το τελευταίο θέμα, η στόχευση τουριστών αυτής της κατηγορίας απαιτεί συγκεκριμένες μεθόδους προσέγγισης. Η προβολή της χώρας στη «Διεθνή Έκθεση για τους Εκατομμυριούχους», που οργανώνεται στη Μόσχα και σε χώρους όπου κινούνται τα εκατό εκατομμύρια εκατομμυριούχων της Κίνας, είναι άλλο ντοσιέ, που δεν το αξιοποιεί ως όφειλε, το Υπουργείο Τουρισμού. Το 0,1% των Κινέζων εκατομμυριούχων από μόνο του, μπορεί να οδηγήσει στην ικανοποιητική κάλυψη της προσφοράς των ακριβών ξενοδοχείων της χώρας.
* Ο Δημήτρης Μάρδας είναι καθηγητής, Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Α.Π.Θ.
