Αμετάβλητη παραμένει η κατάσταση στην αγορά ακινήτων του Ρεθύμνου: Η ζήτηση είναι πολύ μεγάλη, ενώ η προσφορά μηδενική! Την ίδια στιγμή η οικοδομική δραστηριότητα, πάνω που έδειχνε σημάδια επανεκκίνησης, έπειτα από τα πέτρινα χρόνια των μνημονίων, μπήκε ξανά στον… πάγο εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.
Η εύρεση κατοικίας στην πόλη είναι, γενικώς, μία δύσκολη υπόθεση τόσο για τους φοιτητές και τους εργαζόμενους (από άλλα μέρη της χώρας), όσο και για τα νέα ζευγάρια που μπορεί να επιθυμούν, αλλά εν τέλει αδυνατούν να ανοίξουν τα «φτερά» τους και να αυτονομηθούν κάτω από την ίδια στέγη.
Το τρέχον, καλοκαιρινό, διάστημα ιδιοκτήτες ακινήτων στρέφονται και σε βραχυχρόνιες μισθώσεις με τουρίστες, ενώ το επενδυτικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό «διαβάζεται» διαφορετικά από ανθρώπους της αγοράς· πάντως υφίσταται.
Πισωγύρισμα λόγω του πολέμου
«Η ενοικίαση είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα, διότι τώρα πρέπει να φύγουν οι άνθρωποι που έμεναν σε κάποια διαμερίσματα και προφανώς οι ιδιοκτήτες θέλουν να τα χρησιμοποιήσουν τουριστικά» λέει στα «Ρ.Ν.» η μεσίτρια Αγγελική Παπαδάκη.
«Η ζήτηση είναι πολύ μεγάλη, η προσφορά μηδενική» είναι η επικεφαλίδα που τοποθετεί η ίδια.
«Και στην πώληση βεβαίως μπορώ να πω ότι έχουμε πολύ μεγάλη ζήτηση για αγορά ακινήτων.
Επίσης, η προσφορά είναι πολύ περιορισμένη. Σε καινούργια είναι σχεδόν μηδενική, σε παλιά είναι πολύ περιορισμένη» εξηγεί. «Και στις γκαρσονιέρες και στα μικρά και μεγαλύτερα διαμερίσματα, η ζήτηση είναι πολύ μεγάλη. Έχουμε αγοραστικό κοινό. Επίσης, υπάρχει μεγάλη ζήτηση οικοπέδων μέσα στην πόλη».
Τα πολεμικά γεγονότα στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση συνέβαλαν στην υποχώρηση του (επενδυτικού) ενδιαφέροντος από το εξωτερικό, σύμφωνα με την κ. Παπαδάκη: «Έχει περιοριστεί πολύ η ζήτηση από το εξωτερικό, δυστυχώς. Σίγουρα ο πόλεμος επηρέασε. Ας μην ξεχνάμε ότι εμείς είχαμε και πολλούς Ρώσους αγοραστές στην Κρήτη. Ήταν μία μεγάλη μερίδα αγοραστικού κοινού η ρωσική αγορά. Κι επίσης, η Γερμανία απ’ ό,τι ξέρουμε οικονομικά δεν είναι στα καλύτερά της» θα παρατηρήσει.
Η μεγαλύτερη ζήτηση που υπάρχει αφορά τα αστικά ακίνητα, εντός της πόλης. Συν τοις άλλοις, σε λίγο καιρό θα ξεκινήσει επισήμως και το… σαφάρι των φοιτητών για την εύρεση στέγης.
«Όταν δεν βρίσκουν οι ντόπιοι, οι φοιτητές δεν θα δυσκολευτούν;» είναι το ρητορικό ερώτημα που θέτει η κ. Παπαδάκη. «Αύγουστο – Σεπτέμβρη θα είναι πολύ μεγαλύτερη η ζήτηση απ’ ό,τι τώρα. Νομίζω ότι θα έχουμε το πρόβλημα που έχουμε κάθε χρόνο» προβλέπει και προσθέτει: «Πάντα ήμασταν μία ακριβή αγορά στα ενοίκια. Δεν νομίζω ότι έχει διαφορά το πέρυσι με το φέτος. Πάντα τα ενοίκια του Ρεθύμνου ήταν υψηλότερα από άλλες περιοχές της Ελλάδος».
Η κ. Παπαδάκη θα αποδώσει το πρόβλημα στο «πάγωμα» της οικοδομικής δραστηριότητας: «Όταν έχουμε ένα τεράστιο πλήθος κόσμου που θέλει να κατοικήσει στο Ρέθυμνο, να μείνει μόνιμα – και οι φοιτητές μαζί – και δεν έχουμε νέα ακίνητα, παραμένουμε με τα ίδια, σίγουρα δημιουργείται ένα μεγάλο πρόβλημα. Εκεί που πήγαμε να πάρουμε μία ανάσα πέρυσι και η οικοδομή πήγαινε καλά, ξέσπασε ο πόλεμος. Η δραστηριότητα «πάγωσε» και πάλι. Πιστεύω, όμως, ότι μόλις ισορροπήσει αυτή η κατάσταση και η ενεργειακή κρίση, θα ξεκινήσει πάλι η ανοικοδόμηση. Έχει εκδοθεί μεγάλος αριθμός οικοδομικών αδειών. Οπότε, λογικά όλα αυτά θα υλοποιηθούν. Δεν μπορεί να μείνουν στον αέρα».
Μέχρι πριν την ρωσοουκρανική διένεξη «Υπήρχε μία μεγάλη αναζήτηση οικοπέδων για ανέγερση και έκδοση οικοδομικών αδειών. Και προσφορές, όσον αφορά την κατασκευή, δίναμε πολλές. Με το που ξεκίνησε, όμως, ο πόλεμος ήρθε η αύξηση στα οικοδομικά υλικά, «πάγωσαν» πάλι όλα» συμπληρώνει η κ. Παπαδάκη.
Διαπιστώνει, παράλληλα κάτι πολύ ενδιαφέρον: «Τώρα ζούμε, νομίζω, το ανάποδο της οικονομικής κρίσης: στην οικονομική κρίση είχαμε πολλούς πωλητές, τώρα έχουμε πολλούς αγοραστές και δεν έχουμε πωλητές».
Το «τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα» και οι τιμές των ενοικίων
Στη δυναμική που έχει αναπτυχθεί στέκεται στις δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.» ο κτηματομεσίτης Ανδρέας Ανδρουλιδάκης, ερμηνεύοντας συνάμα το φαινόμενο: «Η αγορά κινείται δυναμικά και κινείται δυναμικά λόγω της ζήτησης. Η ζήτηση είναι αυτή που δημιουργεί τη δυναμική. Πλην όμως, είτε σε επίπεδο ενοικιάσεων, είτε σε επίπεδο αγοροπωλησιών δεν υπάρχει αντίστοιχο αντικείμενο. Γιατί συνέβη αυτό; Γιατί, από το 2008 έχει σταματήσει πλέον η οικοδομή. Άρα, τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι έχουμε ζήτηση και δεν έχουμε προσφορά. Αυτό αυτομάτως ανεβάζει και τις τιμές, όπως αντιλαμβάνεστε. Στο κομμάτι της οικοδομής, τώρα και με την αύξηση των υλικών, υπάρχει δυστυχώς μία μεγαλύτερη στασιμότητα απ’ ό,τι υπήρχε. Κι αυτό δημιουργεί ένα επιπρόσθετο πρόβλημα. Σίγουρα, πάντως, η – προ κρίσης και μνημονίων – ανάπτυξη δεν είχε καν επιτευχθεί πριν το ξέσπασμα του πολέμου».
Θα διευκρινίσει επιπρόσθετα: «Αυτό το φαινόμενο (με τις ανεβασμένες τιμές) δεν αφορά μόνο την πόλη του Ρεθύμνου, αλλά αφορά και άλλους νομούς. Δηλαδή δεν είναι ένα τοπικό φαινόμενο, είναι γενικό».
Και στις μισθώσεις, όμως, η ζήτηση υπερέχει της προσφοράς. «Και η ζήτηση δεν προέρχεται μόνο από τους φοιτητές» υπενθυμίζει ο κ. Ανδρουλιδάκης. «Είναι και από τα νέα ζευγάρια – αυτομάτως δημιουργείται κι ένα κοινωνικό πρόβλημα (νέα ζευγάρια δεν μπορούν να δημιουργήσουν οικογένεια και να βρουν σπίτι για να μείνουν). Αφορά ακόμα και την αγορά εργασίας: Θέλουν να κατέβουν άνθρωποι να δουλέψουν και δεν βρίσκουν πού να μείνουν – άρα, δεν έρχονται. Κι όπως έχετε διαπιστώσει, η αγορά εργασίας στενάζει σε αυτό το επίπεδο. Όλα αυτά, λοιπόν, είναι παράγοντες που δημιουργούν ένα τεράστιο κοινωνικοοικονομικό πρόβλημα».
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ο ίδιος θα προτείνει: «Θα πρέπει οπωσδήποτε να δούμε το κομμάτι που λέγεται φορολογία, γενικότερα, των ακινήτων. Επίσης (να δούμε) την επέκταση του σχεδίου πόλεως (είναι ένα άλλο θέμα), ούτως ώστε έτσι να μπορούμε να δώσουμε μία ανάσα».
Τα ενοίκια, σύμφωνα με τον ίδιο (κι αναλόγως βεβαίως και την περιοχή) διαμορφώνονται ως εξής:
– Από 250 έως 350 ευρώ για γκαρσονιέρες.
– Από 350 έως 450 ευρώ για δυάρι.
– Από 450 και πάνω τα τριάρια και από 500 με 600 ευρώ (και πάνω) για τεσσάρια.
Τελείωσαν οι εξετάσεις, ξεκίνησε το… σαφάρι
Οι πανελλαδικές δεν πρόλαβαν καλά-καλά να τελειώσουν, κι ήδη όπως μας αναφέρει ο κ. Ανδρουλιδάκης ανεβαίνει ο… πυρετός για την εξεύρεση φοιτητικής στέγης.
Γονείς παιδιών που έδωσαν εξετάσεις ξεκίνησαν να ψάχνουν σπίτι, «Παρόλο που γνωρίζουν ότι δεν έχουν βγει ακόμα ούτε καν οι βάσεις, ούτε καν ξέρουν αν θα περάσουν (τα παιδιά τους). Στο άκουσμα, ωστόσο, ότι υπάρχει πρόβλημα με τη στέγη, έχουν θορυβηθεί. Υπάρχει πολύ ενδιαφέρον να ψάχνουν να δουν τι θα βρουν και πώς θα το βρουν».
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή γίνεται πολλή κουβέντα για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. «Ό,τι αφορά το κέντρο κι αφορά επιπλωμένα διαμερίσματα, οι περισσότεροι (ιδιοκτήτες τους) θέλουν να τα λειτουργήσουν διττά: δηλαδή, να λειτουργήσουν για τους εννέα μήνες (τέλος Σεπτεμβρίου, αρχές Οκτωβρίου μέχρι τέλος Ιουνίου) με μακροχρόνια μίσθωση (με φοιτητές κατά κύριο λόγο) και το τρίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου – Σεπτεμβρίου με βραχυχρόνια μίσθωση» υποστηρίζει ο κ. Ανδρουλιδάκης. «Ο φοιτητής μπορεί να επανέλθει πάλι στο ίδιο ακίνητο, τον Σεπτέμβρη. Το χρονικό διάστημα που (ο φοιτητής) δεν είναι εδώ, θέλει ο ιδιοκτήτης να εκμεταλλευτεί το ακίνητό του. Αυτό συμβαίνει και συνέβαινε, δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο. Απλώς, υπάρχει μία συμφωνία νωρίτερα, μεταξύ του ιδιοκτήτη και του ενοικιαστή».
Σε αντίθεση με την κ. Παπαδάκη, ο κ. Ανδρουλιδάκης επισημαίνει καταληκτικά ότι υπάρχει ενδιαφέρον από το εξωτερικό για την επένδυση σε ακίνητα στο νησί μας, σε πρώτη φάση με την αγορά οικοπέδων: «Η Κρήτη είναι ένα μέρος – είτε για το κλίμα της, είτε για την ασφάλεια που παρέχει (είναι σημαντικό το κομμάτι αυτό), είτε για την ποιότητα ζωής που έχει. Όπως επίσης αντιλαμβάνεστε, η (αεροπορική) σύνδεση με ξένες χώρες είναι πλέον σύντομη – δύο και τρεις ώρες, κάτι που παίζει επιπλέον το ρόλο του. Όλα αυτά δημιουργούν έναν ιδιαίτερο πόλο έλξης σε ξένους, που επιθυμούν να έχουν ένα σπίτι στην Κρήτη».