Ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς των περιοχών Unesco Κρήτης

 Στόχος η προβολή των περιοχών και η ανάδειξη του παραδοσιακού τρόπου ζωής σε συσχετισμό με την τοπική επιχειρηματικότητα
• Το πρόγραμμα είναι σε διαβούλευση έως τις 15 Φεβρουαρίου

Σε διαβούλευση έως τις 15 Φεβρουαρίου βρίσκεται το πρόγραμμα με τίτλο «Στρατηγικής ΟΧΕ Εμβληματικών Διαδρομών / Περιβάλλον και Πολιτισμός Περιφέρειας Κρήτης» που αφορά περιοχές που χωροθετούνται στην ορεινή, ημιορεινή Κρήτη και την ύπαιθρο και μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτικό τουριστικό προορισμό φύσης, πολιτισμού και εμπειρίας.

Ειδικότερα, η ΟΧΕ (Ολοκληρωμένη χωρική Επένδυση) θα εφαρμοστεί σε περιοχές που:

α) είναι εγγεγραμμένες σε καταλόγους Παγκόσμιων Γεωπάρκων της Unesco και στο Πρόγραμμα «Άνθρωπος και Βιόσφαιρα» της Unesco, δηλαδή:

• Λευκά Όρη
• Αστερούσια
• Φυσικό Πάρκο (Γεωπάρκο) Ψηλορείτη
• Φυσικό Πάρκο (Γεωπάρκο) Σητείας

β) προτείνονται να εγγραφούν στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco και αφορούν τα Μινωικά Ανάκτορα:

• Κνωσσού
• Φαιστού
• Μαλίων
• Ζάκρου
• Ζώμινθου
• Κυδωνίας

Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ με συνολικό προϋπολογισμό 17 εκ. ευρώ και μπορεί να αντλήσει πόρους και από άλλα ταμεία και πηγές χρηματοδότησης εκτός του ΠεΠ (π.χ. Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, Τομεακά Προγράμματα Υπουργείων, Πράσινο Ταμείο, Ιδιωτικούς Πόρους, κ.ά.). Ήδη έχουν γίνει συναντήσεις σε Ηράκλειο και Ανώγεια προκειμένου να υπάρξει η σχετική ενημέρωση στους φορείς, ενώ και οι πολίτες καλούνται να υποβάλλουν τις προτάσεις τους προκειμένου το συγκεκριμένο πρόγραμμα, να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Την περασμένη Δευτέρα πραγματοποιήθηκε συνάντηση στο δημαρχείο Ανωγείων που αφορούσε το Γεωπάρκο Ψηλορείτη και το υπό διαδικασία ένταξης μινωικό ανάκτορο της Ζωμίνθου. Στη συνάντηση συμμετείχαν οι δήμαρχοι Ανωγείων και Μυλοποτάμου, μέλη της χωρικής ομάδας, της Αυτοδιοίκησης και τοπικών φορέων, καθώς και στελέχη της Περιφέρειας Κρήτης.

Τον συντονισμό της συνάντησης είχε η γενική διευθύντρια Αναπτυξιακού Προγραμματισμού της Περιφέρειας Κρήτης, Χρύσα Δασκαλάκη. Ο μελετητής της Στρατηγικής, Νίκος Δρακωνάκης, παρουσίασε στο κοινό τους βασικούς άξονες που διέπουν την εκπόνησή της.

Στη συζήτηση που ακολούθησε, ο δήμαρχος Ανωγείων, Σωκράτης Κεφαλογιάννης, τόνισε την ανάγκη προτεραιοποίησης της ενίσχυσης εκτός των αστικών κέντρων και της τεχνικής βοήθειας για την ωρίμανση έργων, καθώς και της προσέγγισης της ΟΧΕ από κάθε Δήμο ως μέρους ενός ευρύτερου συνόλου. Κοινή συνισταμένη επίσης όλων των τοποθετήσεων ήταν η ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και του παραδοσιακού τρόπου ζωής σε συσχετισμό με την τοπική επιχειρηματικότητα.

Στη συνέχεια και μέχρι τη λήξη της Διαβούλευσης στις 15 Φεβρουαρίου 2024, θα λάβουν χώρα σημειακές συναντήσεις στις υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες της Κρήτης για την πλήρη κάλυψη της περιοχής ένταξης. Σκοπός αυτών των συναντήσεων είναι η ανταλλαγή απόψεων και ο από κοινού σχεδιασμός της στρατηγικής για την ολοκληρωμένη κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική τοπική ανάπτυξη.

Υπενθυμίζεται ότι η Περιφέρεια Κρήτης κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, υλοποίησε τη δράση που αφορά στις «ΟΧΕ Περιοχών Unesco» και επιλέγει να συνεχίσει στο πλαίσιο του Προγράμματος «Κρήτη» 2021 – 2027, όπου προβλέπει την υλοποίηση μίας ΟΧΕ με τίτλο «ΟΧΕ Εμβληματικών Διαδρομών Πολιτισμού και Περιβάλλοντος», με στόχο την αναζωογόνηση της υπαίθρου μέσω της αξιοποίησης του συγκριτικού πλεονεκτήματος που προσδίδει το brand name Unesco. Η ΟΧΕ, θα αναδείξει την ταυτότητα της ενδοχώρας της Κρήτης μέσω διαδρομών, περιοχών Unesco της Κρήτης, καθώς και τη διαδρομή των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων της Κρήτης.

Σύμφωνα με το όσα ανέφερε στα «Ρ.Ν.», ο δήμαρχος Ανωγείων, Σωκράτης Κεφαλογιάννης, μέσα από το πρόγραμμα επιδιώκεται η αναβάθμιση και ανάδειξη μνημείων και περιοχών φυσικού κάλλους, η ενιαία προβολή/marketing των διαδρομών, η στήριξη και δικτύωση των τοπικών επιχειρήσεων, η ενίσχυση της προσβασιμότητας χωρίς αποκλεισμούς, η αξιοποίηση των ψηφιακών εργαλείων και η ευαισθητοποίηση – εκπαίδευση του τοπικού πληθυσμού

«Έγινε μια πρώτη διαβούλευση με τους δήμους του νομού Ρεθύμνου και του δήμου Μαλεβιζίου, οι οποίοι εμπλέκονται στο Γεωπάρκο του Ψηλορείτη και στο Μινωικό ανάκτορο της Ζωμίνθου του, ώστε να διαβουλευτούμε και να δούμε ποιες είναι οι προτεραιότητες, πως πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνει, ώστε όταν ανοίξουν οι προσκλήσεις από τη Διαχειριστική Αρχή να υποβληθούν οι προτάσεις και οι δράσεις πάνω σε αυτό το πλαίσιο. Το πρόγραμμα στόχο έχει να δημιουργηθεί πολλαπλασιαστική αξία για αυτές τις περιοχές. Το σημαντικό είναι οι πολίτες να συμμετέχουν στη διαδικασία της διαβούλευσης και να καταθέσουν τις προτάσεις τους» ανέφερε χαρακτηριστικά στα «Ρ.Ν.» ο Σωκράτης Κεφαλογιάννης.

Όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό σημείωμα για το πρόγραμμα, ως βασικοί παράγοντες για την υλοποίηση της ΟΧΕ είναι :α) η συνεργασία με υπερκείμενους θεσμούς, β) η συνέργεια μεταξύ της Περιφέρειας και των Φορέων της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης, γ) ο διαρκής διάλογος με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και δ) η διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς, την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, την επιχειρηματική κοινότητα και την κοινωνία των πολιτών.

Στρατηγική της ΟΧΕ:

• Αξιοποιεί τα αποτελέσματα της ΟΧΕ περιοχών Unesco του ΕΠ «Κρήτη» 2014-2020
• εναρμονίζεται με το μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογραφεί μεταξύ υπουργείου Πολιτισμού και Περιφέρειας Κρήτης για την υλοποίηση της Πολιτιστικής Διαδρομής των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων
• λαμβάνει υπόψη και εναρμονίζεται με ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές, με περιφερειακές στρατηγικές αλλά και με τοπικά ή/και χωρικά σχέδια που σχετίζονται με την περιοχή παρέμβασης της ΟΧΕ
• δίνει βαρύτητα στα κριτήρια, τους όρους και τις προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούν οι περιοχές είτε για την διατήρησή τους, είτε για την ένταξή τους (Μινωικά Ανάκτορα) στον κατάλογο της Unesco
• εστιάζει στη λειτουργικότητα και τη βιωσιμότητα των διαδρομών

Ειδικοί Στόχοι

• Αναβάθμιση και ανάδειξη μνημείων και περιοχών φυσικού κάλλους και υποδομών πρόσβασης και υποδοχής
• Ενιαία προβολή/marketing των διαδρομών
• Στήριξη και Δικτύωση επιχειρήσεων
• Ενίσχυση της προσβασιμότητας χωρίς αποκλεισμούς
• Αξιοποίηση των ψηφιακών εργαλείων

Ειδικότερα, μέσα από το πρόγραμμα προωθείται η ανάπτυξη εφαρμογών ΤΠΕ (τεχνολογίες πληροφορικές, οι οποίες παρέχουν βελτιωμένες υπηρεσίες ενημέρωσης, ξενάγησης, περιήγησης κ.α. στους πολίτες και επισκέπτες των περιοχών εφαρμογής της ΟΧΕ. Προβλέπεται επίσης η προστασία και ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος των περιοχών εφαρμογής της ΟΧΕ, κατά τρόπο ανθεκτικό στην κλιματική αλλαγή.

Επιδιώκεται παράλληλα η ενίσχυση/συμπλήρωση και αξιοποίηση της μουσειακής υποδομής, η ανάδειξη/αξιοποίηση και ενοποίηση των μνημειακών συνόλων και αρχαιολογικών χώρων υψηλής επισκεψιμότητας χωρίς αποκλεισμούς, η προστασία των μνημειακών συνόλων από την κλιματική αλλαγή, η ενδυνάμωση του σύγχρονου πολιτισμού, η ανάδειξη ανενεργών ιστορικών και διατηρητέων κτιρίων, καθώς και η ενίσχυση της βιοποικιλότητας και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος.

Το πρόγραμμα δίδει έμφαση στην τουριστική προβολή, καθώς μέσα από αυτό μπορεί να προωθηθεί η προβολή των φυσικών και πολιτισμικών πόρων των περιοχών εφαρμογής της ΟΧΕ, μέσω μιας συνεκτικής στρατηγικής τουριστικής ανάπτυξης.

Παράλληλα το πρόγραμμα προβλέπει δράσεις ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων περιοχών ΟΧΕ, καθώς θα χρηματοδοτηθούν επενδυτικά σχέδια των ΜΜΕ των περιοχών εφαρμογής της ΟΧΕ, προσανατολισμένα στην αναβάθμιση και επιτάχυνση του τεχνολογικού μετασχηματισμού του παραγωγικού ιστού της ενδοχώρας της Κρήτης.

Τέλος, αυτό το πρόγραμμα προωθεί υποδομές που αφορούν στην βελτίωση της προσβασιμότητας ΑμεΑ και της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή.