Κλειστές πόρτες βρίσκουν οι φοιτητές που αναζητούν εναγωνίως σπίτι για να στεγαστούν και να στεγάσουν τα όνειρά τους, στο Ρέθυμνο, για την επόμενη τετραετία τουλάχιστον.
Το «σαφάρι» για την ανεύρεση κατοικίας συνεχίζεται – για την ακρίβεια δεν σταμάτησε ποτέ – για αρκετούς. Υπάρχουν κι αυτοί που προνόησαν, δείχνοντας αμέριστη εμπιστοσύνη στα μόρια που συγκέντρωσαν στις περσινές πανελλαδικές εξετάσεις: Φρόντισαν από νωρίς, εντός του καλοκαιριού, πριν καν ανακοινωθούν οι βάσεις, να βρουν διαμέρισμα.
Όσες φοιτήτριες κι όσοι φοιτητές καθυστέρησαν, βρίσκονται κυριολεκτικά στον …αέρα στην εκπνοή της έναρξης του χειμερινού εξαμήνου.
Μόνο από σπόντα κι από τύχη αν βρουν κάτι, κι αυτό αν φτάσει κάτι στ’ αυτιά τους – από στόμα σε στόμα αν μάθουν καμία χρήσιμη και υπερπολύτιμη πληροφορία: Διότι με το που δημοσιευτεί μία αγγελία, ακόμη και μία απλή ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η προσφερόμενη οικία καπαρώνεται με συνοπτικές διαδικασίες!
Με την προσφορά να είναι αισθητά μειωμένη και τη ζήτηση υπέρ το δέον υψηλή, τα ενοίκια έχουν γίνει πανάκριβα! Αυτό επιτάσσουν οι νόμοι της αγοράς και της οικονομίας. Και πώς και πόσα ν’ αντέξει ένα νοικοκυριό που βάλλεται πανταχόθεν από την ενεργειακή κρίση και τις πληθωριστικές πιέσεις;
Στην ίδια μοίρα, με τις νεαρές και τους νεαρούς που επέλεξαν να σπουδάσουν στο Ρέθυμνο, βρίσκονται ζευγάρια, εργαζόμενοι και αναπληρωτές εκπαιδευτικοί – γενικότερα εκείνες κι εκείνοι που πήραν την ώριμη (και γενναία στην εποχή μας!) απόφαση να χειραφετηθούν. Το έδαφος, ωστόσο, επάνω στο οποίο αποπειρώνται να πατήσουν γερά στα πόδια τους είναι εύθραυστο και σαθρό.
Η έλλειψη κατοικίας εξελίσσεται σε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα για την πόλη. Οι αιτίες που συνέβαλαν στη διόγκωσή του, συγκεκριμένες: Η διάθεση σπιτιών ηλεκτρονικές πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων για τον τουρισμό και το «πάγωμα» της οικοδομικής δραστηριότητας, είναι οι κυριότερες.
Η ανέγερση των νέων φοιτητικών εστιών στην Πανεπιστημιούπολη του Γάλλου, οπωσδήποτε και θα συνέβαλε καθοριστικά στην αποσυμπίεση αυτής ασφυκτικής, αν μη τι άλλο, κατάστασης. Οι μεσίτες θεωρούν αναλόγως σημαντική και την επέκταση του σχεδίου πόλης, ζητώντας τη συνεργασία και τη λήψη πρωτοβουλιών απ’ τους αρμόδιους φορείς.
Στο… ψάξιμο πριν την ανακοίνωση των βάσεων!
«Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα» παραδέχεται στα «Ρ.Ν.» ο κτηματομεσίτης Ανδρέας Ανδρουλιδάκης. «Το ψάξιμο δεν έχει σταματήσει καθόλου. Συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν διαθέσιμα διαμερίσματα».
Το σκηνικό άλλαξε σύμφωνα με τον ίδιο, λόγω των ηλεκτρονικών πλατφορμών που αφορούν τον τουρισμό. «Έχουν έρθει περισσότερα σπίτια στη φιλοσοφία της βραχυχρόνιας μίσθωσης, οπότε το κέντρο κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό έχει αυτό το χαρακτήρα πλέον».
Αν ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου επιλέξει να … παίξει σε διπλό ταμπλό, διαθέτει το σπίτι του από το φθινόπωρο έως τις αρχές του καλοκαιριού σε φοιτητές (κατά κύριο λόγο το χρονικό διάστημα από Σεπτέμβρη ή Οκτώβρη έως τέλη Μαΐου με τις πρώτες μέρες του Ιούνη) κι εν συνεχεία το νοικιάζει σε τουρίστες.
«Αυτό είναι το χρονικό διάστημα που ουσιαστικά κινείται το κέντρο» παρατηρεί ο κ. Ανδρουλιδάκης, περιγράφοντας μία τακτική που ακολουθήθηκε κατά κόρον εφέτος το καλοκαίρι, ακριβώς επειδή το φαινόμενο της έλλειψης κατοικιών έλαβε μεγαλύτερες διαστάσεις: «Πολλοί λόγω του ότι γνώριζαν ότι υπάρχει πρόβλημα φοιτητικής στέγης, ξεκίνησαν πιο νωρίς και έκλειναν σπίτια. Δεν έμειναν στο ενδιαφέρον. Όλα αυτά πριν βγουν οι βάσεις. Αυτό το έκαναν φοιτητές που ήξεραν ότι είχαν γράψει καλά και προχώρησαν πολύ γρήγορα. Και να σκεφτείτε ότι εφέτος βγήκαν και νωρίς τα αποτελέσματα. Μερίμνησαν, λοιπόν, αυτοί που ήξεραν ότι θα περάσουν στο Ρέθυμνο, να έρθουν και να βρουν σπίτια».
Πολλοί εξάλλου αναλυτές των Πανελλαδικών απέδωσαν εν πολλοίς την «κατρακύλα» των βάσεων εισαγωγής σε πανεπιστημιακές σχολές του Ρεθύμνου, στο γεγονός ότι οι διαθέσιμες κατοικίες είναι περιορισμένες. «Όλα επηρεάζουν, όλα έχουν την αιτία τους. Η οικοδομή σταμάτησε το 2008. Είναι δεκατέσσερα χρόνια στον «πάγο». Δεν βγήκαν καινούργια διαμερίσματα, δεν βγήκαν καινούργιες οικοδομές. Εκ των πραγμάτων δημιουργείται μία ασφυκτική κατάσταση. Το ίδιο θέμα στέγης αντιμετωπίζουν κι άλλοι νομοί. Δεν είναι καθαρά θέμα του Ρεθύμνου το συγκεκριμένο πρόβλημα» υποστηρίζει ο κ. Ανδρουλιδάκης, καλώντας τους αρμόδιους φορείς «να μεριμνήσουν για το θέμα της επέκτασης του σχεδίου πόλης, για να ανασάνει κάπως το κέντρο. Η επέκταση του σχεδίου πόλης, με την αποσυμφόρηση του κέντρου, θα δώσει μία ώθηση κι εν τέλει μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος. Διότι, δεν είναι μόνο οι φοιτητές που ενδιαφέρονται για να νοικιάσουν ένα σπίτι. Είναι εργαζόμενοι, οικογένειες. Επομένως, φτάνουμε σε ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα. Είναι μίας ευρύτερης έκτασης φαινόμενο. Οι φοιτητές το αναδεικνύουν πιο έντονα όταν βγαίνουν οι βάσεις. Κατά τ’ άλλα, όμως, είναι γενικό το πρόβλημα».
Για τα μισθώματα, ρόλο παίζει η περιοχή και το τί περιλαμβάνει ένα σπίτι.
«Τα ενοίκια εκ των πραγμάτων ήταν και είναι υψηλά. Σημαντικός παράγοντας είναι τα οικονομικά μεγέθη των νοικοκυριών. Όπως ξέρετε, έχουμε περάσει μία δεκαετή οικονομική κρίση, μπήκαμε στην υγειονομική και πάμε τώρα στην ενεργειακή. Αυξήθηκε και ο πληθωρισμός. Αυτομάτως, μειώνονται οι οικονομικές δυνατότητες των νοικοκυριών. Όταν μία οικογένεια στέλνει ένα παιδί να σπουδάσει, συνυπολογίζει τα πάντα. Τα ενοίκια αποτελούν ένα ιδιαίτερο υψηλό οικονομικό βάρος στον μηνιαίο προϋπολογισμό, στο οικογενειακό εισόδημα» σχολιάζει ο κ. Ανδρουλιδάκης, παραθέτοντας ενδεικτικά τις ακόλουθες τιμές:
– Οι γκαρσονιέρες φτάνουν μέχρι και τα 350 ευρώ.
– Τα δυάρια κυμαίνονται από 350 έως 400 ευρώ και
– Τα τριάρια από 450 ευρώ και πάνω.
«Παίζει ρόλο η περιοχή, που βρίσκεται το κάθε διαμέρισμα, τι συμπεριλαμβάνει μέσα. Αυτά που λέμε είναι κατά προσέγγιση, δεν είναι με απόλυτη ακρίβεια» σπεύδει να διευκρινίσει ο Ρεθεμνιώτης κτηματομεσίτης, σημειώνοντας πώς η συγκατοίκηση φοιτητών είναι μία τάση – επιλογή, μικρότερης εμβέλειας πάντως σε τοπικό επίπεδο συγκριτικά με άλλες φοιτητουπόλεις.
«Σοβαρό το πρόβλημα»
«Απ’ ό,τι φαίνεται το πρόβλημα επιδεινώνεται με το πέρασμα των ετών, γιατί όλοι προσπαθούν – επειδή οι τουριστικές σεζόν είναι καλές – να έχουν κάποια οφέλη από την ενοικίαση σε πλατφόρμες τύπου airnbnb» δηλώνει στα «Ρ.Ν.» ο κτηματομεσίτης Νίκος Κασωτάκης. «Δεχόμαστε συνεχώς τηλεφωνήματα. Μας ζητούν κατοικίες. Υπάρχει ωστόσο μειωμένη προσφορά. Η έλλειψη φοιτητικής στέγης είναι ένα σοβαρό πρόβλημα» τονίζει, υποστηρίζοντας πώς «Δεν ξέρω κατά πόσο συμφέρει η τουριστική ενοικίαση πλέον. Θα φανεί πώς θα εξελιχθεί αυτό το θέμα κι αν του χρόνου θα είναι το ίδιο καλή η σεζόν. Διότι έχουν μπει πάρα πολλά καταλύματα σε αυτές τις πλατφόρμες και οι τιμές έχουν ανέβει».
Δεν αποκλείεται, συνεπώς, βάσει του σκεπτικού του κ. Κασωτάκη, ορισμένοι ιδιοκτήτες ακινήτων να επιστρέψουν σε κάτι πιο μόνιμο.
«Σίγουρα παίζει ρόλο το ότι δεν χτίζονται οικοδομές» θα πει με τη σειρά του. «Οι διαθέσιμες επιλογές είναι πολύ λίγες, η ζήτηση αυξάνεται και οι μόνιμοι κάτοικοι της πόλης αυξάνονται. Όλα αυτά επηρεάζουν. Όσο ανεβαίνει η ζήτηση, ανεβαίνουν κι οι τιμές».
Η οικοδόμηση γύρω από την πόλη «σίγουρα θα βοηθήσει. Θα υπάρχει περισσότερη προσφορά» αναφέρει, «γιατί έχουν στενέψει τα περιθώρια και οι τιμές των οικοπέδων είναι ακριβές».
Το κόστος των ενοικίων έχει ανέβει αρκετά, βάσει των όσων μας παρουσίασε:
Οι γκαρσονιέρες σπάνια ξεκινούν από 250 ευρώ – συνήθως στοιχίζουν μηνιαίως γύρω στα 300 ευρώ, ενώ αντίστοιχα τα δυάρια από 400 ευρώ και πάνω.
Ασταμάτητα τηλεφωνήματα
«Διαθέσιμο διαμέρισμα δεν υπάρχει ούτε …στη Μικρή Γωνιά, στο χωριό! Δεν υπάρχει τίποτα, ούτε για δείγμα! Κι αν βρεθεί κάποιο, θα είναι πανάκριβο. Δηλαδή, για τις συνθήκες ζωής του μέσου Έλληνα είναι απλησίαστο!» λέει στα «Ρ.Ν.» ο κτηματομεσίτης Αντώνης Πάγκαλος.
«Μια γκαρσονιέρα 25-27 τετραγωνικά μπορείς να τη βρεις και 350 ευρώ, μπορείς να τη βρεις 400 και 450! Όλες οι τιμές παίζουν. Μόνο χαμηλά δεν μπορείς να βρεις. Τα διαμερίσματα που θα βρεις φθηνότερα, από 250-270 και 280, είναι πάρα πολύ λίγα» προσθέτει.
Το τηλέφωνό του κ. Πάγκαλου δεν σταματά να χτυπά: «Έχω πάνω από 20 κλήσεις τη μέρα: Από τις 8 το πρωί έως τις 10, μπορεί και 11 το βράδυ!» υπογραμμίζει ο ίδιος. «Από μέσα Ιουλίου συμβαίνει αυτό το πράγμα. Εκεί γύρω στις 20 Ιουλίου και μετά ξεκίνησαν να ψάχνουν για σπίτι, γιατί βγήκαν πιο νωρίς οι βάσεις εφέτος. Με το να βγουν νωρίτερα οι βάσεις, κάποιοι έτρεξαν, κάποιοι το άφησαν. Αλλά από εκεί και μετά δεν έχουμε κάτι άλλο. Δηλαδή, ψάχνουμε αλλά δεν μπορείς να βρεις κάτι. Μόνο αν είσαι τυχερός, αδειάσει κάποιο σπίτι και το μάθεις κατά τύχη και κινηθείς αστραπιαία!».
Οι διαθέσιμες επιλογές είναι ελάχιστες, όπως διαπιστώνει. «Και δεν ξέρω και σε τι κατάσταση είναι. Υπάρχουν παλιά διαμερίσματα για τα οποία ζητούν 400 ευρώ! Αυτές τώρα δεν είναι τιμές. Είναι άσχημο να πας να ζητάς από έναν φοιτητή τέτοια χρήματα. Το πρόβλημα, πάντως, είναι γενικό. Ούτε τριάρια, ούτε τεσσάρια βρίσκεις. Ένα τεσσάρι νοίκιασα πριν λίγο καιρό. Με το που το έβγαλα στο ίντερνετ το καπάρωσαν. Γίνεται χαμός. Με το που βγουν στο ίντερνετ κλείνουν αμέσως!».
Για τις ηλεκτρονικές τουριστικές πλατφόρμες θα διαχωρίσει τη θέση του, διατυπώνοντας μία διαφορετική άποψη: «Υπάρχουν κάποια διαμερίσματα που τα επιλέγουν και ακολουθείται αυτό το μοντέλο. Αλλά θεωρώ ότι εφέτος δεν φταίει μόνο αυτό. Φταίει το ότι οι φοιτητές δεν φεύγουν. Μένουν λίγο παραπάνω, για να συνεχίσουν τις σπουδές τους ή επειδή αργούν να πάρουν πτυχίο. Σε αρκετούς αρέσει η ζωή εδώ κι επιλέγουν να μείνουν μόνιμα. Μην τα ρίχνουμε όλα στα Airnbnb. Πάνω – κάτω ξέρουμε ποια διαμερίσματα προορίζονται για τον τουρισμό. Δεν μπήκαν καινούργια τώρα. Αυτά θα τραβήξουν παραπάνω, γιατί η σεζόν έχει μεγαλώσει. Κι είναι πιο δύσκολο να νοικιαστούν κι αυτά. Γιατί δεν είναι εύκολο να πάει να μείνει κάποιος για πέντε μήνες».
Το πρόβλημα θα μετριαστεί και θα εξομαλυνθεί αν γίνουν κάποια πολύ συγκεκριμένα πράγματα, τα οποία επισημαίνει ο κ. Πάγκαλος: «Αν δεν ανοίξουν οι νέες εστίες, αν δεν ανοίξει το σχέδιο πόλης ή αν δεν χτιστούν νέες πολυκατοικίες, το πρόβλημα δεν πρόκειται να εξομαλυνθεί. Υπάρχουν λύσεις, αλλά για την ώρα δεν είναι βατές».
